Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Almanya Başbakanı Angela Merkel, ikili görüşme sonrası İstanbul’da ortak basın toplantısı düzenledi. Erdoğan ve Merkel arasında Berlin’de düzenlenen Libya konferansına ilişkin polemik yaşandı.
Ortak basın toplantısında Merkel, Berlin’de düzenlenen Libya Konferansı’nda mutabık kalan 55 maddenin kabul edildiğini belirtirken, Erdoğan Libya Ulusal Ordusu lideri Halife Hafter’in bu maddeleri kabul etmediğini söyledi. Erdoğan, “55 maddeyi sözde kabul etmek başka bir şey, altına imzayı koymak başka bir şey. Hafter henüz buna imzayı koymuş değil. Bunları biz tamamiyle kabul olarak anlamıyoruz” derken, Merkel “Hafter de 55 maddeyi kabul ettiğini söylemedi, sadece ateşkesi kabul etti. Moskova’da olduğu gibi imzalamadı bu konuda haklısınız” yanıtını verdi.
‘HAFTER’İN ANLAŞMAYA NİYETİ YOK’
Erdoğan’ın açıklamalarından satır başları şöyle:
“Türkiye ve Almanya göç konusunda Avrupa’nın önemli yükünü üstlenmiş bulunmaktadır. 4 milyon insanın yaşadığı İdlib rejimin ağır saldırılarına maruz kalmaktadır. Rejim sivil yerleşim yerlerini aralıksız bombalıyor. İdlib haklının insanı dramını hafifletmek için elimizden geleni yapıyoruz. Sayın Merkel’e bu konuda neler yaptığımızı, özellikle barınma konusunda, anlattık. İdlib konusundaki vahşetin son bulması için herkesin rejim üzerinde baskı kurması lazımdır.
Merkel’e Libya’da barış sağlanması için çabalarından dolayı teşekkür ediyorum. Türkiye olarak Almanya’nın bu inisiyatifine en etkin destek veren ülkeler arasında yer aldık. Talebi üzerine Libya’da meşru hükümete destek sağlamamızın amacı da kan dökülmesinin önüne geçmek ve siyasi zeminin harekete geçmesine katkı sağlamaktır. Darbeci Hafter ve destekçilerinin son birkaç gündür saldırılarını artırması, bu şahsın uzlaşı gibi bir niyeti olmadığını anlatmaktadır. Libyalı kardeşlerimizi bu zor gününde yalnız bırakmamaya kararlıyız.
Merkel’in açıklamalarından satır başları şöyle:
“Türk-Alman Üniversitesi’nin yeni kampüsünün açılışıyla önemli bir ana tanıklık ettik. Öğrenci sayılarının artmasıyla da ülkelerimiz arasındaki duruma önemli katkıları olacaktır.
ALMAN GAZETECİLER
İkili konular kapsamında yine Alman vatandaşı olan ve yurt dışına çıkış yasağı bulunan vatandaşların durumlarında bir ilerleme kaydetmek için görüşmeye niyetli olduğumuzu ifade ettik. Türkiye burada görevli Alman gazetecilerinin akreditasyonlarının bir an önce verilmesi de konuştuğumuz konulardan biriydi.
İdlib konusuyla ilgili de orada kaçmış olan insanların çadırlarda barındığını, maddi katkıda bulunmak için hazır olabileceğimizi ifade ettik.
Libya’da askeri komitenin tekrar bir araya gelmesi söz konusu. Artık kırılgan bir ateşkesin sağlam ve kalıcı bir ateşkese dönüşmesi için çaba harcanması gerekiyor. Sarraj’ın da sürece katkı sağlanması önemli.
Bizim Türkiye’nin mülteciler konusunda sağladığı desteği takdir ettiğimizi ifade ettik. 3,5 milyon mülteciyi kabul etmenin ne kadar önemli bir çaba olduğunu takdir ediyorum.”
İkilinin açıklamaları sonrası soru-cevap bölümüne geçildi.
