Elon Musk neden milyarlarca doları yakıyor, hedefi ne?

Çılgın milyarder Elon Musk, bir anda Twitter’a talip oldu. Sonra pazarlıktan caydı. İş mahkemeye gidince 44 milyar doları basıp, şirketi almak zorunda kaldı. Peki Musk mali açıdan çok da parlak olmayan Twitter’ı neden aldı, neden satın almadan sonra çılgın adımlarla şirketin değerine zarar verdiği düşünülen adımlar atıyor?

ÇAMURA YATMA PLANI MAHKEMEDEN DÖNDÜ

Aslında Musk, çok büyük ihtimalle Twitter’ı gerçekten almak istemiyordu. Ama şirketin eski yönetimi, Musk’un blöfünü gördü ve hayal bile edilemeyecek teklifini kabul ediverdi. İşte herşey ondan sonra başladı. Musk, önce Twitter’in hesaplarının açık olmadığını savundu. Beyan edilenden çok fazla bot hesap olduğunu iddia edip, satıştan caymak istedi. Ama işler istediği gibi gitmedi. Sonra şirketi devralınca birçok reklamveren Musk’ın güven vermeyen davranışları ve politik tercihleri nedeniyle reklamları kesiverdiler. Gelirler azaldı. Musk sonra birçok çalışanı kovdu, hatta binaların kiralarını ödemeyeceğini açıkladı.

TWITTER’DAN KAÇIŞ VAR

Birçok tanınmış isim, Twitter’ı bıraktığını ya da bırakmayı düşündüğünü açıkladı. Çok takipçili isimlerin bu tepkileri reklamverenleri bir kere daha kaçırdı. Bunlar yetmezmiş gibi Nazilere göz kırpan açıklamalar yaptı. Çalışan sayısı yarıya düşen Twitter, yeni atılımlar açıklamaya başlasa da, Musk’un dengesiz görülen davranışları nedeniyle şirketin mali geleceği hakkında şüpheler arttı.

KULLANICILAR ŞİRKETİN BAŞINDAN GİT DEDİ

Musk geçen hafta kendini oylattı Twitter kullanıcılarına. söylediği saçmalıkları sineye çekilen, her yaptığı çılgınlığın arkasında bir hikmet olduğu varsayılan Musk, bu oylamadan güçlenerek çıkacağını, ve Twitter’daki saçmalıklarını devam ettireceğini düşünüyordu. Ama işler istediği gibi gitmedi. Oylamaya katılan 17 milyon kullanıcının yarıdan fazlası, Musk’ın şirket yöneticiliğini bırakmasını istedi.

GEÇEN YILKİ ZARARI 220 MİLYON DOLAR

Sonuçların ardında Musk, Twitter’ın CEO’luğundan ’işi alacak kadar aptal birini bulur bulmaz’ istifa edeceğine söz verdi. Gerek o, gerekse onun yerini alacak kadar aptal olan her kimse, önünde kesinlikle zorlu bir yıl var. Mali analistlerin yaptığı hesaba göre, bir zamanlar dünyanın en zengin adamı yılda 220 milyon dolar zarar eden bir şirketi devraldı ve zararını bugün itibariyle 10 kat, hatta daha fazla katladı. Twitter’ın yakın gelecekte kullanıcıların, reklamcıların ve doğal olarak gelirin azalması muhtemel. Ama bunların hiçbirisi Musk’ın umurunda değilmiş gibi duruyor.

10 YILIN SEKİZİNDE ZARAR YAZDI

Musk’ın Twitter’ı satın alması hiçbir zaman finansal anlamda pek mantıklı değildi. Şirketin temel ürünü, ilk çıkışından bu yana neredeyse hiç değişmedi. Kullanıcı tabanının ABD’de genişlemesi artık durdu. Verilere göre etkileşim seviyeleri düşüyor. Aylık aktif kullanıcı sayısına göre TikTok’un üçte birinden ve Facebook’un onda birinden daha küçük olan şirket, son 10 yılın sadece ikisinde kar elde edebildi.

KİMLERE ÖZGÜRLÜK VAADEDİYOR?

Görünüşe göre Musk, platformu finansal nedenlerle değil, kişisel ve ideolojik nedenlerle satın aldı. İlk açıklamalarında Twitter’ı siyasi yelpazenin sağındaki düşüncelere karşı daha dost olma sözü verdi. Şirketi ‘dünya çapında ifade özgürlüğü platformu’ haline getireceğini iddia etti. İfade özgürlüğü vaadettiği kesimin antisemitizm, ırkçılık ve beyaz milliyetçi düşünceleri savunanlar olduğu ortaya çıktı.

ANİ ÇILGINLIKLARIN ADAMI

Musk, paylaşım yapmayı gerçekten ama gerçekten çok seven fevri kararlar alan, zengin bir adam: Mars’ı nükleer bombalama öneriyor, Tayland’da mağarada mahsur kalan bir grup okul çocuğunu kurtaran bir kahramanı karalıyor, Bill Gates’e seviyesiz şakalar yapıyor, Amerikan borsa idaresiyle kavga ediyor.

MUSK’IN HEDEFİ NEYDİ?

