RSF Kabaş’ın tutuklanma nedenini böyle duyurdu: “Majestelerine hakaret” suçu işledi

Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü (RSF) gazeteci Sedef Kabaş’ın ikinci tahliye başvurusunun reddedilmesinin ardından, Türk makamlarını Kabaş’ı derhal serbest bırakmaya, ifade özgürlüğü açısından AİHM kararlarına uymaya ve Türk Ceza Kanunu’nun 299. maddesini kaldırmaya çağırdı. RSF açıklamasında son 8 yılda 200 gazetecinin yargılandığını, 70 gazetecinin hüküm giydiğini hatırlattı.

TCK’nın 299. maddesini Avrupa’da monarji döneminde uygulanan “Majestelerine Hakaret” suçuyla eşleştiren RSF konuya ilişkin yaptığı açıklamada özetle şu tespitlerde bulundu:

“Gazeteci Sedef Kabaş’a merhamet gösterilmedi. Duruşması 11 Mart’ta başlayana kadar cezaevinde tutulmaya devam edilecek. 15 Şubat’ta mahkeme, Kabaş’ın avukatlarının tahliye talebini reddetti. Tele 1 televizyonunda katıldığı bir programda Cumhurbaşkanına hakaret etmekle suçlanan Sedef Kabaş, 22 Ocak’ta gözaltına alınarak İstanbul Bakırköy Kadın Hapishanesi’ne gönderildi. Gazeteci, eleştirel sesleri susturmak için kullanılan bu lèse-majesté yasası nedeniyle 12 yıl 10 ay hapis cezasıyla karşı karşıya.

RSF Türkiye temsilcisi Erol Önderoğlu, “Bu anti-demokratik lèse-majesté yasası, otoriter siyasi yönetimi gösteren bir baskı aracı haline geldi. Kaldırılmalı ve Türkiye uluslararası hukuka uymalıdır. Yakın zamanda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından ifade özgürlüğüne aykırı olduğu teyit edilen 299. madde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yönelik her türlü eleştiriyi ve haber alma özgürlüğünü bastırmak amacıyla sürekli olarak suistimal edilmektedir.” dedi.

Sedef Kabaş sorgulanırken, Adalet Bakanı Abdülhamit Gül’ün “Cumhurbaşkanımızı hedef alan çirkin sözler, halkın vicdanında ve adalet önünde hak ettiği karşılığı bulacaktır” şeklindeki açıklamaları yargıyı etkileme girişimi olarak algılanmıştır.

Geçtiğimiz ay avukatlarının Kabaş’ın tahliyesi için yaptığı iki başvuru reddedildi. Kabaş’ın açıklamalarını yayınlayan TELE 1, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından da soruşturuldu ve kanala yıllık reklam gelirinin yüzde 5’i oranında idari para cezası ve beş kez program durdurma cezası verildi.

Erdoğan’ın Ağustos 2014’te cumhurbaşkanı olmasından bu yana 70 medya çalışanı, 299. madde uyarınca hapis veya para cezasına çarptırıldı. (Hapis cezalarının bazıları ertelendi.)

299. madde ile ifade özgürlüğü kısıtlananlar sadece gazeteciler değil. Adalet Bakanlığı’nın son verilerine göre 2014-2020 yılları arasında 299. madde kapsamında 160.169 soruşturma açılmış ve bunlardan 35.507’si davaya dönüşmüştür. 1107’si 18 yaş altında olan 38.608 kişi yargılanırken, 12.881 kişiye (10’u çocuk) çeşitli cezalar verildi, bunlardan 3625’i hapis cezasıdır.

Ekim 2021’de Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Vedat Şorli & Türkiye davasında 299. maddenin ifade özgürlüğünü ihlal ettiğine karar verdi. AİHM, “Hakaretle ilgili özel bir yasa yoluyla daha fazla koruma sağlanması, kural olarak, Sözleşme’nin ruhuna veya bir Devletin Devlet başkanının itibarını koruma konusundaki çıkarlarına uygun olmayacaktır.” dedi.

Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne katılımını kolaylaştırmak amacıyla 2005 yılında yapılan reformlara ve Avrupa Konseyi Venedik Komisyonu’nun 2016 yılında yürürlükten kaldırılması çağrısına rağmen 299. madde ceza kanununda korunmuştur.

Türkiye, RSF’nin 2021 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde 180 ülke arasında 153. sırada yer alıyor.”