Putin’le ters düştükten sonra gizemli şekilde ölen ya da ölümden dönen isimler

Wagner lideri Prigojin’in de içine bulunduğu uçağın düşürüldüğü ve Prigojin’in hayatını kaybettiği iddiası tüm dünyada yankı uyandırırken, bu olay geçmişte Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le sorun yaşadıktan sonra yüksekten düşen, ölüsü bulunan, suikaste uğrayan ya da ölümden dönen isimleri akla getirdi.

Rus paralı asker grubu Wagner’in lideri Yevgeni Prigojin’in, yolcu listesinde yer aldığı özel bir jetin Moskova yakınlarında düşmesi sonucu öldüğüne inanılıyor. Jetin düşme nedeni ve Prigojin’in içinde olup olmadığı halen belirsiz.

62 yaşındaki Prigojin, 23-24 Haziran’da Rusya’nın üst düzey subaylarına karşı düzenlenen isyana öncülük etti. Rusya lideri Vladimir Putin, bunun Rusya’yı iç savaşa sürükleyebileceğini söyledi.

BBC Türkçe’deki habere göre; Putin’e veya çıkarlarına karşı çıkan başkaları da gizemli koşullar altında öldü veya ölüme yaklaştı.

İşte bu esrarengiz olaylardan bazıları:

ALEKSEY NAVALNİ 

Rusya’nın en önde gelen muhalefet lideri Aleksey Navalni, Batılı uzmanların sinir gazı Noviçok olduğu sonucuna vardığı bir maddeyle Sibirya’da zehirlendikten sonra Ağustos 2020’de tedavi için Almanya’ya uçtu. Kremlin, olayla bağlantılı olduğu iddialarını reddetti.

Navalni, 2021’de Rusya’ya gönüllü olarak dönerek, dünya çapında takdir kazandı. Ülkeye varır varmaz tutuklandı.

Şu anda siyasi amaçlı olduğunu savunduğu çeşitli suçlamalar nedeniyle parmaklıklar ardında.

Navalni’nin muhalif siyasi hareketi yasa dışı ve “aşırılıkçı” ilan edildi.

Rusya’daki bir mahkeme bu ay, Navalni’nin hapis cezasını 19 yıl daha uzatarak, onu ülkedeki en ağır hapishane koşullarından birine mahkum etti.

SERGEY SKRİPAL

Devlet sırlarını İngiliz istihbaratına aktaran eski bir Rus çifte ajan olan Sergei Skripal ve kızı Yulia, Mart 2018’de İngiltere’deki Salisbury kentindeki bir alışveriş merkezinin dışındaki bir bankta baygın halde bulunmuştu.

İkili durumları kritik halde hastaneye kaldırıldı ve İngiliz yetkililer, onların 1970’ler ve 1980’lerde Sovyet ordusu tarafından geliştirilen bir grup sinir gazı olan Noviçok ile zehirlendiklerini söyledi. Her ikisi de hayatta kaldı.

Rusya, zehirleme olayında rolü olduğu iddialarını reddetti.

VLADİMİR KARA-MURZA

Rus muhalif aktivist Vladimir Kara-Murza, 2015 ve 2017 yıllarında kendisini zehirlemeye yönelik girişimlerde bulunulduğuna inandığını söyledi.

Reuters tarafından görülen tıbbi raporlara göre, daha sonra bir Alman laboratuvarı Murza’da yüksek düzeyde cıva, bakır, manganez ve çinko buldu. Moskova rolü olduğu iddiasını reddetti.

ALEKSENDER LİTVİNENKO

Eski bir KGB ajanı ve Putin’in muhalifi Aleksender Litvinenko, 2006 yılında Londra’daki Millennium Hotel’de nadir ve güçlü bir radyoaktif izotop olan polonyum-210 karıştırılmış yeşil çay içtikten sonra 43 yaşında öldüğü açıklandı.

İngiliz soruşturması 2016’da Putin’in muhtemelen cinayete onay verdiği sonucuna vardı. Kremlin olayla ilgisi olduğu iddiasını reddetti.

Soruşturma, cinayetin muhtemelen Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) tarafından yönlendirilen bir operasyonun parçası olarak, eski ajanın KGB dönemindeki koruması Andrei Lugovoy ve bir diğer Rusya vatandaşı olan Dmitri Kovtun tarafından gerçekleştirildiğini ortaya çıkardı.

Litvinenko, zehirlenmesinden altı yıl önce Rusya’dan İngiltere’ye kaçmıştı.

ALEKSANDER PEREPİLİCHNYY 

44 yaşındaki Rus, Kasım 2012’de koşuya çıktıktan sonra Londra dışındaki özel güvenlikli bir sitede bulunan lüks evinin yakınında ölü bulundu.

