Casus paniği: İstihbarat başkanının kız arkadaşının babası Rus ajanı çıktı

İsveç, ünlü casusluk dizisi ‘Americans’ı aratmayan bir skandalla çalkalanıyor. Dizide, uzun yıllar boyunca Amerikalı gibi yaşayan bir Rus çiftin, Moskova için nasıl casusluk yaptığı anlatılıyordu.

Geçtiğimiz günlerde İsveç’in başkenti Stockholm’de uzun yıllardır bu ülkede yaşayan bir Rus çift tutuklandı. Birçoklarına sıradan insanlar gibi gelen Sergey Skvortsov ve Elena Kulkova çifti, komşularında veya tanıdıklarında herhangi bir şüphe uyandırmadan uzun yıllardır İsveç’te yaşıyordu. Ancak Skvortsov’un bir Rus gizli servisi GRU subayı olduğu anlaşıldı. Skvortsov, yıllar önce Çin’e Amerikan askeri teknolojisi sattığı için yaptırımlar altında olan Belçikalı bir işadamı ile de ortaklık içindeydi.

GERÇEKTEN EVLİLER Mİ?

İsveç özel kuvvetleri, 22 Kasım Salı sabahı, Stockholm’ün bir banliyösünde yaşayan Rus çift, Sergey Nikolaevich Skvortsov (59) ve Elena Mihaylovna Kulkova’yı (58) casusluk suçlamasıyla tutukladı. Çiftin evleri arandı, çok sayıda evrak ve elektronik cihaza el konuldu. Kulkova, her ne kadar casusluk yaptığı şüphesi devam etse de, yeterli kanıt olmadığı için iki gün sonra kontrollü olarak serbest bırakıldı.

HER AY DÜZENLİ ÖDEME

Karı-koca olduklarını iddia eden çift, 1999’da İsveç’e taşınmış ve Stockholm’de yaşamaya başlamıştı. Çevrelerinde sessiz ve sakin olarak tanınan çiftten Skvortsov, bilgi teknolojileri alanında çalıştığını söylüyordu. Resmi kayıtlara göre Skvortsov’un çalıştığı ‘Building and Data Technologies’ firmasının iş yaptığı tek şirket, Hollanda merkezli ‘European Technical Trading’ şirketiydi. Skvortsov, yaptığı işin mahiyeti çok bilinmese de bu şirketten her ay düzenli olarak aynı miktarda ödeme alıyordu. İsveçli yetkililer şimdi bu işlemlerin de hayali olduğundan ve Hollanda’dan İsveç’e para transfer etmek için kullanıldığından şüpheleniyor.

Polis ve İsveç istihbarat teşkilatı Sapo ortak operasyon yaptı. (FOTOĞRAF: FREDRIK SANDBERG / AFP)

KIDEMLİ AJANIN ORTAĞI

İşin ilginç yanı ise, Skvortsov’a ödeme yapan Hollandalı şirket, daha önce füzelerde ve uçaklarda kullanılan Amerikan teknolojisini Çin’e satmaya çalışmaktan ABD tarafından yaptırım uygulanan Belçikalı Hans de Geetere tarafından yönetiliyordu. Hem Hans de Geetere’nin hem de Skvortsov’un, GRU’nun kıdemli ajanlarından Vladimir Kulemekov ile uzun yıllardan beri açıktan devam eden bir ilişkisi vardı.

İSVEÇ İSTİHBARATI GÖREMEDİ

İsveç makamlarının uzun yıllar boyunca gözünden kaçırdığı, Kulemekov’un, Avrupa’nın başka ülkelerinde de casusluk deneyimine sahip, kıdemli bir Rus ajanı olmasıydı. Kulemekov, 1980’li yıllarda casusluk nedeniyle Fransa’dan sınırdışı edilmiş bir Rus ajanı olarak, istihbarat dünyasının tanıdığı bir isimdi. Araştırmalara göre Skvortsov, 2013’ten beri ABD ve 2014’ten beri İsveç aleyhinde casusluk yapıyordu.

