Faiz hiç olmadığı kadar ani bir şekilde yükselirken, Borsa nasıl zıplayacak? Faiz artışı reel sektörü kimsenin tahmin edemediği kadar derinden sarsabilir. 1 trilyon TL'ye yakın kredi yüzdürülüyor. Önden yüklemeleri bir faiz artışında kredileri yüzdürülen firmalar iflas edecek. Tahsilat devr-i daimi çökecek. Doları dizginlemek için faiz yükselecek ve sermaye kıtlığının ortasında iflaslar çığ olup ekonomin üstüne düşecek.
Mehmet Şimşek ekonominin dümenine geçince piyasa baronlarının kalesi Londra’dan para bir şartla gelecekmiş.
Dolar çok hızlı yükselecek, yabancılar ucuzdan Borsa’ya zıplayacak. Sonra borsa uçacak. Şimşek çakacak, dertler bitecek, öyle mi?
Bu masalı anlatanlar Türkiye’nin Şimşek’ten çok daha fazlasına muhtaç kaldığını bilmiyor olamaz. Kasa tam takır kuru bakır. Sadece TCMB’nin kasa açığı 85 milyar dolar.
YATIRIMCILARA YENİ BİR TUZAK DAHA KURULDU
Cari açık 60 milyar doların eşiğinde. İhracat ile ithalat arasındaki makas ithalat lehine açılıyor. Mayısta aylık dış ticaret açığı 12,6 milyar dolar.
Kur korumalı mevduatta (KKM)123 milyar dolara tekabül eden 2,5 trilyon Türk Lirası (TL) her an infilak edebilir. Ya buraya dönük yüksek faiz başta olmak üzere ilave teşvikler verecek Hazine ya da bu kale ansızın çökecek.
Bankalara mevduatın yüzde 70’ini KKM ağırlıklı TL mevduat olarak tutma şartı getirildi. Yoksa ceza ve ilave maliyetler var. Ceza ödemek yerine üç aylık faizi peşin döviz olarak ödüyordu bankalar.
TCMB, “KKM primini vade sonunda ödeyin.” talimatını seçim geride kalınca verebildi. Bankalar el altından yine ödeyecek. Bütün yollar KKM’ye çıkıyor.
SERMAYE KONTROLLERİNİN DEVAMI GELECEK
Kamunun borçlarının yüzde 60’ı dövize endeksli. Kur bir haftada yüzde 5 değer kazandı. Kamunun borcunun TL karşılığı durduk yerde katlanıyor.
Bankalar riskleri görünce tabela faizini çöpe attı. Kredi faizleri aldı başını gidiyor.
Acı hakikati bildikleri hâlde bir çiçekle bahar geleceğine inanmaya amade yatırımcılara yeni bir tuzak kuruyorlar. İsmi konmamış sermaye kontrolleri cari iken hangi borsa rekor kırabilir?
Kamu bankaları bile dövizini almak isteyen ihracatçının burnundan fitil fitil getiriyor. Kredi vanaları kısıldı. Reel sektörü daha ağır finansman şartları bekliyor. Ufuk kapkaranlık.
ŞİMŞEK FAİZİ ARTIRMAK İÇİN GELMİYOR MU?
İddia ettikleri gibi dolar aniden fırlayacaksa, o esnada faiz ne olacak? Şimşek heterodoks savrulmaya son verip, ortodoks politika patikasına rücu etme vaadi ile gelmiyor mu?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Yeni Ekonomi Modeli (YEM)” teorisini tereddütsüz tatbik eden Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu selefleri gibi kâğıt gibi buruşturulup çöp sepetine atıldığına göre, Şimşek faizi artıracak.
Faizin hangi fasılada ve hangi oranda artacağına yine Erdoğan karar verecek. Ekonomi duvara tosladığında Şimşek’i “günah keçisi” ilan edecek.
Erdoğan tıpkı 10 Kasım 2020-20 Mart 2021 tarihleri arasında dönemin TCMB Başkanı Naci Ağbal’a çizdiği hududa benzer bir hudut çizecek ve geçici bir süre faizin artırılmasına müsamaha gösterecek.
İş âlemindeki arka bahçesi Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD), hassaten kamu bankalarından aldığı kredilerle ihale rekorları kıran Yeni Şafak’ın sahipleri Albayrak ailesi homurdanmaya başladığında Erdoğan, “Bu kadarı kâfi!” diyecek.
Bozuk plak gibi “Ben demedim mi? ‘Mehmet Şimşek’ dediniz, ne oldu?” diyecek.
FAİZ ARTSA DA DOLAR BİRAZ DAHA YOL ALACAK
Hâl böyle iken faizin hiç olmadığı kadar ani bir şekilde yükseltildiği bir zeminde Borsa nasıl zıplayacak? Faiz artışı reel sektörü kimsenin tahmin edemediği kadar derinden sarsabilir.
