Yüksek yargıda meydana gelen krizde; AİHM'in, öğretmen Yüksel Yalçınkaya hakkında verdiği hak ihlali kararının etkili olduğu belirtiliyor: "Yalçınkaya kararı uygulanmayacaksa dosya sayısı 20 bini aşar. İktidar, AYM'nin önünü alarak AİHM'yi kilitlemeyi bir strateji olarak hesaplıyor olabilir."
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) Türkiye’ye karşı açılan davaları azaltmak amacıyla Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapılmasına olanak tanıyan yasal düzenleme, Can Atalay kararının ardından tartışmaların odağında. İktidar, Anayasa Mahkemesi (AYM) ile Yargıtay arasında krize neden olan “bireysel başvuru” sistemini değiştirmek için adım atmaya hazırlanıyor.
Ancak hukukçular, bireysel başvuru yetkilerinin daraltılması halinde AİHM’in AYM’yi etkili iç hukuk yolu kabul etmeyebileceği uyarısında bulunuyor. Bu da AİHM’ye giden dosyaların yeniden artabileceği anlamına geliyor. Bu konuda da akla ilk gelen karar, AİHM Büyük Dairesi’nin verdiği Yalçınkaya kararı oldu. Hükümet, AYM’yi etkili iç yolu özelliğini kaldırırsa, AİHM’e gidecek 60 bine yakın dosya ile AİHM çalışamaz hale gelecek.
Konuya ilişkin DW Türkçe’den Alican Uludağ’a konuşan insan hakları hukuku uzman Kerem Altıparmak, Türkiye’de yaklaşık 11 yıldır bireysel başvuru sisteminin uygulandığına işaret ederek, bu içtihat göz önünde bulundurulduğunda etkileri kısıtlanırsa AİHM için AYM etkili bir iç hukuk yolu olmaktan çıkacak.
Yaşanmakta olan krizde iktidarın uzun vadede bir Avrupa Konseyi niyeti olabileceğini düşünen Altıparmak, ikili bir krizin yaklaştığını belirterek şunları söyledi:
‘AİHM, TÜRKİYE’DEN GELEN 50-60 BİN DOSYA İLE BAŞ EDEMEZ’
“Osman Kavala’yı halen tahliye etmiyorlar. İhlal kararı çıkalı 16 ay oldu. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi; AYM’den, Yargıtay’dan bir karar çıkar mı diye oyalandı. Şimdi bir şey çıkmayacaksa Avrupa Konseyi bir şey yapacak. Diğer yandan AİHM’in Yalçınkaya kararı var. Orada da 8 bin 500 dosya bekliyor. Yalçınkaya kararı uygulanmayacaksa dosya sayısı 20 bini aşar. Bu nedenle büyük bir kriz geliyor. Belki iktidar, AYM’nin önünü alarak AİHM’yi kilitlemeyi bir strateji olarak hesaplıyor olabilir.”
AİHM’de zaten Türkiye aleyhinde 25 bin dosya bulunduğunu kaydeden Altıparmak, “AYM’nin barajı işe yaramazsa AİHM, Türkiye’den gelen 50-60 bin dosya ile baş edemez. Bu dosyalar direkt AİHM’ye gider. Bu durum, Türkiye’nin Avrupa Konseyi ilişkilerini etkileyecek ciddi sonuçlar ortaya çıkaracak” dedi.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
NE OLMUŞTU?
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Büyük Dairesi, 6 yıl 3 ay hapis cezası verilen ve Kasım 2022’de tahliye edilen KHK’lı öğretmen Yüksel Yalçınkaya için hak ihlali kararı vermişti. Mesajlaşma programı ByLock kullanmanın delil olmadığına hükmeden mahkeme, Yalçınkaya’nın adil yargılanma, özel ve aile hayatına saygı, toplantı yapma ve dernek kurma hakkının ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 7. maddesinde yer alan “Kanunsuz suç ve ceza olmaz” hakkının ihlal edildiğine karar vermişti.
