Ukrayna'daki savaş, küresel enerji piyasalarında şok etkisi yarattı. Şimdi ise dünya daha derin bir krizle karşı karşıya: yiyecek kıtlığı.
Alman çiftçi Rüdiger Ritz, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısını protesto etmek için Erfurt kenti yakınlarındaki tarlasına 200 metre büyüklüğünde barış sembolü çizdi. 53 yaşındaki çiftçi, traktörünün arkasına taktığı tarım aletiyle manevralar yaparak dev sembolü oluşturdu.
Dünyada buğday, mısır ve arpanın önemli bir kısmını üreten ülkeler Rusya ve Ukrayna iken, dünya gübresinin daha da büyük bir kısmının üreticileri ise Rusya ve Belarus. Savaş nedeniyle bu ülkelerden ithalat yapılamadığından küresel gıda ve gübre fiyatlarında artış yaşanıyor. Rusya’nın geçen ay Ukrayna’ya saldırmasından bu yana buğday fiyatları yüzde 21, arpa yüzde 33 ve bazı gübre fiyatları ise yüzde 40 oranında arttı.
Ekonomistler, yardım kuruluşları ve hükümet yetkilileri bunun dünyadaki açlığı artırabileceği konusunda uyarıyorlar. Gıda, gübre, petrol, gaz ve hatta alüminyum, nikel ve paladyum gibi metallerin fiyatları hızla yükseliyor.
Günde 125 milyon insanı besleyen Birleşmiş Milletler Teşkilatı Dünya Gıda Programı’nın yönetici direktörü David M. Beasley, “Ukrayna, bir felaketin (pandemi) üzerine yeni bir felaketi getirdi. II. Dünya Savaşı’ndan bu yana buna benzer bir durum yaşanmadı” dedi.
Ukraynalı çiftçiler kritik ekim ve hasat mevsimlerini kaçırmak üzere. Avrupa gübre fabrikaları, yüksek enerji fiyatları nedeniyle üretimi önemli ölçüde azaltıyor. Brezilya’dan Teksas’a çiftçiler pahalılaştığı için gübreyi azaltıyor, bunun hasadların düşmesine yol açarak fiyatları daha da artırmasından endişe ediliyor.
Son yaşanan şiddetli selden sonra on yıllardır en kötü buğday mahsulüyle karşı karşıya olan Çin, dünyada azalan arzın çok daha fazlasını talep edecek. Ve normalde az miktarda buğday ihraç eden Hindistan, geçen yıla kıyasla şimdiden üç kattan fazla dış talep gördü. Tüm bunların fiyatları çok yükseltmesi bekleniyor.
Resmi verilere göre, Şubat ayında ABD’de temel gıda fiyatları bir önceki yıla göre yüzde 8,6 arttı, bu 40 yılın en büyük artışı oldu. Ekonomistler savaşın bu fiyatları daha da yükseltmesini bekliyorlar.
Gıda güvensizliğinin eşiğinde yaşayanlar için fiyatlardaki son artış birçok kişiyi uçurumun kenarına itebilir. Beş yıl boyunca çoğunlukla sabit kaldıktan sonra, pandemi sırasında açlık yaklaşık yüzde 18 artarak 720 milyon ila 811 milyon kişiyi etkiledi. Bu ayın başlarında Birleşmiş Milletler, savaşın tek başına küresel gıda pazarı üzerindeki etkisinin 7,6 milyon ila 13,1 milyon insanın daha aç kalmasına neden olabileceğini söyledi.
Ermenistan, Moğolistan, Kazakistan ve Eritre, buğdaylarının neredeyse tamamını Rusya ve Ukrayna’dan ithal ediyor ve şimdi yeni kaynaklar bulması gerekiyor. Öte yandan Türkiye, Mısır, Bangladeş ve İran buğdaylarının yüzde 60’ını iki savaşan ülkeden alıyorlar.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Dünyanın en büyük buğday üreticisi ve tüketicisi olan Çin’in bu yıl dünya piyasalarında normalden çok daha fazla alım yapması bekleniyor. 5 Mart’ta Çin, geçen yılki şiddetli selin ülkenin buğday mahsulünün üçte birinin ekimini geciktirdiğini ve şimdi yaklaşan hasatın kötü göründüğünü açıkladı. Çin Tarım Bakanı Tang Renjian, “Bu yılki hasadın tarihteki en kötüsü olduğu söylenebilir” dedi.
