Boğaziçi Üniversitesi'ne AKP'li Melih Bulu'nun rektör olarak atanmasının ardından, akademik özgürlük tartışmaları yeniden gündeme geldi. Türkiye, dünyada akademik özgürlüğün en az olduğu ülkeler arasında. Türkiye, 144 ülke arasında 135. sırada yer alıyor.
Boğaziçi Üniversitesi
AKP’de siyaset yapan Melih Bulu’nun Boğaziçi Üniversitesi’ne rektör olarak atanmasının ardından akademik özgürlüğü tartışmaları yeniden gündeme geldi. Akademik Özgürlük Endeksi (AFI) raporuna göre, Türkiye’de 2010 yılının ardından akademik özgürlük ciddi şekilde düşüş yaşadı. Peki, akademik özgürlüğün en fazla olduğu ülke hangisi? Akademik özgürlük sıralamasında Türkiye kaçıncı sırada?
Boğaziçi Üniversitesi rektörlüğüne AK Parti Milletvekili aday adayı Melih Bulu’nun atanmasının ardından, protestolar ve eylemler devam ediyor. AFI’nin raporuna göre, Türkiye’de akademi gittikçe işlevsizleştirilirken, eğitim kurumlarına yapılan baskılar ve kısıtlamalar akademik özgürlüğü yok ediyor.
Türkiye, akademik özgürlük endeksinin dünyada en kötü olduğu ilk 10 ülke arasında yer alıyor.
TÜRKİYE SON 10 YILDA DİBE DOĞRU GİTTİ
AFI’nın raporuna göre, akademik özgürlüğün en kötü olduğu ülkeler arasında Türkiye’de yer alıyor. En son yayımlanan 2019 raporunda Türkiye, 0.097 endeks puanı ile 144. ülke arasında 135. sırada yer aldı. Raporda ülkeler 5 kategoride sıralanırken, Türkiye ‘’E’’ sınıfı ülkeler arasında yer aldı. AFI’nin raporunda Türkiye adına dikkat çeken bir başka detay ise, kurumların bağımsız olmayışı oldu. Akademik özgürlük ve kurumsal bağımsızlık arasında sıkı bir ilişki gözlenen raporda, Türkiye’de üniversitelerin ve eğitim kurumların bağımsız olmadığının altı çizildi.
Eğitim kurumlarının bağımsız olduğu ülkelerde akademik özgürlük de üst seviyelerde. Akademik kurumların özgürce işlemesine izin verilmeyen yerlerde öğrencilerin de araştırmacıların da özgürlüğü çok daha az.
Rapora göre Türkiye, akademik özgürlük konusunda 1999 ve 2002 yılları arasında zirveyi gördü. Türkiye, akademik özgürlük endeksinde kullanılan tüm göstergelerde ise 2010 yılından beri ciddi bir düşüş yaşıyor. Öte yandan Türkiye, akademik özgürlük konusunda Yemen, İran, Çin, Filistin, Pakistan, Bangladeş ve birçok Afrika ülkesinin de gerisinde kaldı.
Öğrenci Sendikası: Boğaziçi Üniversitesi’nde yaşananlar, Türkiye’de akademinin ve eğitim ortamının ne hale geldiğinin açık bir fotoğrafıdır.
URUGUAY AKADEMİK ÖZGÜRLÜK KONUSUNDA ZİRVEDE; KUZEY KORE SON SIRADA
Akademik özgürlüğün en yüksek olduğu ülke Uruguay oldu. 2019 yılı verilerine göre Güney Amerika ülkesi, 0.971 endeks puanı ile 144 ülke arasında birinci sırada yer aldı. Bu alanda Uruguay ile aynı endeks puanına sahip olan Portekiz, listenin ikinci sırasında yer alıyor. Akademik özgürlüğün en fazla olduğu diğer ülkeler ise şu şekilde: Letonya (0.964 puan), Almanya (0.96 puan), Estonya (0.957 puan), Avusturya (0.947 puan) ve İsveç (0.947 puan).
AFI’nin raporuna göre 2019 yılında akademik özgürlüğün en az olduğu ülke ise Kuzek Kore oldu. Asya’nın gizemli ülkesinin akademik özgürlük endek puanı ise 0,011. Bu alanda Kuzey Kore’nin ardından 0.039 puan ile Bahreyn ve 0.043 Türkmenistan geliyor.