‘SARRAJ’I YALNIZ BIRAKMAYACAĞIZ’
“Libya’da Türkiye ne zaman müdahale edecek? Türkiye silah ambargosuna uyacak mı?” sorusuna Erdoğan şu yanıtı verdi:
“Biz şu anda oradaki askeri güçlere Libya’nın, özellikle Sarraj yanlısı güçlere eğitim vermek için TBMM’de de süreci tamamladık. Çıkardığımız yasal düzenlemeyle heyetimizi gönderdik, gönderiyoruz. Biz Sarraj’ı yalnız bırakmayacağız. Elimizden gelen desteği vermekte kararlıyız. Buradan giderken TBMM kararıyla askerimizi gönderiyoruz. Askerimiz orada bu eğitim çalışmalarına gerekli desteği verecek. 500 yıllık bir geçmişi olan Türkiye’nin Libya’ya mazisi, herhalde böyle bir hakkı doğurur. Biz bir terör noktasında herhangi bir tanınırlığı olmayan kişiye değil, Sarraj’a ki BM Güvenlik Konseyi’nin meşru olarak tanıdığı bir kişiye ve onun ordusuna böyle bir desteği veriyoruz. Hafter nasıl bu şekilde bazı ülkeler tarafından tanınıyor bunu anlamakta zorlanıyoruz. Moskova’da oraya çağırmışlardır, oradan kaçmışlardır adeta. Berlin’de açıklanan 55 maddelik metne de imzasını koymamış, koyacağı söylenmiştir. Aldığım bir bilgiye göre Rusya’nın 28’inden sonra katılacağına dair bazı şeyler söyleniyor. Tutarlı şeyler değil, bir insan bu tür desteklerle şımartılırsa, ki bu desteklerin arkasında BAE ve Mısır var, her türlü silah desteğini veriyorlar, Sudan’dan 5-6 bin civarında kara gücü söz konusu. Bütün bunlar olurken 500 yıllık mazisi olan Türkiye’yi Libya’ya davet eden dostlara hayır dememiz mümkün değildi. 55 maddeyi sözde kabul etmek başka bir şey, altına imzayı koymak başka bir şey. Hafter henüz buna imzayı koymuş değil. Bunları biz tamamiyle kabul olarak anlamıyoruz. Uluslararası diplomasi, hukuk anlayışımızda böyle bir durum söz konusu değil. Hafter’in de yarın ne yapacağı belli olmaz onu da size söylemiş olayım.
‘HAFTER SADECE ATEŞKESİ KABUL ETTİ’
Merkel’in yanıtı ise şöyle oldu:
“Berlin Konferansı’nda tarafları destekleyen ülkeleri bir araya getirdik. Konferanstan beri, hatta daha önceki Rusya’daki görüşmeden beri çatışmalar azalmıştı. Şu anda askeri komitenin toplanması önemli. Bu anlaşmanın ötesinde bu komiteye öneri isimler bildirildi. Ben bütün çatışmaların hemen sonlanacağını beklemiyordum, kırılgan bir denge. Bu 55 maddenin kabul edilmesi çok önemliydi. Aslında bu maddelere uyulmaması doğal değil, zor bir süreç, biz de bu süreci takip ediyoruz. Toplantıda bulunan diğer ülkeler de ellerinden geleni yapacaklarını ifade ettiler. Hafter de 55 maddeyi kabul ettiğini söylemedi, sadece ateşkesi kabul etti. Moskova’da olduğu gibi imzalamadı bu konuda haklısınız.”
“Türkiye’nin AB ile mülteci anlaşması kapsamında 6 milyar Euro’nun ötesinde desteklenmesini de düşünüyor musunuz? İdlib konusunda özel bir çaba var mı?” sorusuna ise Merkel şu yanıtı verdi:
“AB’nin 2 kere verilen 3 milyarlık desteğin ötesinde destek vereceğini düşünüyorum. Entegrasyon konusunda birçok çaba harcanması gerekiyor. Biz İdlib konusunda destek vermeye hazırız. İdlib’den Türkiye’ye doğru kaçan insanlar çadırlarda kış mevsimini geçirmeye çalışıyorlar. Barınabilecekleri sabit binaların yapılması söz konusuymuş. Bu çabalar için Almanya olarak destek vermemiz mümkün olabilir. Güvenli bölgeyle ilgili olarak BM Mülteciler Komisyonu’yla görüşüldü ama şu an gerçekleşebilecek bir noktaya ulaşılmadı. BM oradan belli bir mültecilerin dönebileceği düşünülürse bir adım atılabilir.”
İLTİCA TALEPLERİ
Merkel, Türkiye’nin Gülen cemaati konusundaki hassasiyetlerine ilişkin gelen soruya, “Türkiye’den ya da başka ülkelerden iltica talebinde bulunan insanlarla ilgili bağımsız mahkemeler karar veriyor. Mahkemelerimizin kararlarına uymak zorundayız. Bazı fikir ayrılıkları var ama mahkeme kararlarını saygıyla karşılamak zorundayız” ifadelerini kullandı.
Erdoğan, Libya konusunda gelecekte atılacak adımlara ilişkin gelen soruya ise şu cevabı verdi:
“Hafter’in 55 maddeyi kabul ettiğine ben inanmıyorum, inanamıyorum. Havalimanını bombalamaya devam ettiler. Bu ne demektir, ateşkesi kabul etmiyorum demektir. Sarraj ise Hafter’in yaptığıyla ona karşılık vermiyor. Hafter’in güvenilir bir yanı yok, imzası da yok. 11 tane füze attılar. Bunların hepsi tespitli olduğuna göre Berlin sürecine gelen ülkelerin bu adama yüz vermemesi lazım. Mesela ben görüşme yapmam. Niye? Ben bir devletin başıysam masaya oturup imza attığımız anlaşmaya uymayan kişiye kalkıp da yüz vermem. BM Güvenlik Konseyi’ne gönderilecek metinde Hafter’in imzası yok, hem kabule ttim diyeceksin, hem de havalimanını bombalayacaksın. Biz buna nasıl inanalım? Benim devlet yönetim anlayışım bu.”