1 trilyon TL’ye yakın kredi yüzdürülüyor. Ani ve önden yüklemeleri bir faiz artışında ilk zayiat kredileri yüzdürülen firmalar cenahında verilecek. Tahsilat devr-i daimi çökecek.
En önemli kaynağı teşkil eden mevduata daha fazla faiz ödemek mecburiyetinde kalan bankaların kârlılığı azalacak.
Kredi faizleri artacağı için talep azalacak ve bankaların aktif kalitesi bozulacak. Borsa’da bankalardan mahrum bir ralli başlamadan biter.
Doları dizginlemek için faiz yükselecek ve sermaye kıtlığının ortasında iflaslar çığ olup ekonomin üstüne düşecek.
SEÇİM COŞKUSU YANILTMASIN!
Seçimin akabinde ilk 5 günün sonunda Borsa İstanbul (BİST) 100 Endeksi alarm zillerini çalarak 5 bin 89 seviyesine yükseldi. Zaten her seçimden sonra piyasalar yeni hükûmete “Hoş geldin!” partisi tertip eder.
Erdoğan’ın kazanması hâlinde Türkiye Varlık Fonu (TVF) çatısı altındaki şirketlerin, Erdoğan’a yakın işadamları ve ailelere ait holdinglerin hisse senetlerinin ilk günlerde hızlı yükseleceğini YouTube kanalımda sebepleri ile izah etmiştim.
Federaller plana sadık kalacaklarına göre yalancı bahara aldanmayın!
Bahse konu beklentinin kaymağını yiyen yedi, bundan sonra mal alanın elinde kalır. Şimdilik 4 bin 400 dip seviyeden uzaklaşılsa da dâhili ve harici muhtemel risklerin şirket bilançolarını nasıl tahrip edeceği unutulmamalı.
BOŞLUKLARDAN AŞAĞI YUVARLANMAYIN!
Dünyada doların maliyeti hiç olmadığı kadar yükseldi, Avrupa’nın lokomotifi ve dünyanın en büyük 4’üncü ekonomisi Almanya resesyona (ekonomik durgunluk) sürüklendi.
Kaldı ki BİST 100’de fiyat boşluğu (GAP) manidar. Hacim-fiyat ve işlem-fiyat uyumsuzluğu en küçük bir dalgalanmada çöküş fişeği olabilir ve o boşlukların arasında zayi olabilirsiniz.
BİST’te 2023 yılı başındaki hacmin yarısı bile mevcut değil. “Şimşek çakacak, dolar ve borsa uçacak” masalına inanan varsa denemesi bedava. İki ay sonra petrol ithal edecek döviz bulamazsınız.
TCMB’nin acilen 50-60 milyar dolar efektif bulması elzem.
Avrupa Parlamentosu (AP) Türkiye Daimî Raportörü Nacho Sánchez Amor, “Türkiye ile Avrupa Birliği üyelik müzakerelerinin devam edeceğine ihtimal vermiyorum.” diyerek, batıda kapıların sürgülü kalmaya devam edeceğini nazik bir üslupla ifade etti.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Londra’dakiler Türkiye defterini kapatalı hayli vakit oldu. Borsa’da yabancı payı yüzde 27’ye geriledi. Tarihteki en dip seviye.
2019’da Erdoğan’ın damadı Berat Albayrak’ın Hazine Bakanı iken yabancıların suratlarına kapattığı swap odasında “Sen, ben, bir de İsmet Özel” kaldı.
NE MOTOR DEĞİŞECEK NE DE ŞANZIMAN
Seçimi Erdoğan’ın kazanması ve YEM’den bir müddet rücu edilmesi hâlinde her ne olacak idiyse hemen hemen hepsi tahakkuk etti. Reklam arası bitti, bitecek.
Şimşek geldiğinde frene bastıkça balatalardan yanık kokusu gelecek. Erdoğan ile Şimşek arasında ilk kriz emekli ve memur maaşları ile asgari ücret artışında patlak verecek.
O esnada piston aşağı inmezse ne âlâ…
Ekonomik göstergelerde kırmızı ikaz lambası zaten yanıyor. Kaptan şoför mola yerinde direksiyonu Şimşek’e verdiğinde ne motor değişecek ne de şanzıman.
Şimşek kuvvetle muhtemel kart limitleri tükendiği için sınırlı miktarda yakıt ikmal edebilecek.
Şenlik dağılırken, yolun sonu görünüyor; tabanları yağlayın.
Vergilere ve sürpriz zamlara hazır olun. Şimşek masalında anlattıkları gibi direksiyonda Şimşek de olsa otobüsün düzlüğe çıkması hiç kolay değil.
Firma müflis, otobüsün her yanından ses geliyor ve patron kimsenin şoförlüğüne beğenmiyor.
—————————————
İletişim için:
https://www.youtube.com/turhanbozkurt
Twitter: @turhanbozkurTV
https://www.facebook.com/TurhanBozkurt/
e-posta: [email protected]
