On binlerce sanatçının eseri Ay’a fırlatılıyor

Çağdaş sanat, şiir, dergi, müzik, film, podcast ve kitapların sayısallaştırılmış bir koleksiyonu olan Lunar Codex, 157 ülkeden 30 bin sanatçı, yazar, müzisyen ve film yapımcısının çalışmalarını içeriyor. 10 binlerce sanatçının eserini taşıyan Lunar Codex, Dünya’ya geri dönmemek üzere Ay’a fırlatılacak.

Projenin mimarı olan Kanadalı fizikçi ve yazar Samuel Peralta, aynı zamanda Toronto merkezli medya ve teknoloji şirketi Incandence’ın yönetim kurulu başkanı. Peralta, Codex’e ücretsiz olarak dahil edilmek üzere eser ve arşiv izinlerini almak için yaratıcı kişilerle iletişim kuruyor. Bireysel sanatçıların gönderileri de, çalışmalarının bir sergiye, kataloğa veya antolojiye dahil edilmiş olması gerektiği uyarısıyla dahil ediyor.

LUNAR CODEX NEDİR?

Lunar Codex, 157 ülkede 30 bin sanatçı, yazar, müzisyen ve film yapımcısının çağdaş sanat, şiir, dergi, müzik, film, podcast ve kitaplarından oluşan sayısallaştırılmış (veya minyatürleştirilmiş) bir koleksiyon. Projenin fikri, sanat ve bilim sevgisi ile Kanada’da yaşayan yarı emekli bir fizikçi ve yazar olan Samuel Peralta’ya ait. Peralta, bir röportajda “Bu, kültürel çalışmaları uzaya fırlatmak için en büyük, en küresel proje. Böyle bir şey, hiçbir yerde yok” dedi.

The New York Times’ın aktardığına göre dört zaman kapsülüne bölünmüş olan Lunar Codex, dijital hafıza kartlarına kopyalanan materyalleri içeriyor. Hafif analog ortam depolama aygıtı, tek bir 8 1/2 x 11 inç kağıda lazerle kazınmış 150 bin mikroskobik metin veya fotoğraf sayfası tutabiliyor.

Aya seyahat eden ilk sanat eseri, 1969’da Apollo 12 uzay aracı ile gönderildi. Daha sonra, 1971’de, Apollo 15 görevinin bir parçası olarak Belçikalı sanatçı Paul van Hoeydonck’ın bir alüminyum heykeli uzaya bırakıldı.

UKRAYNA İÇİN ÖZEL BÖLÜM AYRILDI

Codex, dünyanın hemen her yerinden farklı kültürleri içerisinde barındırmaya çalışıyor. Proje içerisinde Rusya ile savaşta olan Ukrayna için de özel bir bölüm ayrıldı. Ukraynalı bir matbaacı olan Olesya Dzhurayeva’nın eserleri de Codex’te yer aldı.

Codex’in içerisinde yer alan ünlü eserlerden bazıları şöyle: PoetsArtists dergisinin 130’dan fazla sayısı, 2021 Bennett Kadın Sanatçılar Ödülü’nü kazanan Ayana Ross’un “Yeni Amerikan Gotik”i, Pauline Aubey’nin Lego tuğlalarıyla yaptığı portresi “Emerald Girl” ve Alex Colville’in 1980 tarihli bir serigrafisi olan “New Moon” adlı çalışması.

CODEX’LERİ AYA GÖNDERMEK BİNLERCE BİNLERCE DOLARA MAL OLDU

Bir Codex kapsülü, geçen yıl NASA’nın Orion görevinde ayın yörüngesine girdi bile. Codex’in diğer kapsülleri için Astrobotic Technology of Pittsburgh ve Intuitive Machines of Houston gibi havacılık ve uzay mühendisliği şirketleri ile anlaşıldı. NASA’nın Ticari Ay Yükü Hizmetleri programı kapsamında olan bu şirketler gemideki herhangi bir ekstra odayı satabilme yetkisine sahip.

Aya malzeme göndermenin fiyatlar değişiklik gösteriyor. Astrobotic, aya iniş araçlarından birinde 0,5 inç’e 1 inçlik bir “ay kapsülü” taşımak için 3 bin 270 dolar alıyor.

Peralta, üç iniş aracının taşıma kapasitesinin maliyetini büyük ölçüde finanse ediyor ve henüz nihai bir fiyatı yok. Ancak bunun ticari bir rokette “uzay turisti” bileti almanın maliyetinin çok altında olduğunu söyledi. Peralta, Lunar Codex’i “bu savaş, salgın ve ekonomik çalkantı sırasında insanların hala güzellik yaratmak için zaman bulabildiği, geleceğe yönelik şişedeki bir mesaj” olarak görüyor.

SAMUEL PERALTA KİMDİR?

Doktora derecesi almış Samuel Peralta, Galler Üniversitesi fizik bölümünden Filipinli antropolog ve oyun yazarı Jesus T. Peralta ile soyut sanatçı Rosario Bitanga-Peralta’nın oğlu olarak dünyaya geldi.

Samuel Peralta, koronavirüs pandemisi sırasında bilim kurgu kitapları da dahil olmak üzere kendi çalışmalarını aya göndermek için Lunar Codex’i başlattı. Daha sonrasında projenin kapsamını dünya geneline genişletti.

Temas kurduğu bazı insanlar onu ciddiye almamış olsa da Peralta, birkaç yıldır içerik derliyor ve “‘Sanatını aya koymak istiyorum’ diyorum ve bunun bir çeşit dolandırıcılık olduğunu düşünüyorlar” şeklinde durumu ifade ediyor.