İran’ın 13 Nisan gecesi İsrail’e karşı hava saldırısına ne Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ne Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’dan tepki gelmemesi tartışmalara neden oldu.
Deneyimli Ankara gazetecisi Murat Yetkin, bu önemli gelişmeler karşısında sesizliğinin öncelikli nedeninin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD ile yeni dönem arayışı olduğunu öne sürdü.
Yetkin ‘Erdoğan 9 Mayıs’ta ABD Başkanı Joe Biden ile görüşmesine önem veriyor; davet dört yıldan bu yana ilk kez, F-16/İsveç anlaşması sonrasında geldi. ABD’yle zıtlaşmaya yol açacak adımlardan kaçınma eğilimi dikkat çekiyor. Bu çerçeveye ekonomik krizden çıkış için dış kaynak ihtiyacı dahil.’ dedi.
ABD ve İngiltere’nin, İran’ın İsrail’e saldırısını havadayken engellemiş olmalarının Ankara’da not edildiğini kaydeden Yetkin, İran’ı destekler görenmeme isteğinin de AKP iktidarını sesiz kalmaya ittiğini belirtti.
Murat Yetkin şunları yazdı:
Şöyle özetlemek mümkün:
Ankara ilk olarak savaşın yayılma ihtimalinden ikinci olarak da Gazze faciasının geri plana düşmesinden rahatsız. O nedenle fazla öne çıkmak istemiyor.
İsrail’in Şam’da İran’a saldırısını kınayan Türkiye, şimdi de İran’ın İsrail’e saldırısını (misilleme olarak tanımlasa da) meşru gören bir konumda olmak istemiyor. Neticede bir ülkenin başka bir ülkeye saldırısı
Dolayısıyla Ankara “Aşağı tükürsem sakal, yukarı tükürsem bıyık” konumunda, bu nedenle de kendisini öne atmak istemiyor, bu nedenle diplomatik temaslarını duyurmakla yetiniyor.
Öte yandan Türkiye, İsrail’in Gazze’deki si katliamına timsah gözyaşı döküp silah satmaya devam eden ABD ve İngiltere’nin, İran’ın İsrail’e saldırısını havadayken engellemiş olmalarını not etti. Bu da öne çıkma isteksizliğinin bir nedeni.
Türkiye-İran ilişkileri son dönem, özellikle de PKK’ya verilen destek nedeniyle giderek gerilmeye başladı. Ankara, Tahran’la ilişkilerini aşırı dikkatle sürdürüyor.
ERDOĞAN, BİDEN İLE GÖRÜŞMEYE ÇOK ÖNEM VERİYOR
Erdoğan 9 Mayıs’ta ABD Başkanı Joe Biden ile görüşmesine önem veriyor; davet dört yıldan bu yana ilk kez, F-16/İsveç anlaşması sonrasında geldi. ABD’yle zıtlaşmaya yol açacak adımlardan kaçınma eğilimi dikkat çekiyor. Bu çerçeveye ekonomik krizden çıkış için dış kaynak ihtiyacı dahil.
İsrail’in 10 Nisan’da Gazze’de Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye’nin üç oğlu ve dört torununu hedef alarak öldürmesi ardından CIA Başkanı William Burns, MİT Başkanı İbrahim Kalın’ı “Bayramlaşma” vesilesiyle aradı. Güvenlik kaynaklarına göre, Gazze ateşkesi ve Hamas’ın elindeki İsrailli esirler konusu görüşüldü ve bu görüşme ardından Kalın, Hamas liderliğiyle yeniden temas kurdu.
Yani, Türkiye’nin İsrail’in Gazze Savaşı, İsrail-İran gerilimi ve Rusya’nın Ukrayna savaşı üzerine daha düşük profile geçen tutumunu ABD ile ilişkilerinden bağımsız düşünmemek gerekiyor.
