ABD’nin en tartışmalı dışişleri bakanı Henry Kissenger hayatını kaybetti

ABD emperyalizminin en kirli diplomatları arasında yer alan Henry Kissinger, 100 yaşında Connecticut’taki evinde öldü. Kissinger’ın öldüğünü siyasi danışmanlık şirketi Kissinger Associates duyurdu.

Kissinger’ın ölümünün ardından dünyadan başsağlığı mesajları yağıyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Soğuk Savaş sonrasında Moskova’yla daha yakın ilişkileri savunan Kissinger’ı “bilge ve ileri görüşlü bir devlet adamı” olarak andı. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ise “Çin halkının eski ve iyi bir dostu” ifadelerini kullandı.

ABD’nin Soğuk Savaş’ta Vietnam, Laos ve Kamboçya’da “komünizmle mücadele” iddiasıyla işlediği savaş suçlarının ana sorumlusu sayılan, Latin Amerika’da sol yönetimlere karşı darbelere verdiği destek nedeniyle ağır insan hakları ihlalleriyle anılan Kissinger, bir yandan da Amerikan dış politika çevrelerinde “duayen” olarak görülen bir isim olageldi. Ölümünün ardından en dikkat çekici taziye mesajları ise Çin ve Rusya’dan geldi. Amerikan basınının sol yayınları ise Kissinger’ın savaş suçlarını hatırlattı.

PUTİN: EN ÖNEMLİ ANLAŞMALARI MÜMKÜN KILDI
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kissinger’ın eşi Nancy Kissinger’a gönderdiği başsağlığı mesajında, eski ABD Dışişleri Bakanı’nın küresel güvenliğin güçlenmesine katkıda bulunan en önemli Sovyet-Amerikan anlaşmalarını mümkün kılmış pragmatik bir dış politika çizgisi izlediğini söyledi.

Şİ’DEN BIDEN’A TAZİYE MESAJI
Kissinger’ın ölümü, 1970’lerde yakınlaşmayı savunduğu Çin’de de gündem oldu. Çin sosyal medyasında çok sayıda taziye mesajı paylaşılırken, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping de bizzat ABD Başkanı Joe Biden’a taziyelerini iletti. Çin Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Şi, Kissinger’ı “Çin halkının eski ve iyi bir dostu” olarak niteledi; “Çin-ABD ilişkilerine samimi adanmışlığı sayesinde Çin’de unutulmayacağını” belirtti.

SCHOLZ: DÜNYA BÜYÜK BİR DİPLOMATI KAYBETTİ
Kissinger’ın ardından Avrupa’dan paylaşılan mesajlarda da övgü dikkat çekti. Almanya’nın Sosyalist Partili Başbakanı Olaf Scholz, “ABD ile Almanya arasındaki transatlantik dostluğa bağlılığı önemliydi ve anavatanı Almanya’ya hep yakın kaldı. Dünya büyük bir diplomatı kaybetti” dedi.

CHARLES MICHEL: SON YÜZYILI ŞEKİLLENDİRDİ
Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, Kissinger’la “birkaç kez bizzat görüşme ayrıcalığına nail olduğunu” belirterek, “100 boyunca son bir asrın en önemli olaylarından bazılarının kaderini şekillendiren nazik bir insan ve parlak bir zekaydı” yorumu yaptı. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de, Kissinger’ın mirasının 21’inci yüzyılda da yankılanmaya devam edeceğini belirtti.

CAMERON: ÇOK ÖZLENECEK
İngiltere Dışişleri Bakanı David Cameron, X hesabından yaptığı açıklamada “O, dünya sahnesinde çok özlenecek büyük bir devlet adamı ve derin saygı duyulan bir diplomattı. 100 yaşında bile bilgeliği ve düşünceliliği ile parlıyordu” ifadelerini kullandı.

HUFFINGTON POST’TAN KASAP MANŞETİ
Amerikan gazetesi Huffington Post, ABD’de başkent Wasgington DC seçkinleri için kullanılan ‘Beltway’ ifadesine atıfla, “Beltway Kasabı: Savaş suçlusu Kissinger 100 yaşında öldü” manşetiyle çıktı. Gazete, “ABD’nin en meşhum savaş suçlusu” olarak nitelediği Kissinger’ın milyonlarca ölümden sorumlu olduğunu ve kararları konusunda hiçbir zaman pişmanlık göstermediğini yazdı.

