Anadolu toprakları depremlere oldukça 'aşina'. On binlerce insanın hayatını kaybettiği depremler, yarattıkları yıkımla tarihin hafızasındaki yerini aldı.
17 Ağustos 1999'da merkez üssü Gölcük olan 7.4 büyüklüğündeki depremde 20 bine yakın vatandaş hayatını kaybetti
Kahramanmaraş’ta 7,4 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Gaziantep’in İslahiye ilçesi olan 6,5 büyüklüğünde bir deprem daha meydana geldi. Depremler Mersin, Adana, Gaziantep ve Şanlıurfa başta olmak üzere çevre illerde de hissedildi. Bu depremler Türkiye’de yaşanan en büyük ve şiddetli depremleri akla getirdi. Peki, Anadolu’da bugüne kadar yaşanan en büyük ve şiddetli depremler hangisi? Bu depremler nerede ne zaman yaşandı?
İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Deprem Dairesi Başkanlığı’nın verilerine göre, Türkiye’de meydana gelen depremlerde büyük kayıplar yaşandı. Son olarak İzmir depremiyle kendini hatırlatan bu afet, Anadolu hafızasında geniş yer kaplıyor. İşte can kayıpları ve büyük yıkımlarla sonuçlanan büyük depremler…
İSTANBUL DEPREMİ (1509)
Marmara Denizi’nin Adalar yakınlarında 10 Eylül 1509 yılında meydana gelen, İstanbul ile çevresinin 40 gün boyunca sallandığı belirtilen ve Kıyamet-i Suğra (Küçük Kıyamet) olarak adlandırılan 7.2 büyüklüğündeki depremde 130 bin kişi öldü, bin 70 yapı yıkıldı.
İSTANBUL DEPREMİ (1719)
İstanbul ve çevresinde hissedilen 24 Mayıs 1719’da meydana gelen, büyük hasara yol açan depremde çok sayıda evle birlikte cami ve hamamlar yıkılırken, Mihrimah Sultan Camii ile medrese kubbelerinde çökmeler, Yedikule ve Ahırkapı arasındaki sur ve burçlarda ise hasarlar meydana geldi. Bu deprem, İzmit’te de hasara yol açtı.
İSTANBUL DEPREMİ (1766)
İstanbul’da 22 Mayıs 1766’da meydana gelen ve artçılarla 3 ay sürdüğü belirtilen depremde çok sayıda evle birlikte aralarında Fatih Sultan Mehmed’in inşa ettirdiği Fatih Camii’nin de bulunduğu birçok cami yıkılırken, Baruthane, Kapalıçarşı, Surlar, Saraçhane, Tophane, Yeniçeri kışlaları ve Topkapı Sarayı’nda ise hasarlar oluştu.
İSTANBUL DEPREMİ (1894)
İstanbul’da 10 Temmuz 1894’te meydana gelen ve geniş alanda hissedilip, büyük hasara yol açması nedeniyle ‘Büyük hareket-i arz’ olarak anılan depremde, Eminönü ve Fatih’teki yapılar ile Kapalıçarşı yıkılırken, Yalova ve Adapazarı da etkilendi. Depremde bin 500’ün üzerinde kişinin öldüğü tahmin ediliyor.
1894 İstanbul depremi
ERZİNCAN DEPREMİ (1939)
Erzincan’da 27 Aralık 1939’te meydana gelen ve 116 bin dolayında yapının yıkıldığı 7.9 büyüklükteki depremde 33 bin kişi hayatını kaybetti, 100 bin kişi de yaralandı.
ERBAA DEPREMİ (1942)
Tokat’ın Erbaa ilçesinde 1942’de meydana gelen 7 büyüklüğündeki depremde 3 bin kişi yaşamını yitirdi.
