Çin hükûmetinin süresiz yasak kararından sonra İran da kripto para madenciliğini 22 Eylül 2021 tarihine kadar yasakladı. Kripto madenciliği nedir? Bitcoin niçin Norveç kadar elektrik tüketiyor? Çevreci kuruluşlar tarafından yöneltilen eleştirilerde haklılık payı var mı?
İran Devlet Başkanı Hasan Ruhani, devlet televizyonuna verdiği mülakatta kripto para madenciliğinin 22 Eylül 2021 tarihine kadar yasaklanacağını söyledi.
Cambridge Alternatif Finans Merkezi’nin verilerine göre, İran dünyada en fazla kripto para madenciliğinin yapıldığı altıncı ülke ve küresel madencilikteki payı yüzde 3,82.
Küresel kripto para madenciliğinde yüzde 65 paya sahip Çin’de hükûmet geçen haftadan itibaren “madencilik” faaliyetini süresiz yasaklamıştı.
Çin Başkan Yardımcısı Liu He’nin başkanı olduğu Devlet Konseyi komitesi cuma günü yaptığı bir açıklamada finansal riskleri azaltmak için kripto para madenciliğinin yasaklandığını söylemişti. Konsey böylece ilk defa kripto para madenciliğini hedef almış oldu.
TÜRKİYE’DE 30 NİSAN’DAN BERİ ÖDEME ARACI OLARAK KULLANILAMIYOR
Kripto para Borsası Huobi, pazartesi günü Çin’deki müşterileri için madencilik ve alış-satış işlemlerini durdurduğunu açıkladı ve diğer ülkelerdeki operasyonlarına odaklanacağını söyledi.
BTC.TOP da düzenleyici riskleri öne sürerek Çin’deki faaliyetlerini durdururken kripto madencilik firması Hashcow da Bitcoin madenciliği için yeni teçhizatlar almayacağını söyledi.
30 Nisan’dan itibaren Türkiye’de kripto varlıklar ödemelerde doğrudan ve dolaylı olarak kullanılamayacak. Ancak kripto para alım satımına ve madenciliğine henüz bir düzenlenme getirilmedi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın hazırladığı taslak hakkında sızan ilk bilgilere göre hem yatırımcının korunmasını hem de kripto paralardan elde edilecek gelirin vergilendirilmesini sağlayacak bir kanun teklifi hazırlanıyor.
KRİPTO PARA MADENCİLİĞİ NEDİR?
Kripto para sahibi olmanın tek adresi kripto borsaları değil. Kripto paralar, madenciliği yapılarak da elde edilebiliyor.
Yüksek kapasiteli bilgisayarların kripto para üretmesine ya da para transferini onaylayıp ortak deftere işlemesinin akabinde yeni kripto para ile ödüllendirilmesine “kripto para madenciliği” diye tanımlanıyor.
2020 yılındaki rekor yükselişiyle 63 bin doları bulan Bitcoin, kripto para madenciliğine dönük ilginin hiç olmadığı kadar artmasına yol açtı.
Bilgisayar donanımı (ekran kartı vd.) bulma zorluğu, elektrik tüketimi ve çevreye etkisi gibi birçok konuda tartışmalara yol açtı.
BITCOIN, NORVEÇ KADAR ELEKTRİK TÜKETİYOR
Cambridge Üniversitesi araştırmacıları tarafından derlenen Cambridge Bitcoin Elektrik Tüketim Endeksi’ne (CBECI) göre, Bitcoin madenciliği için tüketilen toplam enerji bu yıl 128 TWh’ye (Terawatt saat) ulaşabilir. Söz konusu tüketim, toplam elektrik üretiminin yüzde 0,6’sı veya tüm Norveç tüketiminin fazlası anlamına geliyor.
Uluslararası Enerji Ajansı analisti George Kamiya, “Bu sayılar, orta ölçekli ülkelerle veya elektrikli araçlar (2019’da 80 TWh) gibi gelişmekte olan teknolojilerle karşılaştırıldığında büyük görünebilir, ancak klima ve fanlar gibi diğer kullanımlara kıyasla küçük kalıyor.” dedi.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Teknoloji devi Google’ın tüm operasyonu 2019’da 12,2 TWh harcadı. Bitcoin madenciliği yapanlar hariç dünyadaki tüm veri merkezleri yılda yaklaşık 200 TWh tüketiyor.
Konuyla ilgili ilk endekslerden birini 2016 yılında bir araya getiren ekonomist Alex de Vries, Bitcoin’in fiyatındaki son artışın enerji talebini artıracağına ve enerji tüketimini diğer tüm veri merkezlerinin toplamının ötesine taşıyacağına inanıyor.
Bitcoin üretimi, özel bilgisayarlar ve işlemciler tarafından karmaşık denklemleri çözen “madenciler” isimli ağdaki kişiler tarafından yapılıyor.
Birçok kişi madencilik yaparken hesaplamaları daha zor hâle getirerek para biriminin istikrarlı bir şekilde tedarik edilmesini sağlamak için tasarlanan sistem her 10 dakikada bir, ağdaki bulmacayı başarıyla çözenlere bir miktar Bitcoin vererek ödüllendiriyor.
MADENCİLER ORTADOĞU ÜLKELERİNE ODAKLANDI
Bitcoin’i müdafaa edenler, enerji santrali sektörlerinde yenilenebilir enerjinin hızlı gelişmesinin para biriminin çevre üzerinde ılımlı bir etkiye sahip olduğu anlamına geldiğini iddi ediyor.
Ancak New Mexico Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, 2019’da son fiyat artışından önce her 1 Amerikan Doları’na tekabül eden Bitcoin’in Amerika Birleşik Devletleri’nde sağlığa ve çevreye 49 sent zarar verdiği tahmininde bulundu.
En çok kullanılan ikinci kripto para birimi olan Ethereum, iş ispatı protokolünden enerji tüketen işlemlerden bazılarını devre dışı bırakarak daha az enerji tüketen bir sisteme geçmeyi hedefliyor.
Ancak Bitcoin’in, ağı daha az merkezi olmayan ve güvenli hâle getirme riskini taşıyan bu tür değişiklikleri benimsemede büyük zorluklarla karşılaşacağı belirtiliyor.
Uzmanlar sayısız denemeye rağmen kripto para biriminde büyük bir reformun benimsenmediğine dikkati çekiyor.
