BM İnsan Hakları Keyfi Tutuklamalar Çalışma Grubu, Harp Akademileri davasında müebbet verilen kurmay öğrencinin özgürlük ve adil yargılanma hakkının keyfi olarak ihlal edildiğine karar verdi. AKP'nin kişi özgürlüğü ve adil yargılanma maddelerine aykırı davrandığını tespit etti.
Harp Akademisi Hava Kuvvetleri’nden 22 Kasım 2016'da ihraç edilen Cihangir Çenteli, halen Silivri Cezaevinde tutuklu.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Keyfi Tutuklamalar Çalışma Grubu, Harp Akademileri Levent Davası’nda, Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs ettiği iddiasıyla müebbet hapis cezasına çarptırılan kurmay öğrenci-pilot Cihangir Çenteli’nin (39) özgürlük ve adil yargılanma hakkının keyfi olarak ihlal edildiğine karar verdi.
AKP hükümetine 1 Temmuz 2023’te bir mektup yollayan Çalışma Grubu, 29 Eylül 2023’e kadar Çenteli hakkında açıklama yapılmasını istedi. Ancak hükümetin Çenteli hakkındaki sorulara cevap vermemesi ve sürenin dolması üzerine Çalışma Grubu, AKP hükümetinin İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 3, 9, 10 ve 11. maddeleri ile Uluslararası Siyasal ve Medeni Haklar Sözleşmesi’nin 9. ve 14 maddesini ihlal ettiğine hükmetti. Karar 1 Mart 2024’te açıklandı.
Cihangir Çenteli’nin avukatı aracılığıyla üç yıl önce yaptığı başvuryu inceleyen BM , 13-17 Kasım 2023’te Cenevre’de gerçekleştirilen 98. oturumda, AKP hükümetinin sözleşmenin kişi özgürlüğü ve güvenlik hakkı ile adil yargılanma maddelerine aykırı davrandığını tespit etti.
Kararda, 1985 Hatay doğumlu olan Çenteli’nin 28 Eylül 2016’da ihraç edildiği, 30 Eylül 2016’da İstanbul Levent’teki Kara Harp Okulu Komutanlığı’na çağrılarak gözaltına alındığı, avukatı olmadan sorguya çekildiği, 12 gün gözaltında tutulduğu, yöneltilen suçlamalarla ilgili talep etmesine rağmen kendisine bilgi verilmediği ve 11 Ekim 2016’da sulh ceza hakimi tarafından dosyası incelenmeden, savunması dinlemeden, deliller kontrol edilmeden önceden hazırlanmış listelere dayanarak tutuklandığı belirtildi.
30 Eylül 2016’da tutuklandığı günden 3 Temmuz 2017’de ilk duruşmaya kadar Çenteli’nin bir savcıyla görüşmediği anlatılan kararda, savcının da Çenteli’yi görmeden, ifadelerini almadan, sorgulanmadan tutuklanmak üzere mahkemeye sevk ettiği ifade edildi.
Çenteli’ye iddianamesinin bir kısmının 13 Nisan 2017’de gönderildiği, 15 Temmuz gecesi komutanı Nevzat Taşdeler’in emriyle gittiği Harp Akademileri Komutanlığının binasında görüldüğü ancak darbe girişimiyle ilişkisi olup olmadığına dair herhangi bir kanıt ortaya konulmadığının altı çizildi.
Kararda İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesinde 3 Temmuz 2017’de başlayan duruşmalarda da Çenteli’nin haklarının ihlal edildiği belirtilerek ortaya somut bir delil konulmadan 17 Ağustos 2018’de müebbet hapis cezasına çarptırıldığı ve halen halen Marmara (Silivri) L Tipi Cezaevinde tutuklu bulunduğu belirtildi.
Cihangir Çenteli’nin derhal serbest bırakılması için AKP hükümetine çağrıda bulunan Çalışma Grubu, kurmay öğrenciye tazminat ödenmesini ve haklarını ihlal eden hakiminden savcısına kadar tüm yetkililere karşı bağımsız bir soruşturma başlatılmasını da istedi.
“İNSANLIĞA KARŞI SUÇ TEŞKİL EDEBİLİR”
Çalışma Grubu ayrıca, son yıllarda Türkiye’de keyfi tutuklamalarla ilgili olarak BM’ye getirilen davaların sayısında önemli bir artış olduğunu belirtti. Davalarla ilgili ciddi endişelerini dile getiren grup, uluslararası hukukun temel kurallarına aykırı olarak yaygın ve sistematik hapis cezası veya diğer ağır özgürlükten yoksun bırakmaların insanlığa karşı suç teşkil edebileceğini hatırlattı.
HARP AKADEMİLERİ LEVENT DAVASI
İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi, 15 Temmuz’da Harp Akademileri Komutanlığı’nda meydana gelen olaylarla ilgili çoğu kurmay öğrenci olan 125 askere Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs ettikleri gerekçesiyle 2018 yılında ağırlaştırılmış müebbet ve müebbet hapis cezası verdi.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Ancak Yargıtay 3. Ceza Dairesi, Harp Akademileri Komutanlığı’nda meydana gelen olaylarla ilgili davayı temyiz etti ve ağır müebbet ve müebbet hapis cezası verilen 125 askerden 15’inin cezasını peş peşe bozdu. Karar tarihleri Haziran 2021, Şubat 2022 ve Mayıs 2022. Ardından da ağır müebbet verilen 15 askeri, yattıkları süre göz önünde bulundurarak tahliye etti.
Müebbet verilen Harp Akademileri Kurmay Başkanı Tümgeneral Hasan Nevzat Taşdeler, Kara Harp Akademisi Komutanı Tümgeneral Selim Mert ve Hava Harp Akademisi Komutanı Tümgeneral Recep Yüksel gibi akademin en yüksek rütbeli komutanları tahliye edilirken, BM’nin hak ihlali kararı verdiği Cihangir Çenteli başta olmak üzere 85 kurmay öğrenci halen tutuklu bulunuyor. Karar diğer öğrenciler için emsal niteliği taşıyor.
