Kahramanmaraş merkezli gerçekleşen ve 11 ili etkileyen 6 Şubat depremlerinin ardından yeniden güncellenen Maden Tetkik Arama diri fay hattı haritası 45 ilde 110 ilçenin riskli durumda olduğunu ortaya çıkardı.
Depremin vurduğu Hatay’ın Merkez ilçesi Antakya’da Demirköprü köyünde Asi Nehri kıyısındaki bazı evlerin olduğu yerde fay hattı ortaya çıktı. Hattın geçtiği köy ikiye bölündü. (Serdar Özsoy - Depo Photos)
Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) 1935 yılından bu yana Türkiye’de deprem riskini ortaya çıkaran haritalar hazırlıyor ve yeniliyor. Kahramanmaraş merkezli gerçekleşen ve 11 ili etkileyen 6 Şubat depremleri ardından yeniden güncellenen MTA diri fay hattı haritası 45 ilde 110 ilçenin riskli durumda olduğunu ortaya çıkardı. 5.5 ve üzerinde deprem üretebilme potansiyeline sahip diri faylar 485 noktada tehlike arz ediyor. Harita son olarak 2012 yılında güncellenmişti.
Son haritaya göre yüzyılın felaketi ardından sayıları arttığı düşünülen diri faylar 45 ili kapsıyor. Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Fay Hattı üzerinde beklenen kırılmaların birçok noktayı etkileyeceği öngörülüyor. 110 ilçe üzerinde şekillenen MTA diri fay hattı haritası güncellemesi ardından beklenen olası Marmara depremi başta olmak üzere risk altındaki şehirler açıklandı.
Deprem Uzmanı Prof Dr. Süleyman Pampal CNN TÜRK canlı yayınında yeni diri fay haritasını değerlendirdi ve riskli bölgelere dikkat çekti:
“Kırmızı görüyoruz, daha da kızaracak tabii ki bu harita. Niye öyle? Çünkü MTA 1935 yılında kurulan çok değerli bir kurumumuz. Sürekli haritalar yapılıyor, yapılanlar yenileniyor. Revize ediliyor. E son 2012’de güncellenmişti. Bakın 10 yıl sonra. Yarın daha sıkı bir çalışma yapılır MTA’ya kaynak ayrılır Türkiye’nin aktif fayları daha hızlı bir şekilde haritalanır. O zaman belki 3 yıl sonra yenilenir.”
8 KEZ KIRILAN FAY İSTANBUL DEPREMİNİ Mİ İŞARET EDİYOR?
Yeni haritada önemli bir bulgunun yer almadığını aktaran Pampal, Türkiye’nin zaten bir deprem gerçeği olduğunu vurguladı:
“Yeni haritada yeni ve çok önemli bir bulgu getirmiyor. Doğal bir şey. Türkiye’nin zaten en tehlikeli olan kuşakları levha sınırı dediğimiz Kuzey Anadolu Fayı, Anadolu levhasıyla Avrasya levhasının sınırını oluşturan doğrultu atımlı transform fay özelliğinde bir fay.”
“Erzincan’dan başlayıp İstanbul’a kadar ve Doğu’ya doğru da Van civarından İran’a doğru uzanan bin 500 kilometre ülke sınırları içinde neredeyse boyu olan bir fay bu. Ve bu fayın üzerinde zaten 39 ve günümüze kadar yaklaşık 8, 7 ve üzerinde deprem üretti bu fay.”
HARİTADA ERZİNCAN DEPREMİ MİLAT KABUL EDİLDİ
“1912 yılında Mürefte depremiyle Tekirdağ civarından başladı İstanbul’a doğru, Marmara Denizi’nin içinde de kırıldı bir miktar orta Marmara fayına kadar geldi. Sonra 39, 42, 43, 50’li yıllar, 60’lı yıllar… 8 kere kırıldı bu fay. Yıktı geçti. Erzincan’da 39 depreminde, milat kabul ettik. Haritamızı ve yönetmeliğimizi ona göre hazırladık.”
“En son 6 Şubat depremlerini üreten Doğu Anadolu Fayı ve Ölüdeniz Fayı… Bu Ölüdeniz fay özellikle Kızıldeniz’in sağ, boynuz gibi olan kesiminden başlayıp İsrail, Lübnan, Suriye üzerinden Hatay civarında Türkiye’ye giren Ölüdeniz fayı ve Kahramanmaraş son depremi üreten bölge burası. Türkoğlu civarında başladı güneye ve kuzeye doğru devam etti. Yaklaşık 400 kilometre kırıldı. Bu fay da Karlıova’da Kuzey Anadolu Fay’ıyla kesişiyor. Bu da levha sınırı. Hangi levha; Arap levhasıyla Anadolu levhasının sınırı.”
KÜÇÜK FAYLAR KÜÇÜK DEPREM ÜRETMEYEBİLİR
Yeni harita üzerinde bilinen önemli fayların üstüne daha tarihi fayların görüldüğünü aktaran Prof Dr. Süleyman Pampal, bu fayların kısmen daha küçük olduğunu aktardı. Ancak küçük fay küçük deprem anlamına gelmiyor:
“Bu önemli fayları biliyoruz. Bunlar eski haritada da vardı. Yeni haritada kısmen daha tarihi faylar, bu ana fayların çevresinde Kuzey Anadolu Fayı’nın Doğu Anadolu Fayı’nın, Ölüdeniz Fay’ının, Tuz gölü ve Batı Anadolu Ege Graben sistemini oluşturan fayların, ana fayların civarında tarihi fay var. Bunlar daha küçük ölçekli faylar. Doğal olarak da küçük ölçekli depremler üretebilir ama küçük fay küçük deprem değil. Böyle genellenebilir ancak bunun dışına çıkan örnekler Türkiye’de ve dünyada da var.”
İŞTE DİRİ FAY HATTI NOKTALARI
45 il 110 ilçe üzerinde şekillenen diri faylar MTA haritası ile araştırılıyor. Bu noktalar arasında İzmir’de Kemalpaşa, Seferihisar, Tire gibi ilçeler yer alırken risksiz olduğu düşünülen Konya’da da Akşehir, Altınekin, Doğanhisar ve Ilgın diri fay taşıyor.
Olası İstanbul depremi için Megakent üzerinde olmamakla birlikte yakın noktalarda Yalova üzerinde Altınova ve Çınarcık, Kocaeli üzerinde Başiskele, Derince, Gölcük, Kartepe üzerinde diri faylar görülüyor.
