"Merkez bankalarının merkez bankası" diye bilinen BIS bankaların gizli borcunu ifşa etti. Borcun her an yeni bir krize sebebiyet vermesinden endişe ediliyor.
Piyasalar yeni bir makale ile sarsıldı. Uluslararası Ödemeler Bankası (Bank for International Settlements/BIS) tarafından yayımlanan makale piyasalardaki endişeleri daha da artırdı.
BIS, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) haricindeki ülkelerde bankaların ve emeklilik fonlarının bilançolarında 65 trilyon dolarlık açık tespit etti.
Dört ABD’ye denk bir açığın piyasalarda yeni bir krize sebebiyet vermesinden endişe ediliyor. İktisatçılar krizin ne zaman patlak vereceğine dair tahminde bulunmanın zorluğuna işaret ediyor. ABD dışındaki kurumların bilançolarında borç tahminen 65 trilyon dolar daha az görünüyor.
DEVASA BİR BORÇ VAR, KİMSE ORALI DEĞİL!
“Merkez bankalarının merkez bankası” diye bilinen BIS tarafından yayımlanan makaleye göre, çok kısa vadeli gizli borçlanma, emeklilik fonlarının döviz swapları (takas) ve diğer türev işlemler yoluyla borçlu olduğu “devasa, eksik ve büyüyen” bir borcun parçasını teşkil ediyor.
Araştırmacılar Claudio Borio, Robert McCauley ve Patrick McGuire, “Bilanço dışı büyük yükümlülüklerin varlığından kaç analistin haberdar olduğu bile net değil.” tespitinde bulundu. Dolar borçlanmasına dair bilgi eksikliğinin merkez bankalarını zor durumda bıraktığı vurgulandı.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Raporda, “Bu nedenle, kriz zamanlarında, finansal sistemdeki merkez bankası takas hatları gibi kısa vadeli dolar akışının düzgün bir şekilde yeniden sağlanmasına yönelik politikalar belirsiz bir hâl alıyor.” değerlendirmesinde bulunuldu.
BIS, türevlerin oluşturduğu toplam dolar borcunun 80 trilyon doları aştığı ve söz konusu tutarın dolar bazlı hazine tahvilleri, geri alım anlaşmaları ve ticari senetlerin toplamından fazla olduğu kayıtlara geçti.
BANKALARIN SERMAYELERİNİN 10 KATINDAN FAZLA
Rapora göre, merkezi ABD dışında bulunan bankaların gizli borçtaki payı 40 trilyon dolara yakın. Devasa ve kimsenin haberdar olmadığı borç tutarı bilanço içi yükümlülüklerinin iki katından fazla. Bankalar sermayelerinin 10 katından fazla borç yükü ile karşı karşıya.
Bir döviz takasında, bir Hollanda emeklilik fonu dolar ödünç alabilir ve euro ödünç verebilir ve daha sonra dolarları geri ödeyip euro alabilir. BIS raporunda, bunun kavramsal olarak bir repo anlaşmasına benzediğini, ancak teminat olarak tahviller yerine para birimlerinin değiş tokuş edildiğine dikkati çekildi.
Araştırmacılar, dolar borcunun büyük kısmının çok kısa vadeli olduğunu ve dolar fonlama sıkışıklığına yol açabileceğini söyledi.
Başka bir BIS raporu ise, günlük tahmini 2,2 trilyon dolarlık döviz cirosunun ödeme riskine tabi olduğunu ortaya koydu. Ticaretin taraflarından birinin borçlu olunan para birimini ödeyememe ihtimalinin 2 trilyon doları aşması endişe verici bulundu.