ZEHİRCİ AJANLARLA AYNI SİTEDE YAŞADI

Rus subayı Skvortsov’un çalıştığı kurum için ne derece önemli bir isim olduğunun en büyük kanıtı ise, İsveç’e taşınmadan önce, İngiltere’de Rus ajanlar tarafından Noviçok sinir gazı ile zehirlenen Sergei Skripal’in infazını gerçekleştiren Denis Sergeev ile aynı sitede yaşaması. Bağımsız araştırmacı gazetecilik ağı Bellingcat de yaptığı araştırmada, Skvortsov ve Kulkova’nın Moskova’da 36 Zorge Caddesi’nde yaşadıkları apartmanda, 2018’de İngiltere’de zehirlenen Sergei Skripal’in üç failinden birisi olan GRU ajanı Denis Sergeev’in (Sergey Fedotov olarak da biliniyor) de aynı binada yaşadığını tespit etti. Tapu kayıtlarına göre çift, 1999 yılında İsveç’e taşınmadan hemen önce bu adresteki eve sahip oldular. Tapu’daki kayıt, 2015 yılında çiftin kızları ‘Anna Vladimirovna Run’ üzerine geçirildi.

İSTİHBARAT BAŞKANIYLA AYNI EVDE YAŞADI

İşler Anna’nın devreye girmesiyle daha da karmaşık bir hal alıyor. Zira, Anna, İsveç Askeri İstihbarat Dairesi eski başkanının kız arkadaşı olarak yıllardır onunla aynı evde yaşıyor. Anna, 2013’te İsveç askeri istihbarat teşkilatı Must’ın başkanının kız arkadaşı olmuş, 2015’te de bu kişinin evine taşınmıştı. İlginç bir tesadüf eseri, Moskova’daki evin tapusu da 2015’te Anna’nın üzerine geçmişti. Gizlilik derecesi yüksek belgelere erişimi olan bir kişi ile aynı evi paylaşan Anna’nın, anne ve babasının zorlamasıyla casusluk yapıp yapmadığı bilinmiyor. Hatta Anna’nın bu kişilerin gerçek kızı olup olmadığından da şüpheleniliyor. Anna’nın tamamen bir tesadüf eseri olarak askeri istihbarat başkanının kız arkadaşı olup olmadığını da bilinmiyor. Ancak bilinen şu, henüz Anna hakkında bir suçlamada bulunulmadı ve o serbest olarak hayatına devam ediyor.

İRANLILAR MI DEŞİFRE ETTİ?

Rus ajanın yakalanmasından bir hafta önce, uzun yıllardan beri İsveç’te yaşayan İran asıllı İsveç vatandaşı iki kardeş, Rusya hesabına casusluk yapmaktan tutuklanmıştı. Uzun yıllar İsveç istihbarat teşkilatında çalışan Peyman Kia ve İsveç polisinde çalışan Payam Kia, ömür boyu hapisle karşı karşıya. Kia kardeşlerin GRU bağlantısının kimliği açıklanmazken, tutuklanmalarının zamanlaması, onların davası ile Skvortsov’unki arasındaki muhtemel bağlantıyı gösteriyor. Bağımsız gözlemciler, Kia kardeşlerin kendilerine binlerce euro ve mücevher ödemesinde bulunan kişinin, Skvortsov olduğunu itiraf ettiğini tahmin ediyor. İddialar gerçek ise, Skvortsov’un kimliği aslında İranlı kardeşlerin hesapsız harcamalarıyla dikkat çektikten sonra tutuklanmasıyla açığa çıktı. Eğer İranlı kardeşler, binlerce euro nakit para harcamayıp, dikkat çekmeseydi, muhtemelen Skvortsov’un kimliği hala açığa çıkmayacaktı.

İsveçli yetkililer şimdi, hasar tespiti yapmaya çalışıyor. 20 yılı aşkın bir süredir Stockholm’de yaşayan bir Rus çiftin nasıl olup ta, kimseye yakalanmadan operasyon yaptığını anlamaya çalışıyor.