Hollanda genel seçimlerini, 33 milletvekili çıkaran Başbakan Mark Rutte’nin liderliğindeki Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi (VVD) kazandı, İslam ve yabancı karşıtı aşırı sağcı Özgürlük Partisi (PVV) ise ikinci oldu. Rutte, Avrupa Birliği’ni (AB) rahatlatan başarısına rağmen 41 milletvekili kazandığı 2012 seçimlerinin gerisinde kaldı.
Seçimde hükümet ortağı İşçi Partisi, 2012 seçiminde 38 olan milletvekili sayısından 29’unu kaybederek 9 sandalyede kaldı ve büyük bir hezimet yaşadı. Türk kökenli milletvekilleri Turhan Kuzu ve Selçuk Öztürk’ün kurduğu ve Faslı göçmenler tarafından da desteklenen Denk Partisi ise 3 sandalye kazandı. Seçime katılım oranı ise yüzde 82 oldu. Bu, seçimlere katılım oranının genellikle düşük olduğu Avrupa’daki bir ülke için oldukça yüksek bir oran.
Bu sonuçlara göre, en az 4 partili bir koalisyon hükümeti kurulması bekleniyor.
‘TÜRKİYE KRİZİ YARADI’ MI?
Türkiye ile yaşanan diplomatik krizde de adı öne çıkan Başbakan Rutte’nin liderliğindeki VVD, güçlü rakibi aşırı sağcı PVV’yi geride bırakırken, bazı gözlemciler, Türkiye ile yaşanın kriz ve Rutte’nin tutumunun da sonuçta etkili olduğunu belirtiyor.
Sonuçların belli olmasının ardından bir konuşma yapan Başbakan Rutte, VVD’nin seçimlerden üçüncü kez en büyük parti olarak çıktığını belirterek, “Brexit ve ABD’de Trump’ın kazanmasından sonra Hollanda yanlış bir popülizme ‘hayır’ dedi. Artık kampanya bitti. Beraber olup istikrarlı bir hükümet kurmamız lazım” dedi.
VVD’yi, 20 sandalyeye ulaşan aşırı sağcı Geert Wilders’in liderliğindeki PVV takip etti. 2012’de 15 milletvekili çıkaran yabancı ve İslam karşıtı PVV’nin gücünü artırması dikkati çekti. Wilders ise açıklamasında, “Rutte’yi yenmek isterdim ama ne yazık ki olmadı. Açıkçası daha çok oy bekliyordum ve daha çok olabilirdi. Teklif gelirse koalisyon için görüşmelere açığım ve hazırım. Dileğimiz hükümette bulunmak ama gelmezse o zaman önümüzdeki dönem daha sert muhalefet edeceğiz. Rutte benden henüz kurtulmadı” dedi.
Aşırı sağcı PVV’yi 19’ar milletvekili ile AB yanlısı Demokratlar 66 (D66) ve Hristiyan Demokrat Parti (CDA) takip etti. Hem D66 hem de CDA, 2012 seçimlerine göre oylarını artırdı.
SOLDA ‘ÇÖKÜŞ’ VE KIPIRDANIŞ
Jesse Klaver liderliğindeki Yeşil Sol (GL) ise önemli bir çıkış yakaladı. Parti, güçlü kampanyasıyla 2012’de 4 olan milletvekili sayısını 14’e yükseltmeyi başardı. Sosyalist Parti (SP) de bir kayıpla mecliste 14 sandalye elde etti.
Seçimde, hükümet ortağı Lodewijk Asscher liderliğindeki İşçi Partisi (PvdA) ise tam anlamıyla hezimet yaşadı. 2012’de 38 milletvekili kazanan parti, 29 sandalye kaybederek 9’da kaldı. PvdA’nın gerilemesinde, savunduğu kemer sıkma politikasının büyük etkisi oldu. Oy kaybındaki diğer bir neden de hükümette olmasına rağmen ırkçı ve İslam karşıtı söylemlere karşı alternatif bir söylem geliştirememesi ve bu nedenle de göçmen kökenlilerin desteğini yitirmesi gösteriliyor.
PvdA üyeleri arasında ayrıca, Rotterdam Belediye Başkanı Ahmed Aboutaleb, Avrupa Parlamentosu Türkiye Raportörü Kati Piri ve AB Komisyonunun Birinci Başkan Yardımcısı Frans Timmermans da bulunuyor.
‘TÜRKLERİN PARTİSİ’ DE MECLİS’TE
PvdA’nın entegrasyon politikasına güvenoyu vermedikleri için ihraç edilen Türk kökenli milletvekilleri Tunahan Kuzu ve Selçuk Öztürk’ün kurduğu Denk Partisi ise 3 sandalye elde etti. Kuzu, ilk açıklamasında, “Selçuk Öztürk ile partiyi kurduğumuzda hayalimiz vardı ve biz bunu şimdi gerçekleştirdik. Yabancı kökenliler birlik olarak bu başarıyı elde ettik. Hollanda’da artan Irkçılık ve İslamofobiye karşı en güzel cevabı oylarınızla verdiniz. Hollanda hepimizin” dedi.
Bu arada, değişik partilerden toplamda 7 Türkiye kökenli aday, parlamentoya girmeyi başardı.
Seçimde diğer partiler ise [Hristiyan Birlik (CU) 5, Hayvanlar Partisi (PvdD) 5, 50Artı (50+) 4, Toplumcu Reform Partisi (SGP) 3 ve Demokrasi Forumu (FvD) 2 olmak üzere] 19 milletvekili çıkardı.
EN AZ 4 PARTİLİ KOALİSYON
Sonuçlara göre, hiçbir parti tek başına hükümet kuracak çoğunluğa ulaşamadı. En az 4 partili bir koalisyon bekleniyor. 21 Mart’ta resmi sonuçların açıklanmasının ardından koalisyon görüşmeleri başlayacak. En fazla milletvekili çıkaran partinin diğer partilere hükümet kurma teklifi götüreceği süreç Hollanda’da günler, haftalar hatta aylar sürüyor ve Hollanda siyasetinin önemli mecralarında biri olarak kabul ediliyor. Ülkede 1977’deki seçimin ardından hükümet 208 günde kurulmuştu.
