Türkiye'de hayat pahalılığı nedeniyle vatandaşların et yiyemediği haberleri sık sık gündeme gelirken, İzmir Konak'ta 114 yıllık bir mezar taşında, 2. Abdülhamid'in dönemininde yaşayan bir vatandaşın domates ve et fiyatlarının yüksek olması nedeniyle sürekli bamya yediğini yazdığı ortaya çıktı.
Yüksek enflasyon ve hayat pahalılığı nedeniyle vatandaşın en temel gıda maddelerine erişimde dahi zorlandığı günümüzde, et ise birçok kişi için artık lüks bir yiyecek. İzmir’de tespit edilen 114 yıllık bir mezar taşı, hayat pahalılığının o günlerde de vatandaşa büyük dramlar yaşattığını ortaya koydu. Mezar taşında, vatandaşın, fiyatların yüksek olması nedeniyle 13 yıl boyunca sadece bamya yediğine dikkat çekildi.
Ege Press’te yer alan habere göre, ‘Ege’ Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Türk ve İslam Sanatları Ana Bilim Dalı’ndan Yrd. Doç. Dr. Ertan Daş, Konak’taki Aliağa Camisi’nin bahçesinde bulunan mezarlıkta araştırma yaptıklarını belirtti.
Dönemin vali, üst rütbeli asker gibi bazı önemli isimlerin mezarlarının da yer aldığı haziredeki bir mezar taşını çok ilginç bulduklarını belirten Daş, bu mezartaşının da bir hafızın kızına ait olduğunu söyledi.
30 YAŞINA GİRMEDEN VEFAT ETMİŞ
Henüz 30 yaşına girmeden vefat eden kadının mezar taşındaki Osmanlıca yazıları günümüz Türkçesine çeviren Daş, mezar taşında yazanları şöyle aktardı:
“On para domat, altmış para lahm (et), bir ekmek, yirmi kömür ve bamya idi aşım on üç sal (yıl, sene), bu hal-i yevmiye tamam şükür/ İdub dört evlat ile müdam Urlalı Mustafa Efendi-i brahm/ Tahammül idup sabr ile büküldü belim ayağım baş parmağımda/ Mercimek danesi şişim ömr vefa etmedi otuz yaşım…”
HAYATINI BAMYA İLE GEÇİRMİŞ
Mezar taşının ait olduğu dönemde domatesin, etin okka ile satıldığını, yer alan fiyatlara göre bir okka etin altı okka domatese eşit olduğuna işaret edildiğini aktaran Ertan Daş, şöyle devam etti:
“Aliağa Camisi’ndeki bu mezar taşı iki yönden önemli, ilki gıda fiyatları veriliyor. Bütün bu fiyatların ardından hayatını bamya ile geçirdiği yazıyor. Bamya o gün bahçelerde yetişiyor. Devamlı bamya ile beslendiğine göre yoksulluktan da şikayet ediyor. Cemile Hanım’ın eşinden çektikleri de ikinci önemli konu. Eşinin ne kadar merhametsiz biri olduğunu söylüyor. Kocasından şikayet ediyor, dört çocuk vermiş ama eşinden çok çekmiş.”
