Van’da besicilik yapan birçok çiftçinin küçükbaş hayvanlarından her gün onlarcası ölüyor. Bu çiftçilerin ortak yönü ise hayvanlarına aynı mercimek samanından yedirmesi. Van ve Bursa İl Tarım Müdürlüklerinin ‘uygundur’ raporu verdiği samanı yiyen hayvanlar ölüyor. Çiftçiler yardım talebinde bulunuyor.
Van’ın Gürpınar ilçesine bağlı Parmakkapı Köyü’nde küçükbaş hayvan yetiştiriciliği yapan Mirza Kaya adındaki vatandaşın büyük çoğunluğu gebe koyun olan 80’e yakın küçükbaş hayvanı öldü, onlarcası hastalandı. Başta Gürpınar ilçe tarım müdürlüğü olmak üzere ilgili tüm kurumlara ve özel birçok veterinere başvurduklarını belirten Kaya, yetkililerin ölümlere ilişkin zehirlenmeden kaynaklı olduğunu söylediklerini fakat zehirlenmenin nedeni hakkında bilgi edinemediklerini kaydetti.
‘AYNI SAMANIN VERİLDİĞİ TÜM HAYVANLARDA DURUM AYNI’
Çiftçi Mirza Kaya, yaptıkları araştırmalar sonucunda Van’da kendisine yakın bir mahallede hayvanların aynı şekilde telef olduğunu öğrendiklerini belirtti. Başka bir çiftçiyle iletişime geçtiklerini belirten Kaya, bu çiftçinin de onlarca hayvanının telef olduğunu aktardı. Diğer çiftçilerle ortak yanlarının hayvanlara yemi aynı yerden almaları olduğunu ifade eden Kaya, haklarını arayacaklarını ve hukuksal süreç başlatacaklarını belirtti.
‘YETKİLİLER ZEHİRLENME TEŞHİSİ KOYDU’
Konuya ilişkin görüştüğümüz mağdur bir başka çiftçi Hacı Avcı, onlarca gebe küçükbaş koyununun öldüğünü, tek geçim kaynağının da gözünün önünde yok olduğunu belirtti. Gürpınar’da hayvanları telef olan Mirza Kaya’nın kendisine ulaştığını ve hayvanlarının ölüm şeklini anlattığında kendisinin de hayvanlarının aynı şekilde öldüklerini anladıklarını belirten Avcı, geçmişe dair bir sorgulama yaptıklarında aynı yerden saman aldıklarının anlaşıldığını söyledi. Avcı, Harun Işık adında bir kişinin daha aynı şekilde aynı samancıdan aynı mercimek samanından aldığını ve onun da hayvanlarının telef olduğunu öğrendiklerini açıkladı. Çiftçi Avcı, hayvanlarına bakan tüm özel veterinerlerin ölümlerin zehirlenmeden kaynaklı olduğunu söylediğini aktardı. Söz konusu mercimek samanını hayvanlara vermeyi kestiklerini fakat yine de hayvan ölümlerinin devam ettiğini bildirdi.
‘TARIM İL MÜDÜRLÜKLERİ BİZE TEMİZ RAPORU VERDİLER ’
Söz konusu samanı Diyarbakır’dan alıp kış aylarında hayvanlarına vermek üzere getiren Serhat Yaprak adındaki çiftçi, kırka yakın hayvanının telef olduğunu ve bu konuda kendisinin de mağdur olduğunu belirterek durumu şöyle aktarıyor: “Ben küçükbaş hayvan besiciliği yapıyorum. Hayvanlarımıza kışın otlatamadığımız için saman, arpa, küspe benzeri yemler almak zorunda kalıyoruz. Ben de Diyarbakır’ın Bismil İlçesi’ne bağlı Akbaş Köyü’nde Ahmet Oğuzgil adındaki bir çiftçiden 24 tona yakın mercimek samanı aldım. Ancak 24 ton bana çok geldiği için yarısını komşu köylüm olan Şakir Süzük adındaki kişiye verdim. Bundan 6 ay önce getirdiğim samanı hayvanlarıma vermeye başladım. Sonrasında hayvanlarım hastalanmaya ve ölmeye başladı. Hemen saman verdiğim komşu köylümü arayarak uyardım ve samanı hayvanlara vermemesini söyledim. Sonra durumun neden kaynaklandığını tam anlamak adına Van İl Tarım Müdürlüğü’ne başvuruda bulundum. Yetkililer gelip samandan numune alıp gittiler. Van Gıda Yem Analiz Labaratuarı’nda yapılan tahliller ile yine Bursa Gıda Yem Analizi Labaratuarı’nda yapılan analizler sonucunda iki yerden de ‘Ürün piyasaya uygundur’ raporu verildi. Ayrıca Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Hayvan Hastanesi’ne de bir hayvanı canlı götürdüm orda da onu kesip üzerinde patoloji, nekroskopi gibi işlemler yaptılar. Orda yapılan incelemelerde hayvanların safra keselerinde şişme olduğu kılcal kurtlanmaların olmasından hayvanların öldüğü bildirildi. Koyunların etinde yapılan analizlerde de bir sorun olmadığı aktarıldı. Samanı aldığım Akbaş Köyü’nde herhangi bir fabrikaya filan rastlamadım. Ancak köyde petrol çıkarılan bir tesis olduğunu gördüm biliyorum. Şuan için hepimiz mağduruz.”
SAMANCI: İLK DEFA BÖYLE BİR DURUMLA KARŞILAŞTIM
Üç çiftçinin de saman aldığı Mehmet Şirin Hakan adındaki samancı ise, “15 yıldır Van’da Samancılar Sitesi’nde saman işi ile uğraşıyorum. İlk kez böyle biri olayla karşılaşıyorum.” şeklinde konuştu.
SAMANLAR DİYARBAKIR’DAN
2021, Doğu ve Güneydoğu illerinde kuraklığın yoğun yaşandığı, bu nedenle her türlü hayvansal yemin az bir yıl oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 3,5 milyona yakın küçükbaş hayvanın yetiştirildiği Van’da kuraklık nedeniyle saman diğer hayvan yemleri Diyarbakır, Urfa, Batman gibi illerden temin edildi.
Bu yemlerin içinden en çok tercih edilen de buğday, mercimek ya da arpa samanı oluyor. Getirilen yemlere özellikle saman kısmına ağırlık oranını yükseltmek adına toprak benzeri kimi maddelerin eklendiği yönünde çiftçilerin şikayetleri olduğu biliniyor. Bu yıl için Diyarbakır’dan Van’a getirilen ve birçok çiftçinin aldığı mercimek samanından kaynaklı hayvanların zehirlendiği özel veterinerliklerce belirtilirken; Van ve Bursa’daki İl Tarım Müdürlüklerinin yaptığı tetkiklerden ise hayvan telefinin samandan ya da herhangi bir zehirlenmeden olmadığı iddia edildi. (HASAN BALKAN-VAN)
