Erdoğan, Basra Körfezi'ni Irak'a oradan da Türkiye'ye bağlayarak Avrupa'ya kadar ulaşacak Kalkınma Yolu Projesi'ne imza atmak için önce Bağdat'a, ardından Erbil'e gitti. İşte Erdoğan'ı 12 yıl sonra Irak'a götüren Kalkınma Yolu Projesi'nin detayları ve PKK'ya verilen mesaj...
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 12 yıl aradan sonra ilk kez Irak’a gitti. Erdoğan’ın ajandasındaki en önemli konu ise Kalkınma Yolu Projesi ve buna paralel PKK meselesiydi. Bağdat’ta yapılan görüşmeler sonrasında Türkiye ile Irak arasında Basra Körfezi’ni Bağdat’a ve Bağdat’ı da Türkiye üzerinden Avrupa’ya bağlaması öngörülen Kalkınma Yolu Projesi imzalandı. Erdoğan imzayı atar atmaz soluğu Irak Kürdistanı’nın başkenti Erbil’de aldı.
Cumhurbaşkanımız @RTErdogan, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile ortak basın toplantısında konuştu.
“Geçtiğimiz yıl 20 milyar dolar seviyesinde seyreden ticaret hacmimizi daha üst seviyelere taşımak istiyoruz.” pic.twitter.com/xYWJdFPDcX
— Erdoğan Dijital Medya (@RTEdijital) April 22, 2024
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani ve IKBY Başbakanı Mesrur Barzani ile ikili ve heyetler arası görüşme gerçekleştiren Erdoğan’dan PKK mesajı geldi.
Cumhurbaşkanımız @RTErdogan, Erbil'de KDP Başkanı Mesut Barzani'yi kabul etti. pic.twitter.com/V7qqobG7Hn
— Erdoğan Dijital Medya (@RTEdijital) April 22, 2024
Görüşmeye ilişkin açıklamayı İletişim Başkanlığı yaptı. İletişim Başkanlığı, IKBY Başkanı Barzani ile gerçekleştirilen görüşmeye ilişkin Erdoğan’ın “PKK artık gündemden çıkarılmalı” ifadelerini kullandığını belirtti. Açıklamaya göre Erdoğan, Ovaköy-Fişhabur Hudut Kapısı’nın en kısa sürede açılması, Derecik-Zeti Hudut Kapısı’ndan araç geçişinin başlatılmasının önemine de dikkat çekti.
Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan, IKBY Başkanı Neçirvan Barzani, IKBY Başbakanı Mesrur Barzani ve beraberlerindeki heyetle Erbil’de görüştü.
Görüşmede, bölgesel ve küresel meseleler ile terörle mücadele konuları ele alındı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan görüşmede, Irak’ın… pic.twitter.com/ZaEuEQVipu
— T.C. İletişim Başkanlığı (@iletisim) April 22, 2024
İletişim Başkanlığı’nın görüşmeye ilişkin açıklaması şöyle:
“Erdoğan görüşmede, Irak’ın her geçen gün şiddetten uzaklaştığını görmenin memnuniyet verici olduğunu, PKK meselesinin artık gündemden çıkartılmasının vaktinin geldiğini, Türkiye’nin terörle mücadelede ortaya konan birlikteliğe önem verdiğini ve bunu ileri seviyeye taşıma kararlılığının bulunduğunu ifade etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Irak ile çok kapsamlı hukuki metinler imzalandığını ve bu iş birliği perspektifinin IKBY bölgesini de kapsadığını, Bağdat’ta imzalanan mutabakat zaptı ile dünyaya ilan edilen Kalkınma Yolu’nun bütün Irak’ın refah ve huzuruna hizmet edeceğini; Bağdat ve Erbil yönetimlerinin üçüncü tarafların müdahalesine imkan vermeden sağlıklı bir diyalog ve çalışma ilişkisi tesis etmesi gerektiğini söyledi.
Türkiye’nin IKBY ile ticari ilişkileri ilerletme isteğini ortaya koyan Cumhurbaşkanı Erdoğan; Ovaköy-Fişhabur Hudut Kapısı’nın en kısa sürede açılması, Derecik-Zeti Hudut Kapısı’ndan araç geçişinin başlatılmasının önemli olduğunu belirtti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bölgedeki Türkmenlerin siyasi temsil başta olmak üzere haklarının ve çıkarlarının gözetileceğine inandığını da ifade etti.”
KALKINMA YOLU PROJESİ NEDİR?
Irak, Orta Doğu’nun en büyük limanı olan Fao Limanı’nı Basra Körfezi’nde inşa ediyor. 2025’te açılması beklenen limanın demir yolu ve kara yolu hatları üzerinden önce Bağdat’a, ardından da Türkiye’ye, oradan da Avrupa’ya bağlanması planlanıyor. İlerleyen yıllarda bu hatlara yeni petrol ve gaz hatları da eklenecek. Böylece Bağdat Türkiye üzerinden Avrupa’ya daha fazla petrol ve gaz satabilecek.
Toplam 23 milyar dolara mal olması hesaplanan projenin 17 milyar dolarlık kısmını Irak, kalanını Türkiye karşılayacak. 2028 yılında tamamlanması beklenen proje için Irak, Dünya Bankası ile bir anlaşma yaptı.
Türkiye’nin hattın geri kalan kısmı için yaklaşık 6 milyar dolarlık yatırım yapması gerektiği belirtiliyor. Buna göre Türkiye’nin 615 km’lik yeni demir yolu hattı ve 312 km’lik kara yolu inşa etmesi gerekiyor. Basra’dan başlayacak hat için uzun süredir gündemde olan yeni bir sınır kapısının açılması için de çalışmaların tamamlanması öngörülüyor. Ovaköy’de açılacak olan bu yeni sınır kapısı ile birlikte Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin ekonomisinin canlanacağı söyleniyor.
PKK KAMPLARI SORUNU
Ancak hattın geçeceği güzergah üzerinde PKK kampları da bulunuyor. Bu nedenle Türkiye, projeye paralel olarak PKK meselesini sona erdirmek istiyor. Bu çerçevede Irak içine 30-40 km kadar inen güvenlik koridoru oluşturulması planlanıyor. Ancak bu koridor IKBY bölgesinin içlerine kadar inecek.
Erbil’i yakından ilgilendiren bir diğer konu ise yeni sınır kapısı Ovaköy. Çünkü halihazırda kullanılan Habur Sınır Kapısı Erbil’in kontrolünde ve en önemli gelir kaynakları arasında. Ovaköy’e sınır kapısı açılması halinde bu kapı Bağdat’ın kontrolünde olacak ve Habur’u büyük ölçüde baypas edecek.
Türkiye’nin projeden yola çıkararak Irak’ta PKK’ya büyük bir operasyon hazırlığı içinde olduğu belirtiliyor. İktidar yakın gazeteci Abdulkadir Selvi de PKK’ya büyük bir operasyon olacağına, bu operasyonun içinde Türkiye, Erbil ve Haşdi Şabi’nin de olacağına dikkat çekmişti.
