CHP Genel Başkan Yardımcısı Karaca’nın hazırladığı ‘Faili Meçhul Cinayetler ve Cezasızlık' raporunda gazetecilerin hedef alındığı saldırıların cezasızlıkla ya da “fail bulunamadı” denilerek kapatıldığı belirtilerek, Hakikat Komisyonları’nın kurulmasına dikkat çekişdi.
CHP İnsan Haklarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca, 1 Şubat 1979’da katledilen gazeteci Abdi İpekçi ve faili meçhul cinayetlerde hayatını kaybeden gazetecilerle ilgili hazırladığı “Faili Meçhul Cinayetler ve Cezasızlık” raporunu kamuoyuyla paylaştı.
Gazetecilerin her zaman işlerini kaybetmek, özgürlüklerini kaybetmek ve hayatlarını kaybetmek riskiyle karşı karşıya kaldıklarını hatırlatan Gülizar Biçer Karaca, 2016’daki darbe girişiminin ardından yaşanan süreçte keyfi gözaltılar ve yargılama tehditleri ile karşı karşıya kalan gazetecilerin, 90’lı yıllarda olduğu gibi hedef alındığına, OHAL resmiyette sona ermiş olsa bile OHAL koşullarının fiilen devam ettiğine dikkat çekti.
Karaca, “Öldürülen pek çok gazetecinin faili bulunmadığı gibi, açılan soruşturma dosyaları da zamanaşımını beklerken yılda sadece bir kez ‘failler bulunamadı’ ibareli tutanaklar konmak için açılmıştır. Bu dosyaların pek çoğu zamanaşımına uğramış, bazılarında birkaç tetikçi cezalandırılmış ve mağdur yakınlarının taleplerine rağmen soruşturmalar faillerin bulunması için genişletilmemiştir” ifadelerini kullandı.
8 CİNAYETE DAİR TESPİTLER
Türkiye’deki cezasızlık iklimini ortaya koyan ve azmettiricileri hala ortaya çıkarılmayan gazeteci cinayetlerinden sekizine dair hukuki sürecin detaylı olarak ele alındığı raporda cezasızlığın önlenmesi için çözüm önerileri ortaya kondu.
Abdi İpekçi, Çetin Emeç, Muammer Aksoy, Musa Anter, Uğur Mumcu, Metin Göktepe, Hrant Dink, Ahmet Taner Kışlalı cinayetlerine dair dosyalardaki detayların yer aldığı raporda davaların hepsinde ortak olan noktalar üç başlıkta yer aldı:
“ASIL FAİLLER YARGILANMIYOR, YARGILANANLAR EN DÜŞÜK CEZAYI ALIYOR”
“-Gazeteci cinayetlerinde asıl failler değil, sadece alt kademedeki güvenlik güçleri ya da tetikçiler yargılanıyor.
-Bu yargılamalarda ceza alt sınırı en düşük olan suçlardan ceza veriliyor. -Yargılamalar sonucunda ceza alan kamu görevlisi ya da tetikçi bulunsa bile bu cezaların infazında ertelemeye gidiliyor ya da çıkarılan af yasalarından faydalanarak failler serbest kalıyor.”
“ZAMANAŞIMININ ÖNÜNE GEÇİLMELİ”
“Gazetecilerin faili meçhul cinayetlerle öldürülmesinin ardındaki gerçek sorumluları soruşturabilmek için öncelikle fiilen yaşanan cezasızlık durumunu engelleyecek yasal ve idari önlemler alınmalıdır” diyen Gülizar Biçer Karaca’nın paylaştığı raporda şu tespit ve öneriler yer alıyor:
a) Bu suçların zamanaşımına uğramasının önüne geçilmeli ve faili meçhul gazeteci cinayetleri insanlığa karşı suçlar kapsamında değerlendirilmelidir.
b) Devlet sırrı yasası bu suçların aydınlatılmasına geçit verecek şekilde tekrar düzenlenmelidir.
c) Devlet memurlarının yargılanmasını izne bağlayan yasalar gibi sorumluların hesap vermesini zorlaştıran yasalar kaldırılmalıdır.
d) Kamuoyunun davalara desteğini engellemeye yönelik dava nakli gibi uygulamalar terkedilmeli, soruşturmalar hızlı ve etkin bir şekilde yürütülmelidir.
e) Hak ihlallerine karışan devlet görevlilerine işten el çektirilmeli, terfi ve taltif edilmeleri engellenmelidir.
“HAKİKAT KOMİSYONLARI KURULMALI”
“12 Eylül Askeri Darbesinden bu yana gerçekleşen gazeteci cinayetlerini araştırmak için bağımsız bir Hakikat Komisyonu kurulmalıdır. Komisyonda gazeteciler, sivil toplum kuruluşları, hak örgütleri, siyasi partiler ve mağdur yakınları yer almalıdır. Kurulacak Hakikat Komisyonunda toplumsal istişarenin en geniş tabana yayıldığından emin olunmalı, tüm bulgular basın yoluyla ve eşzamanlı olarak kamuoyuyla
paylaşılmalıdır. Her cinayetin kendine has özellikleri ve faillerin neden korunduğu duyurulmalı ve tanıklığı olanlara uluslararası ölçekte çağrı yapılmalıdır.”
“BASINI HEDEF ALAN GELENEKTEN VAZGEÇILMELİ”
“Mağdur yakınlarının devam eden acısına saygı duyulmalı ve anma ve benzeri programlar düzenlemeleri engellenmemelidir. Basın özgürlüğü ile düşünce ve ifade özgürlüğünü güvence altına alacak yasalar ve fiili uygulamalar hayata geçirilmeli, kolluğa ve hakim ve savcılara bu özgürlüklerin korunması ile ilgili meslek içi eğitimler verilmelidir. Basını hedef gösteren siyasi üslup ve gelenekten vazgeçilmelidir.”
ÇÖZÜM ÖNERILERİ
1. Gazetecilerin faili meçhul cinayetlerle öldürülmesinin ardındaki sorumluların soruşturulup yargılanabilmesi için yasal düzenlemeler konusunda müdahalelerde bulunmak
a) Devlet sırrı yasasının faili meçhul cinayetler ve zorla kaybetmeler konusundaki soruşturma ve kovuşturmaların derinleştirilebilmesi için yeniden düzenlenmesi konusunda kanun teklifi vermek
b) Devlet görevlilerinin insan hakları ihlallerinde soruşturmaların izne bağlanmaması konusunda kanun teklifi vermek
c) Hak ihlallerine karışan devlet görevlilerine işten el çektirilmesi konusunda kanun teklifi vermek
2. Faili meçhul gazeteci cinayetlerinin insanlığa karşı suçlar kapsamında değerlendirilmesi ve davalara desteğin engellenmesine yönelik dava nakillerinin engellenmesi konusunda kamuoyu duyarlılığı oluşturmak
3. 12 Eylül Askeri Darbesinden bu yana gerçekleşen Gazeteci Cinayetlerini araştırmak için bağımsız bir Hakikat Komisyonu kurulması konusunda önerge vermek
4. Soruşturma makamlarının harekete geçirilebilmesi için medya, insan hakları örgütleri, barolar, üniversiteler, mağdur yakınları ile dayanışma içerisinde olmak
5. Basını hedef gösteren siyasi üslup ve geleneğin ortadan kaldırılması için mücadele etmek