HENRY KISSINGER KİMDİR?
Yahudi kökenli Amerikalı diplomat, bir savaş suçlusu olan ve “komünizmle mücadele” amacıyla insan haklarını hiçe sayan kanlı rejimleri destekleyen Kissinger, 1973-1977 yılları arasında, Richard Nixon ve Gerald Ford’un başkanlıkları döneminde ABD Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. Ayrıca 1969-1975 yılları arasında Ulusal Güvenlik Danışmanlığı görevini de yürüttü.

Kissinger, Kamboçya’nın bombalanması ve 1970’te Vietnam’ın güneyinin işgal edilmesindeki rolüyle biliniyor.

1963-1973 yılları arasında Vietnam Savaşı’na dahil olan ABD ordusu, savaş sırasında işkence, tecavüz, toplu infaz, sivillerin öldürülmesi ve kimyasal silah kullanmak gibi pek çok savaş suçu işledi.

Kissinger’ın 1968’de Nixon’ın başkan seçilmesinin ardından söylediği “Amerika’nın düşmanı olmak tehlikeli olabilir, ama dostu olmak ölümcüldür” sözü, ülkesinin Vietnam’daki rolüne dair bir göndermeydi.

ASKERİ DARBELERİ DESTEKLEDİ, HALKLARI ÖLÜME SÜRÜKLEDİ
Kamboçya, Doğu Timor ve Bangladeş’te soykırımları kolaylaştıran Kissinger, Afrika’da hızlanan iç savaşları, Güney Amerika’daki darbeleri ve ölüm mangalarını destekledi. ABD’nin Kamboçya’ya attığı misket bombaları, savaş sona erdikten onlarca yıl sonra bile sivilleri öldürmeye ve sakat bırakmaya etti.

Kissinger, Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği’ni ve dünya genelindeki sol, devrimci ve bağımsızlıkçı güçleri zayıflatmak için faşistlerle işbirliği yaptı. Şili’nin seçimle iş başına gelen Marksist lideri Salvador Allende’yi askeri darbeyle deviren Augusto Pinochet’in kanlı rejimini ve dünyadaki pek çok baskıcı yönetimi destekledi.

“NOBEL SAVAŞ ÖDÜLÜ”
Nobel Barış Ödülü, 1973’te tüm bu kirli kariyerine rağmen “Vietnam Savaşı’nda ateşkes anlaşmasının imzalanmasındaki rolü” gerekçe gösterilerek Kissinger’a verildi.

Kissinger ile birlikte ödül verilmesi kararlaştırılan Vietnamlı lider Le Duc Tho, ödülü reddetti. Nobel Ödül Komitesi’nden 2 kişi ise Kissinger’e ödül verilmesinin ardından istifa etti.

New York Times, Kissinger’ın ödül almasını eleştirerek “Nobel Savaş Ödülü” ifadesini kullandı.

Kissinger’ın ABD dış politikasındaki rolü sonraki yıllarda da devam etti. Kurduğu Kissinger Associates adlı danışmanlık şirketi, ABD yönetimleriyle yakın çalıştı.

Irak Savaşı’nın en sıcak günlerinde, Başkan Yardımcısı Dick Cheney, “Henry Kissinger ile kimseyle konuşmadığım kadar konuşuyorum. Her gün yanıma uğruyor” dedi. Hillary Clinton ise Kissinger için “dostumdur ve dışişleri bakanı olarak çalıştığım günlerde güvenle danıştığım birisidir” değerlendirmesi yaptı.

Henry Kissinger öldüğü güne kadar birçok şirketin yönetim kurulunda görev aldı ve 22 kitap yazdı.

Temmuz 2023’te Çin’e beklenmedik bir ziyaret yapan Kissinger, son yurt dışı ziyaretinde ülkenin lideri Başkan Xi Jinping ile görüşmüştü.