Alexander Perepilichnyy, Rusya’daki kara para aklama sistemine ilişkin İsviçre’de yürütülen bir soruşturmaya yardım ettikten sonra 2009 yılında İngiltere’ye sığındı. Ani ölümü, öldürülmüş olabileceği ihtimalini gündeme getirdi.

İngiliz polisi, nadir görülen bir zehirle öldürülmüş olabileceği şüphesine rağmen, cinayet ihtimalini dışladı. Soruşturma öncesi duruşmada, midesinde sarı yasemin bitkisinden gelen nadir ve ölümcül bir zehrin izlerinin bulunduğu açıklandı.

Perepilichny, popüler bir Rus yemeği olan ve kuzukulağı içeren büyük bir kase çorba içmişti. Rusya ilgisi olduğu iddiasını reddetti.

VİKTOR YUÇŞENKO 

Bir zamanlar Ukraynalı bir muhalefet lideri olan Viktor Yuşçenko, Moskova yanlısı Başbakan Viktor Yanukoviç’e karşı Batı yanlısı bir listeyle yarıştığı 2004 başkanlık seçimleri kampanyası sırasında zehirlenmişti.

Yuşçenko, Ukrayna istihbarat teşkilatından yetkililerle Kiev dışında akşam yemeği yerken zehirlendiğini söyledi. Rusya ilgisinin olmadığını söyledi.

Vücudunun normalde mevcut olandan 1000 kat daha fazla dioksin içerdiği bulundu. Zehirlenme nedeniyle yüzü ve vücudu şekil değiştirdi ve sonrasında onlarca ameliyat geçirdi.

Ukrayna Yüksek Mahkemesi’nin “Turuncu Devrim” olarak adlandırılan sokak protestoları sırasında Viktor Yanukoviç’i kazanan ilan eden sonuçları reddetmesinin ardından tekrarlanan seçimlerde cumhurbaşkanlığını kazandı.

Anna Politkovskaya

ANNA POLİTKOVSKAYA

İnsan hakları ihlallerini haber yapan gazeteci Anna Politkovskaya, 7 Ekim 2006’da süpermarketten eve döndükten sonra Moskova’daki dairesinin önünde vurularak öldürüldü.

48 yaşındaki iki çocuk annesi Politkovskaya’nın öldürülmesi Batı’da büyük tepkiye neden oldu ve Rusya’da çalışan muhabirlere yönelik tehlikelere dikkati çekti.

OLİGARKLARIN ÖLÜMÜ: İNTİHAR MI CİNAYET Mİ? 

Öte yandan Rus oligarklarından da birçok “şüpheli ölüm” gerçekleşmişti. Rusya’da Gazprom ya da diğer petrol şirketleriyle bir şekilde ilişkisi olan birçok Rus oligarkın Ukrayna savaşı sonrası şüpheli bir şekilde “intihar etmesi” de dikkat çekmişti.

Euronews Türkçe’nin aktardığına göre Rusya’nın ikinci büyük petrol üreticisi Lukoil şirketinin Yönetim Kurulu Başkanı Ravil Maganov’un 1 Eylül 2022’de tedavi gördüğü hastanenin penceresinden düşerek hayatını kaybettiği bildirildi.

“İntihar eden” Ravil Maganov ve Vladimir Putin…

ŞÜPHELİ OLİGARK İNTİHARLARI

Şu ana kadar “intihar ederek” ölen en az yedi kişiden ikisinin Gazporom’da üst düzey yöneticilik yaptığı, diğer dört oligarkın ise yine Rus doğal şirketi bir şekilde ilişkisi olduğu düşünülüyor.

İspanya’nın Girona ve Rusya’nın Moskova kentinde yaşayan Rus oligarklar Sergey Protosenya ve Vladislav Avayev’in, 20 Nisan’da önce aile üyelerini öldürüp ardından intihar ettikleri bildirildi.

Novatek adlı doğal gaz firmasının başkan yardımcısı olan 55 yaşındaki Sergey Protosenya’nın evinde bıçakla önce eşi (53) ve kızını (16) öldürdüğü ardından da intihar ettiği belirtildi.

Aynı tarihte bu kez Moskova’da yaşayan bir başka Rus oligark olan, Gazprombank’ın eski başkan yardımcısı ve eski üst düzey Kremlin yöneticisi Vladislav Avayev’in de eşi ve küçük kızını öldürerek intihar ettiğinin duyurulmasıyla başka şüpheler yarattı.

66 yaşındaki Mikhail Watford’un ölümü tam da Rus oligarklara uygulanan yaptırım haberlerinin ortasında ve Boris Johnson’ın bu konuda yaptığı sert açıklamaların arasında gelerek birçok soru işaretine sebep oldu.