Haber analizde, Erdoğan iktidarının değer kaybeden Türk Lirasını desteklemek için milyarlarca dolar harcadığı için giderek daha fazla nakit sıkıntısı çektiği, bu nedenle yükselen elektrik faturalarının halkın önemli bir bölümünü geçim sıkıntısına düşürdüğü ve hükümete yönelik tepkilerin arttığı belirtildi.
ABD’nin itibarlı gazetelerinden New York Times, Türkiye’de halkın Ocak ayında elektrik faturalarının iki kat birden artması üzerine gösterdiği tepkiyi ve bunun AKP Genel Başkanı Cumhurbaşkanı Recep T. Erdoğan için nasıl “hızla çığ gibi büyüyen bir siyasi krize dönüştüğünü” ele alan bir haber analiz yayınladı.
Gazetenin İstanbul muhabiri Carlotta Gall imzalı haberde özetle şu hususlara değinildi:
“Türk halkı birkaç aydır resmi olarak yüzde 48’e kadar çıkan yüksek bir enflasyonla karşı karşıya kaldı. Ekonomik kriz nedeniyle Erdoğan’ı destekleyenlerin bile kendisine eleştirileri arttı. Türk lirası rekor seviyede değer kaybetti. Gıda ve yakıt fiyatlarından sonra şimdi elektrik de iki kat kadar arttı.
Erdoğan geçen ay asgari ücreti yükseltirken kamu hizmetlerinin ücretlerinde de bir artış olacağı konusunda uyarmıştı. Ancak çok az kişi böyle şok bir artış bekliyordu.
Konya’da berber dükkanı işleten 26 yaşındaki Mahmut Göksu, “Gerçekten kötü durumdayız. Sadece biz değil, herkes şikayetçi.” dedi. Göksu’nun Ocak ayı elektrik faturasını (TL’den dolara çevirdiğimizde) 44 dolardan 104 dolara çıktı. Bu rakam dükkânına ödediği aylık kiranın üzerinde. Göksu “İlk düşüncem istifa edip maaşlı bir iş bulmaktı ama benim işim bu” dedi.
İstanbul’da motosiklet kuryesi olan 29 yaşındaki İlyas Şentürk, bir arkadaşıyla aynı daireyi paylaşıyor ve elektrik faturasının iki kattan fazla arttığını, kendisininkinin iki, hatta dört katı kadar fatura gelen arkadaşları olduğunu söyleyerek “Son üç ayda hepimiz borca girdik. Bazen para bulamıyoruz.” dedi.
Şentürk, elektrik faturasındaki son artışın haftalık yol ve yemek masraflarına eşit seviyede olduğunu belirterek “Işıkları kısmaya veya daha küçük ampuller kullanmaya çalışıyoruz” dedi.
Türkiye ekonomisi, pandemi vurmadan önce zaten resesyona (durgunluğa) girmişti. Ülke ekonomisi büyük ölçüde turizm endüstrisine dayandığından, aylarca süren kapanmalar birçok işletmeye büyük zarar verdi. Hükümet bir miktar “kredi” şeklinde yardımda bulundu, Şentürk bu borcu hala ödemekte olduğunu kaydetti.
Pandemideki kayıplarını toparlanmaya çalışan restoran ve kafeler de bu ay elektrik ve gaz faturalarının iki katına çıkmasıyla iyice sarsıldı. Adana’da bir aile restoranı işleten 37 yaşındaki İlker Tiniz, “Salgın sırasında 19 aydır kapalıydık. Devletten aldığımız kredi borclarımızı ödeyemedik, icraya düştük” dedi.
Ocak ayında kirası 15.000 liraya yükseldi, ardından elektrik faturası 17.000 lira geldi. Tiniz, pandemi sırasında yaşanan zorluklara rağmen işlerin daha iyiye gideceğine dair her zaman bir umut olduğunu, ancak dörtnala yükselen enflasyonun çiftçilerden marketlere ve restoranındaki müşterilere kadar tüm gıda zincirindeki her şeyi sarstığını söyledi. Tiniz “Aralık ayında biberin kilosu 8 liraydı. Bugün 22 lira. Salatalık 6 liraydı, bugün 20 lira. Hiçbir zaman 6 liradan fazla patlıcana ödemedim. Bugün 30 lira. Yüzde 400-500 arttı. Gerçekten bir felaket. Mart’a kadar daha kötü olacak.” dedi.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Erdoğan’ın siyasi muhalifleri aylardır ülkenin ekonomik çöküşe doğru gittiği konusunda uyarıda bulunuyorlar. Ancak neredeyse tamamen Erdoğan’ın kontrolünde olan bir sistemde, hemen hemen her konuda kendi başına kararlar alıyor ve kendi bildiğini okuyor. Ekonomistlerin uyarılarına rağmen Erdoğan, enflasyonla mücadelenin olağan aracı olan faiz oranlarını artırmayı reddetti.
