Her gün daha da hissedilen iklim krizinin temel sebeplerinden biri fosil yakıt kullanımı. Avrupa Birliği bu soruna yönelik yenilenebilir enerji kaynaklarını arttırıyor.
Çevre krizi gün geçtikçe daha da büyüyor. Artık iklim değişikliği hissedilebilir hale geldi. 2023 yılı üst üste sıcaklık rekoru kırdı ve birçok kişi mevsimlerin kaymasından şikayetçi. Dünyanın birçok ülkesinde mevsim normalleri yaşanmıyor.
İklim değişikliğinin temel sebebi ise insanoğlunun çevreyi kirletmesi. Uzmanların açıklamalarına göre fosil yakıtların tüketiminden kaynaklı oluşan ozon delikleri iklim değişikliğini tetikliyor.
Peki, Avrupa ülkelerinin yenilenebilir enerji politikaları ne? AB’de ne gibi enerji projeleri yürütülecek? Türkiye ve Avrupa ülkelerinin yenilenebilir enerji kullanım oranları ne?
SAVAŞLAR YENİLENEBİLİR ENERJİNİN ÖNEMİNİ GÖSTERDİ
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik işgal saldırıları nedeniyle birçok ülke, Moskova’ya ambargo kararı aldı. Rusya ise bu ambargolara karşın doğalgaz ve petrol satışını kısıtladı. Ülkelerin böyle karşılıklı ambargo uygulaması ise yakıt fiyatlarını uçurdu. Özellikle Avrupa ülkelerinde enerji fiyatları uçtu, bazı ülkelerde fiyatlar ikiye üçe katlandı.
Hal böyle olunca hükümetler alternatif enerji kaynaklarına yönelmeye başladı. Birçok Avrupa ülkesi yenilenebilir enerjiye geçiş için kampanya ve teşvikler oluşturdu. Birçok uzman ise bu dönüşüme çok geç başlandığını söylüyor.
Avrupa Birliği’nin (AB) alt birimi olan Avrupa Çevre Ajansı tarafından yayınlanan raporda iklim değişikliği ve fosil yakıt tüketimi ele alındı. Raporun başında geçen öz eleştiride “Fosil yakıtları bol miktarda yenilenebilir enerji ile değiştirebilseydik , enerji fiyatlarını düşürür, emisyonları azaltır ve gıda üretimi üzerindeki etkisi de dahil olmak üzere iklim değişikliğinin gelecekteki risklerini azaltırdık” ifadelerine yer verildi.
AVRUPA YENİLENEBİLİR KAYNAKLARINI ARTTIRIYOR
AB’nin 2021 yılında yayınladığı “Hava, Su ve Toprak İçin Sıfır Kirliliğe Doğru” başlıklı eylem planında; 2050 yılına kadar hava, su ve toprak kirliliğini insan sağlığına ve doğaya zarar vermeyen seviyelere düşürmeyi planlanıyor.
Eylem planı bünyesinde bir takım hedefler belirlendi. Komisyon hedeflerinin arasında 2030 yılına kadar hava kirliliğine bağlı erken ölümleri en az yüzde 55 azalma olacağını açıkladı.
AB’DE YENİLENEBİLİR ENERJİ ORANI YÜZDE 22
Ayrıca Avrupa Veri Ofisi’nin (Eurostat) verilerine göre AB’de 2021 yılında tüketilen enerjinin yüzde 22’sinden fazlası yenilenebilir enerjiden karşılandı. Bu oran ülkeler arasında farklılık göstermesine karşın İsveç’te yaklaşık yüzde 60; Danimarka, Estonya, Finlandiya ve Letonya’da yüzde 40’tan fazla; Belçika, Macaristan, İrlanda, Lüksemburg, Malta ve Hollanda’da yüzde 10-15 arasında hesaplandı.
TÜRKİYE’DE JEOTERMAL ENERJİ KULLANIMI AB TOPLAMINDAN FAZLA
Eurostat verilerine göre Türkiye, Avrupa’da en çok jeotermal enerji kullanan ülke. Türkiye 2022 yılındaki yurtiçi jeotermal enerji tüketimi 480 bin terajul olarak hesaplandı. Türkiye’nin bu oranı, AB toplamı olan 281 bin terajulden 1,5 kat daha fazla. AB içerisinde en çok Jeotermal enerji kullanan ülke ise 216 bin terajul ile İtalya oldu. İtalya’yı takipen Fransa (19 bin), Almanya (16 bin), Portekiz (7,4 bin), Hollanda (6,8 bin) ve Macaristan (6,7 bin) geldi.
Güneş enerjisi kullanımında ise İspanya 89 bin terajul ile ilk sırada yer alırken Türkiye 61 bin terajul ile ikinci sırada yer aldı. Türkiye’nin ardından Almanya 35 bin, Yunanistan 13 bin ve İtalya 10,8 bin güneş enerjisi tüketti.
TÜRKİYE EN ÇOK JEOTERMAL ENERJİ KULLANILIYOR
Eurostat verilerine göre 2022 yılında Türkiye’de yenilenebilir enerji olarak en çok jeotermal enerji tüketildi. Türkiye 2022 yılında 475 bin terajul enerji tüketti.
Türkiye’nin tükettiği yenilenebilir enerjilerde ikinci sırada katı biyoyakıtlar yer aldı. 2022 yılında Türkiye’de 114 bin terahul katı biyoyakıt tüketildi. Türkiye’de ayrıca 60,7 bin terajul Güneş enerjisi tüketilirken; 44,8 bin terajul biyogaz ve 9 bin terahul belediye atıkları geri dönüştürülerek tüketildi.
AVRUPA GENELİNDE RÜZGAR VE ENERJİ PROJELERİ BAŞLADI
Avrupa Çevre Ajansı’nın raporuna göre birçok AB ülkesinde elektrik ve rüzgar enerjisine yönelik projeler başladı. Ağustos 2022’de İspanya’da yaklaşık 1,5 milyon güneş paneli ve 330 binden fazla haneye yetecek kadar elektrik üretecek 590 megavat kapasiteli Avrupa’nın en büyük güneş enerjisi santrali kuruldu.
HEDEF GÜNEŞ ENERJİSİNİ İKİ KATINA ÇIKARMAK
Danimarka’da 425 bin haneye yetebilecek rüzgar türbinleri, Portekiz’de 12 bin panalden oluşan Avrupa’nın en büyük yüzen güneş parkı ve Yunanistan’da 204 megavatlık bir güneş paneli kuruldu.
AB’nin hedefi ise 2025 yılının sonuna kadar güneş enerjisi kapasitesini iki katına çıkartmak. Bunun için büyük kamu ve ticari binalara, kademeli olarak yeni konut binalarına güneş panelleri kurma zorunluluğunu getirilecek.
YENİLENEMEZ ENERJİ İKİ KAT DAHA MALİYETLİ
Avrupa’da birçok ülkenin fosil kaynakları yok ve yeterince kendi enerjisini üretemiyor. Bu sebeple birçok Avrupa ülkesi yenilenebilir enerji kaynaklarına yöneliyor. Enerji Düşünce Kuruluşu Ember tarafından yayınlanan rapor ise bu duruma ilginç bir açı kazandırıyor.
Rapora göre İspanya, İtalya, Almanya ve Fransa’da mevcut fosil gaz ve taş kömürü santrallerinden elektrik üretmenin maliyeti; rüzgar ve güneş enerjisi tesislerinden elektrik üretmekten yaklaşık iki kat daha pahalı.