LADİK DEPREMİ (1943)
Samsun’un Ladik ilçesinde 26 Kasım 1943’te meydana gelen 7.6 büyüklüğündeki deprem, Taşova’dan Ilgaz’a kadar uzanan yerleşim yerlerinde hissedildi. Bölgedeki binaların yüzde 75’inin yıkıldığı depremde yaklaşık 2 bin 300 kişi hayatını kaybetti, 5 bin kişi de yaralandı.
VARTO DEPREMİ (1966)
Muş’un Varto ilçesinde 1966’da 2 büyük deprem meydana geldi. İlki 7 Mart’ta meydana gelen depremde 14 kişi yaşamını yitirirken, 75 kişi de yaralandı. 19 Ağustos’ta meydana gelen ikinci depremde ise yaklaşık 2 bin 400 kişi öldü, bin 500 kişi ise yaralandı.
BİNGÖL DEPREMİ (1971)
22 Mayıs 1971 tarihinde merkez üssü Bingöl merkez olan deprem 6.8 büyüklüğündeydi. Depremde 878 kişi öldü, 700 kişi yaralandı, 9 bin 111 bina hasar gördü veya yıkıldı.
MURADİYE DEPREMİ (1976)
Van’ın Muradiye ilçesinde 24 Kasım 1976’da meydana gelen ve 10 bine yakın yapının hasar gördüğü 7.5 büyüklükteki depremde 3 bin 840 kişi hayatını kaybetti, 500 kişi ise yaralandı. Depremde enkaz altında kalanların yanı sıra yağmur ve karla birlikte sıfırın altında 17 dereceye kadar düşen zorlu havada donarak ölenler de kayıtlara geçti.
GÖLCÜK DEPREMİ (1999)
Kocaeli’nin Gölcük ilçesi merkezli 17 Ağustos 1999’da saat 03.02’de meydana gelen Richter ölçeğine göre 7.4 büyüklüğündeki depremde resmi kayıtlara göre Kocaeli başta olmak üzere Yalova, Sakarya, İstanbul, Bursa, Bolu, Zonguldak ve Eskişehir’de toplam 18 bin 373 kişi öldü, 20 binden fazla kişi de yaralandı. Marmara Bölgesi ile Ankara ve İzmir’e kadar geniş alanda hissedilen ve 45 saniye süren depremde binlerce yapı yerle bir oldu. Deprem, ülke tarihinin en yıkıcı depremlerinden biri olarak kayıtlara geçti.
17 Ağustos depreminin üzerinden 20 yıl geçti
DÜZCE DEPREMİ (1999)
Düzce’de 12 Kasım 1999’da meydana gelen 7.2 büyüklüğündeki deprem, komşu ülkelerde de hissedildi. 30 saniye süren depremde 710 kişi hayatını kaybetti, 2 bin 678 kişi ise yaralandı.
BİNGÖL DEPREMİ (2003)
1 Mayıs 2003 tarihinde yerel saatle 03.27’de gerçekleşen 6.4 değerindeki deprem, Türkiye’nin doğusunu etkiledi. Depremde en az 176 kişi öldü, 625 bina çöktü veya ağır hasara uğradı.
ELAZIĞ DEPREMİ (2010)
8 Mart 2010 tarihinde meydana gelen 6.0 büyüklüğündeki depremde 41 kişi hayatını kaybetti. Karakoçan Okçular köyü merkezli depremde onlarca köyde evler yerle bir oldu.
VAN DEPREMLERİ (2011)
Van’da merkez üssü Tabanlı ilçesinde 23 Ekim’de 7.2, Edremit’te 9 Kasım’da ise 5.6 büyüklüklerinde 2011’de meydana gelen 2 depremde 644 kişi yaşamını yitirirken, bin 966 kişi yaralandı. Deprem nedeniyle çok sayıda yapı da yıkıldı.
ELAZIĞ DEPREMİ (2020)
24 Ocak 2020 tarihinde merkez üssü Elazığ’ın Sivrice ilçesi olan depremin büyüklüğü 6.8 olarak ölçüldü. Depremde 41 kişi can verirken, 1600’ün üzerinde kişi de yaralandı.
