Ukrayna Ortodoks Kilisesi, geleneksel olarak toplu şekilde suya girerek vaftiz olmanın bid’at olduğunu açıkladı. Kiliseye göre soğuk suya girmek bir Rus geleneği ve günahlardan arınmak da söz konusu değil.
Ukrayna’daki Ortodoks Hıristiyanlar, Hazreti İsa’nın vaftiz olduğuna inandıkları 19 Ocak gününde aynı şekilde vaftiz olmak niyetiyle nehirlere ve göllere iklim şartlarının elverişsiz olmasına rağmen giriyorlardı. Her sene medyaya “buzlu suya girdiler” şeklinde yansıyan vaftiz kareleri, iki yıl önce özerkliğini kazanan Ukrayna Ortodoks Kilisesi açıklık getirdi. Kiliseye göre bu “gelenek” Ukraynalılara ait değil ve soğuk suyla vaftiz olmanın da günahlardan arınmakla ilgisi yok.
Kilisenin Facebook sayfasından yapılan açıklamada, “Son yıllarda, Hz. İsa’nın vaftiz kutlaması zamanında, kitle modası olarak opolankalardan (buz tutan su yüzeyinin kesip, suya girmek için açılan oyuklardan) suya dalınıyor. Bu eylemde herkesin motivasyonu farklı: Birileri; ‘günahlarından arınıyor’, birileri ‘vücudunun dayanıklılığını test ediyor’, birileri de ‘eski Ukrayna geleneğini yaşatıyor’. İşin gelenek kısmı zaten tamamen yanlış!” denildi.
FOTOĞRAFLAR: YUNUS ERDOĞDU
“NE ESKİ KAYNAKLARDA, NE KOZAK GELENEĞİNDE NE DE YAŞLI İNSANLARIN ANLATIMINDA YOK…”
Açıklamada şu ifadeler yer aldı: “Halkımızın bu bayramla alakalı (suya dalmak gibi) hiçbir zaman böyle adet ve geleneğimiz olmadı. Etnograflar olsun, tarihçiler olsun 20’inci yüzyılın ortasına kadar vaftiz bayramına has halkın toplu olarak ‘geleneksel’ buzlu suya dalışına ilişkin hiçbir kayda rastlanmadı. Aynı şekilde ne eski kaynaklarda, ne Ukrayna’nın Kozak geleneğinde, ne de yaşlı insanların anlatımında böyle bir kayda rastlanmadı. Bazı tarihçiler bu geleneğin, kuzey komşulardan yani Ruslardan kaynaklandığını söylüyor. Komşularda (Rusya’da), sıcak saunadan sonrası buz suyuna atlanması geleceği var aynı zamanda ve vücudu çelikleme amaçlı sağlıklı yaşamın parçası olarak mevcut. Gözlemlerimize göre Hz. İsa’nın vaftiz bayramında toplu suya giriş, ilk defa 1995’ten sonra 2000’lerin başına denk geliyor. Bu geleneğin kökeni Ukrayna’da eskiye dayanmıyor, oldukça yeni.”
“KUTSANMIŞ BUZLU SUYA DALMAK GÜNAHLARDAN ARINDIRMAZ, ASLONA NİYET”
Kilisenin ülke gündemini değiştiren açıklamasında, “Kutsanmış buzlu suya dalmak günahlardan arındırmaz” ifadesiyle asıl olanın kişinin içindeki niyet olduğu vurgulandı. Açıklamada geleneğin yanlışlığı, “Aynı zamanda hatırlatmak isteriz ki kutsanmış buzlu suyun günahları temizlediği düşüncesi yanlıştır. Nasıl bir şekilde günahlarınızı ‘yıkarsınız’? Tövbe etmeden fiziksel olarak suya dalmak, günahları yok eder mi? Hiçbir kilise kaynağında, Hz. İsa’nın vaftiz bayramında böyle bir eylem yapıldığına ilişkin delil yok. Sonsuz mutlu hayata ve kurtuluşa giden yol, yalnızca günahlara içten tövbe, dua ve Rabbimize ve yakınlarımıza olan sevgiden geçer. Ruhunuzu günahtan sadece, Rab kurtarabilir. Bunun tek yolu var; tövbe, günah çıkarma ve komünyondan (Evharist – kilisedeki şahadet ayini) geçer” şeklinde izah edildi.
Kilise, kışın suya dalmayı yasaklamamakla birlikte, bunun kişisel bir hak ve seçim olduğunu ancak bu “geleneğin” Hz. İsa ve kiliseye ait bir eylemmiş gibi gösterilmemesi gerektiğinin altını çizdi. Kilise, suya dalmayı tercih edenleri; davranışlarının neticesini artılarını ve eksilerini, sağlık kişisel durumunu bundan sonra katlanacağı sonuçlarını ve özellikle de salgın döneminde iyice düşünerek hareket etmeleri gerektiği uyarısında bulundu.
“KUTSANMIŞ SUYUN HERKESİN MENFAATİNE OLMASINI TEMENNİ EDERİZ”
Kilisenin mesajı şu ifadelerle son buldu: “Yarın Hz. İsa’nın vaftiz gününde bu bayramın kaynağını, hakikatleri hatırlayalım ve bu olayın her birimizi kurtuluşa erdirecek bir olay olduğunu hatırlayalım. Kutsanmış suyun herkesin menfaatine olmasını temenni ederiz.”
FOTO-MUHABİRLERİ SORDU: “VAFTİZ OLANLARIN FOTOĞRAFLARINI ÇEKMEK GÜNAH MI?”
Ancak Ukrayna genelinde kilisenin bu açıklamalarına rağmen buzlu suda vaftiz için hazırlıklar sürüyor. Birçok göl ve nehirde opolonkalar açıldı, vaftiz ayini için son hazırlıklar tamamlandı. Açıklama üzerine sosyal medyada bir çok paylaşım ve yorum yapıldı. Foto muhabirler, “Vaftiz olanların fotoğraflarını çekmek günah mı?” diye sorarken, bir kişi de, “Rahipler neden buzlu suyu kutsamayı bırakmıyor?” diye sordu. Bir başka Ukrayna vatandaşı ise “Niyetim sosyal medyada beğeni toplamaktı, buzlu suya girip fotoğrafımı Facebook’ta paylaşıp, aldığım beğenilerle gururlanıyorum acaba bu gurur da günah mı?” sorusunu sordu.
BİD’AT NE DEMEK?
Bid’at’ın kelime anlamı “sonradan ortaya çıkan şey.” Ancak genellikle İslam’la ilgili, bu dinin peygamberi Hz. Muhammed’den sonra ortaya çıkan ve “dine aitmiş gibi” kabul edilen hal, davranış ve geleneklere verilen isim. Ancak diğer dinlerde de “aslında dinde olmayan ama gelenekte yeri olan” çeşitli davranışlar, bid’at olarak kabul ediliyor.
