Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi toplandı. Demirtaş ve Kavala haklarında verilen 'derhal serbest bırakılma' kararlarının uygulanmaması halinde başlatmayı benimsediği 'ihlal prosedürü' masada. Kararlar, 15 Mart'ta açıklanacak.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarını ve kararlarının infazını denetlemek üzere 12-14 Mart tarihleri arasında Fransa’nın Strazburg kentindeki üç aylık toplantısını başlattı.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin bu hafta ele alacağı dosyalar arasında Demirtaş ve Kavala’nın yanı sıra Can Atalay’ın vekilliğinin düşürülmesi de var.
Toplantı gündemine göre, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, AİHM ve Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’nin (AKPM) Selahattin Demirtaş ve Osman Kavala hakkında verilen ‘derhal serbest bırakılma’ kararlarının uygulanmaması haline ilişkin başlatmayı benimsediği ihlal prosedürü de olmak üzere bütün önlemleri ele alacak.
KAVALA İLE İLGİLİ İHLAL PROSEDÜRÜ BAŞLATILMIŞTI
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, 2 Şubat 2022’de o sırada Gezi davasının tek tutuklusu olan Osman Kavala’nın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararına rağmen serbest bırakılmamasıyla ilgili “ihlal sürecini” resmen başlatmıştı.
Komite oy çokluğuyla dosyanın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından değerlendirilmesine karar vermişti.
AVRUPA’NIN KOVUŞTURMALARI OLACAKTI
Karara göre, Türkiye Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Osman Kavala’nın serbest bırakılması kararı uygulanarak “1 Ocak 2024 tarihine kadar cezaevinden tahliye edilmemesi halinde, AKPM’nin ilk oturumunda Türk delegasyonunun yeterlik belgelerine itiraz etme yetkisi devreye girecek” ve bu karardan sonra Türk makamlarıyla “ilişkiye geçilmesi”ne karşın Kavala’nın serbest bırakılması sağlanamadığı takdirde “Osman Kavala ve diğer siyasi mahkumların Türkiye’de yasadışı ve keyfi olarak özgürlüklerinden mahrum bırakılmasına polis memuru, savcı, hakim, cezaevi görevlisi ya da başka görevlerde bulunanlar olarak katkıda bulunan herkes” Avrupa ülkelerinde bu eylemleri nedeniyle kovuşturmayla karşı karşıya kalacaktı.
TÜRKİYE, OY KULLANMA HAKKINDAN YOKSUN KALACAKTI
İkincisi “Osman Kavala 1 Ocak 2024’e kadar tahliye edilmediği takdirde 2024 Kış Oturumu’nda Türkiye delegasyonu AKPM’de oy kullanma haklarından yoksun kalacak”tı.
Ancak “yaptırımlar” Ocak’ta toplanan AKPM gündemine gelmedi. Avrupa Konseyi ve Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Kavala ve Demirtaş kararlarının Türkiye hükümeti tarafından infazı konusunda henüz bir mesafe alamadı. Bu nedenle Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin önümüzdeki iki gün boyunca bu konuda nasıl bir tutum takınacağı yalnızca hakları çiğnenenler değil, kendi itibarı çiğnenen Avrupa kurumları açısından da önem kazanıyor.
DEMİRTAŞ’IN AVUKATLARININ TALEPLERİ
Selahattin Demirtaş’ın avukatları Benan Molu, Ramazan Demir ve Mahsuni Karaman, Bakanlar Komitesinden şu taleplerde bulundu:
▶ Sayın Demirtaş’ın devam eden tutukluluğunun, Sözleşme’nin 46/4 maddesini tetikleyebilecek AİHM’nin nihai kararlarının bağlayıcılığına ilişkin Sözleşme’nin 46. maddesinin ihlalini teşkil ettiğinin altını çizin.
▶ Komitenin her olağan ve insan haklarına ayrılmış toplantısında başvurucunun [Demirtaş] durumunu, ta ki serbest bırakılıncaya kadar incelemeyi sürdürün.
▶ Avrupa Konseyi Genel Sekreteri’ne, üye devletlere ve uluslararası insan hakları örgütlerine, davayı ve başvurucunun [Demirtaş] maruz kaldığı adli tacizi gündeme getirmeleri için çağrıda bulunmayı sürdürün.
▶ Hükümeti Büyük Daire kararını tam olarak uygulamaya çağırın.
KAVALA’NIN AVUKATLARININ TALEPLERİ
Osman Kavala’nın avukatları Profesör Başak Çalı ve Profesör Philip Leach de şu talepleri sundular:
▶ AKPM’nin 2319 (2020) ve 2518 (2023) sayılı kararları uyarınca Tamamlayıcı Ortak Prosedürü başlatın.
▶ Yerel mahkemeler, bölge istinaf mahkemesi ve Yargıtayın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin iki bağlayıcı kararını uygulamayı açıkça reddetmeleri nedeniyle, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin ihlal yargılaması kararını vermesinden bu yana AİHS’nin 46. maddesinin sürekli olarak ihlal edildiğini not edin.
▶ Türk yetkililerden, Sayın Kavala’nın hukuka aykırı bir biçimde süre giden özgürlüğünden yoksun bırakılmasının ne zaman nasıl sona ereceğine ilişkin net bir zaman çizelgesi sunan acil bir bireysel önlemler eylem planı hazırlamasını talep edin.
▶ Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına saygı gösteren bir yargının bağımsızlığını güvenceye almak için gereken genel önlemlerin acilen uygulamaya konulması için çağrıda bulunun.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
KARARLAR CUMA GÜNÜ AÇIKLANACAK
Bakanlar Komitesinin bu haftaki toplantısında alınan kararlar 15 Mart Cuma günü Avrupa Konseyinin internet sitesinde yayınlanacak.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 46. maddesi uyarınca, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ilgili devletler açısından bağlayıcıdır.
Bakanlar Komitesi, ulusal makamlar, başvuru sahipleri, sivil toplum kuruluşları (STK’lar), Ulusal İnsan Hakları Kurumları (NHRI’ler) ve diğer ilgili taraflarca sağlanan bilgilere dayanarak kararların infazını denetler.
