Haziran 2023 enerji enflasyonu verileri açıklandı. Türkiye yıllık enflasyonda sonuncu olmasına rağmen, uzun süreçte zirvedeki yerini koruyor.
Türkiye’de her geçen gün yeni bir kaleme zam geliyor. Vatandaş pazarda zammı takip edemez duruma geldi. En son Resmi Gazete’de yayınlanan zamlar ile beraber birçok ürün, iktidara yakın medyanın tabiri ile ‘fiyat güncellemesi’ aldı.
Enflasyon artışı enerji fiyatlarını da vurdu. Özellikle Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden sonra Avrupa başta olmak üzere bütün dünyada enerji fiyatları uçtu. Fakat enflasyonda en büyük payı Türkiye aldı.
Peki Türkiye enerji fiyatlarındaki artışta dünyada kaçıncı sırada? Dünya ülkelerinde enerji fiyat artışı oranı kaç?
ENFLASYON ORANLARI ALDATICI
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), Haziran 2023 ayı enerji enflasyonu verilerini yayınladı. Enflasyon verisi; elektrik, doğalgaz ve akaryakıt fiyatlarının son 1 yıldaki fiyat değişimini gösteriyor. Enflasyon verilerine göre Avrupa Birliği (AB) enerji enflasyonu ortalaması yüzde -4,1; OECD ülkelerinin ortalaması yüzde -9,6; G7 ülkelerinin ortalaması ise yüzde -10,3 oldu.
Enflasyon oranlarının sıfırın altında olması birçok ülke için aldatıcı oldu. Enerji fiyatları düşmedi, aksine enflasyonun oranı düştü. Yani enerji fiyatları çoğu ülkede geçen seneki olağanüstü enflasyon oranlarından düşük olmasına rağmen, enerji fiyatları arttı.
TÜRKİYE YILLIK ENFLASYONDA SONUNCU AMA…
OECD’nin yayınladığı verilerine göre Macaristan, yüzde 27,6 ile en çok yıllık enflasyon oranına sahip ülke oldu. Ardından gelen ülkeler ise Kolombiya yüzde 22,7; Çekya yüzde 15; Slovakya yüzde 4,9 ve Polonya yüzde 4.
Almanya yüzde 3,8 ile; İngiltere yüzde 2,9 ile; İtalya yüzde 2,1 ile ve Avusturya yüzde 1,3 ile enerji enflasyonu oranında sıfırın üzerinde yer aldı.
Türkiye ise OECD ülkeleri arasında 2022-2023 Haziran enflasyon kıyaslamasında en düşük orana sahip ülke oldu. Türkiye’nin Haziran yıllık enerji enflasyon oranı -27,1 olarak hesaplandı. Türkiye’den sonra en düşük yıllık enflasyon oranları şöyle: Belçika yüzde -25,8; İspanya yüzde 24,9; Danimarka yüzde -22,2 ve Yunanistan yüzde -21,1.
Türkiye, yıllık enflasyonda sonuncu ama, enflasyon oranı 2015 yılından alınarak hesaplandığında açık ara farkla en yüksek enflasyonlu ülke oldu. OECD ülkeleri arasında 2015 yılından beri en çok enerji fiyatları artan ülke olan Türkiye, kendinden sonra gelen Estonya’nın 1,5 kat daha çok enflasyon oranına sahip.
TÜRKİYE, UZUN SÜREÇTE AÇIK ARA ÖNDE
OECD enflasyon oranlarını farklı bir bakış açısından hesapladı. OECD enflasyon verilerini 2015 yılındaki toplam enerji fiyatı 100 birim olarak hesaplayarak oluşturdu. Ayrıca OECD, ilerleyen aylar içerisindeki enflasyondaki değişim oranını bu 100 birim üzerine ekledi. Böylelikle 2015’ten beri bir ülkedeki enerji fiyatı değişimini görmek daha da kolaylaştı.
OECD’nin verilerine göre 2016 Kasım’dan beri en fazla enflasyon Türkiye’de. Türkiye’nin enflasyon oranı ile ikinci olan ülke arasında 2018’in sonlarına kadar pek de fark yok. Fakat 2018’in sonlarından sonra Türkiye açık ara farkla birinci koltuğunda sabitleniyor.
ENERJİ FİYATLARI GEÇEN YAZ UÇMUŞTU
Türkiye’de enerji fiyatları yıllardır hep artış gösteriyor. Özellikle 2020 yılından sonra Türkiye’deki enerji fiyatları hızlı bir ivme ile yükseldi. Türkiye’nin 2015’teki enerji fiyatlarının ortalaması 100 birim olarak kabul edilerek oluşturulan enflasyon rakamlarına göre 2000 Ocak – Haziran 2023 arasında enerji fiyatları 37 katına çıktı.
Türkiye’de enerji fiyatları özellikle 2022 yılının yaz ve sonbaharında zirveye çıktı. 2015 yılına göre yüzde 400’den fazla yükseliş gösteren enflasyon oranları şu anda yüzde 270’lere inmiş durumda.