Musk bu yılın Nisan ayında, Twitter’ı hisse başına 54,20 dolardan satın almayı teklif etti, bu miktar, o zamanki hisse fiyatından bile yüksek bir teklifti. Twitter’ın yöneticileri doğal olarak teklifi kabul etti. Şirketin maliyeti biraz ağır olabilirdi, ancak dünyanın en büyük kripto para manipülatörü Musk’ın planı basitti: Twitter’ın kontrolünü eline al. Kayıplarını azalt. Gelirleri artır. Şirketi karlı hale getir. Sat ya da tekrar halka arz et. Sonra da paraları cebe indir.

İLK İŞ MASRAFLARI AZALTTI

Musk şirkeri alırken fazla bir miktar ödese de, bütçeyi kıstı. Şirketin çalışanlarının yarısından fazlasını tasfiye etti, pek çok çalışan da Musk’ın aşağılamalarına dayanamadığı için kendisi ayrılmayı tercih etti. Ardından şirketin bulunduğu binaların sahiplerine rest çekti. Kira miktarlarını yeniden müzakere edeceğini duyurdu.

REKLAMVEREN KAÇTI

Bu adımlar şirketin masraflarını çok önemli miktarda azaltsa da, Musk’ın adımları, Twitter’ın gelirini de düşürdü. Sosyal ağın gelirinin neredeyse tamamı reklamlardan geliyor. Dünyanın büyük şirketlerinden, reklam bütçesi geniş Chevrolet, Ford, Jeep, BlackRock, Citigroup, Chanel, Nestle, Coca-Cola, Merck, Verizon, Wells Fargo gibi devler reklamları kesti. Mali analistler Musk’ın devralmasının şirkete 4 milyar dolara mal olduğunu tahmin ediyor.

IRKÇILIK VE NEFRET SÖYLEMİ ARTTI

Şirketler, Musk yüzünden siteye reklam vermeyi kesince Musk, ‘Bunlar Amerika’da ifade özgürlüğünü yok etmeye çalışıyorlar’ iddiasında bulundu. Ayrıca görev süresi boyunca nefret söyleminin azaldığında ısrar etti. Ancak bağımsız araştırmacılar bunun tam tersini tespit etti. Devraldıktan sonra, siyahiler için aşağılama maksatlı kullanılan ‘negro’ kelimesinin kullanımının yüzde 202 arttığı belirlendi. Sadece bu değil, antisemitik, homofobik ve kadın düşmanı söylemlerin kullanımı çift haneli oranlarda arttı. Musk hem şirketin eskiden bu ifadeleri engelleyen birimini lağvetti, hem de bu tür ifadelerden bir rahatsızlık duymadığı için bunları engelleyecek yeni bir yapı kurmadı. Bu nedenle dünyanın önde gelen şirketleri isimlerinin antisemitik mesajların yanında görünmesini istemediği için reklamları kesti.

SATIN ALMANIN BORCUNU TWITTAR’A YÜKLEDİ

Musk, şirketi alırken borcun yaklaşık 13 milyar dolarlık ksımını şirkete Twitter’a yükledi. Bunun anlamı şirket, zarar ediyor olsa bile, yılda yaklaşık 1 milyar dolarlık kredi geri ödemesi yapması gerekecek. Aslında Musk, böyle bir para için hemen bir çek yazıp satın alma sırasında herhangi borca girmeyebilirdi. Servetinin çoğu nakit olmasa da, gerekirse birkaç milyar dolar nakit bulması işten bile değildi. Veya satın alma sırasında aldığı borcu yüklenecek adımlar atabilirdi ama bunların hiç birini yapmadı.

PARALARI TESLA’DAN ÇEKİYOR

Musk şu anda Tesla hisselerini, Twitter’dan kaynaklanan kayıpları finanse etmek için ATM makinesi gibi kullanıyor. Gerek satın alma sırasında gerekse sonrasında önemli miktarda Tesla hissesi sattı. Ancak bu davranışı, Tesla’nın son altı ayda yüzde 42 değer kaybuna yolaçtı. Aynı dönemde Toyota’nın hisseleri yüzde 13 düşerken, Ford hisselerinin fiyatı ise değişmedi. Bu trend Tesla için daha da sıkıntılı hale gelirse, bu ciddi bir sorun olabilir. Tesla hissedarları hem tedirgin ve hem de haklı olarak kızgın. Daha da artacak bir ekonomik gerileme, hem Tesla’ya hem de Twitter’a zarar verebilir. Hatta Musk’ın bu çılgınlıklarının sonucunda Tesla’nın kontrolünü kaybetmesi riski bile bulunuyor.

İŞİN BAŞINA EHİL BİRİSİ GELMELİ

Musk, satın aldığı, nefret ettiği ve mahvettiği Twitter’ı kişisel olarak finanse etmeye devam ediyor ama bu tercih mutlu bir finansal denge getirmiyor. Twitter’a alırken hedeflediği plan çerçevesine oturtabilmek için bazı yetkin isimlerin şirketin başına gelmesi gerekiyor. Bu kişinin herşeyden önde Twitter’ın çalışır durumda kalmasını sağlaması, kayıpları azaltması ve birkaç yıl sonra halka açılmaya hazır hale getirmesi gerekiyor. Musk’ın çılgınlıkları devam ettiği sürece, ne şirketin başına gelecek kişi bu mucizeyi sağlayabilir, ne de reklamverenler bu mecraya kısa vadede geri döner. Bu durumda başlıktaki sorunun cevabı hala belirsizliğini korumaya devam ediyor: Musk milyarlarca doları neden cayır cayır yakıyor?