Türkiye’de sayıları 3,5 milyonun üzerinde olan Suriyelilerden yalnızca 31 bininin çalışma izni var. Suriyeli kadınlar eğitimsizlik, dil bariyeri ve kendilerine biçilen toplumsal roller nedeniyle iş hayatından soyutlanıyor.
ANKARA – Uluslararası sivil toplum kuruluşu Building Markets, son araştırması ‘Suriyeli KOBİ’lerde Kadın Girişimciler ve Çalışanlar Raporu’ ile kadın girişimcilerin ve istihdamının Türkiye’deki durumunu ele aldı.
Mülteci gruplarında kadının iş hayatına girişinin zorluklarını ele alan rapor, Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin ekonomik hayattaki yerine de değindi. Raporda yer alan verilere göre 2017 yılı itibariyle Suriyeliler tarafından açılan 6 bin 33 kayıtlı işletme 300 milyon dolarlık sermaye girdisi sağladı. Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin diğer ülkelerin aksine mülteci kamplarında değil de şehirlerde yaşadığına dikkat çeken raporda, 3 milyon 500 bin Suriyelinin ‘geçici koruma’ statüsüyle Türkiye’de yaşadığını ve 2019 rakamlarına göre sadece 31 bin Suriyelinin ‘çalışma iznine’ sahip olduğu ve Suriyeli çalışanların çoğunlukla erkek olduğu vurgulandı.
2010 yılında başlayan iç savaş öncesi Suriye’de kadınların iş hayatına katılımını da rakamlara döken Building Markets raporu, savaş öncesi de kadınların iş hayatına katılımının düşük olduğunu ortaya koydu. 2009 yılında yayınlanan Suriye Ulusal Girişimcilik Raporu’na göre kadınların ekonomiye katkısı yalnızca yüzde 4,4 olarak gerçekleşti.
Birleşmiş Milletler’in (BM) yayınlandığı ‘Geçici Koruma Statüsü’ndeki Kadın ve Kız Çocuklarının İhtiyaç Analizi’nin verilerine yer veren rapor, Türkiye’deki Suriyeli kadın ve kız çocuklarının dil bariyerine takılarak temel ihtiyaçlarını gideremediğini, savaş travmalarını atlamadığını ve Türkiye’nin sosyal ve ekonomik hayatından soyutlandıklarını ortaya koydu. Türkiye’de yaşayan Suriyeli kadın ve kız çocuklarının yüzde 70’i Türkçe konuşamazken, sadece yüzde 7’si dil eğitimine ulaşabiliyor. Suriyeli kadınların yüzde 14’ü iş hayatına katılım sağlayabiliyor. En popüler meslekler ise yüzde 30 ile kuaförlük ve yüzde 27 ile terzilik olarak öne çıkıyor. Kadınların iş kurslarına ve eğitimlere ulaşamamasının temel sebebini kadınlara biçilen ‘ev hanımı’ rolü olduğunu vurgulayan raporda, eğitimsizliğin kadınları iş hayatından soyutladığına dikkat çekildi.
Türkiye’de bulunan kayıtlı Suriyeli işletmelerden 2 bin 200’üne ulaşan Building Markets, bin 66 işletmeden kadın çalışanlar ve girişimciler hakkında veri alabildi. Bin 66 işletmeden sadece 501’i kadın çalışanlara yer verdiğini belirtirken, işletmelerdeki çalışanların yalnızca yüzde 14’ü kadınlardan oluşuyor.
Suriyeli kadın girişimcilerin sorunlarını da ele alan rapor, Suriyeli kadın işletmecilerin yüzde 70’inin gelecek 12 ay içerisinde yeni bir iş planı olduğunu belirtirken, yüzde 85’inin de banka hesabı olduğunu ortaya koydu. Kadın işletmecilerin yüzde 35’i işletmeleri için kredi almayı planlarken, işletmelerin büyümek için ihtiyaç duyduğu rakam ise ortalama 250 bin lira olarak belirtildi.
