Kılıçdaroğlu: Belli ki Saray, kalemini satmayan gazetecilere savaş açmış

“Gerçeğe aykırı bilgiyi alenen yayan” kişilere bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası öngören Dezenformasyon Yasası’na dayandırılarak hemen hemen her gün bir basın emekçisi ya tutuklanıyor ya da gözaltına alınıyor.

Gazetecilik yaptıkları için son 24 saatte dört gazeteci gözaltına alındı. Bir gazeteci serbest bırakılırken, iki gazeteci tutuklandı, bir gazeteci halen gözaltında. Ayrıca 6 gazeteciye haklarındaki davada ceza istendi. Bir gazeteciye de soruşturma açıldı.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, bu vahim manzarayı şöyle yorumladı:

Dün Tolga Şardan ve Dinçer Gökçe, bugün Cengiz Erdinç… Belli ki Saray, kalemini satmayan gazetecilere savaş açmış. Bu düşmanlığın hiç kimseye bir faydası yok. Emin olun ekonominin, yargının, dolayısıyla devlet kurumlarının çürüyüşünü gizleyemeyeceksiniz!#GazetecilikSuçDeğildir

— Kemal Kılıçdaroğlu (@kilicdarogluk) November 2, 2023

“Dün Tolga Şardan ve Dinçer Gökçe, bugün Cengiz Erdinç… Belli ki Saray, kalemini satmayan gazetecilere savaş açmış. Bu düşmanlığın hiç kimseye bir faydası yok. Emin olun ekonominin, yargının, dolayısıyla devlet kurumlarının çürüyüşünü gizleyemeyeceksiniz!
#GazetecilikSuçDeğildir”

DEZENFORMASYON YASASI YAHUT SANSÜR YASASI NEDİR?
2022 yılının en tartışmalı yasalarından biri olan ve “sansür yasası” olarak bilinen 7418 sayılı dezenformasyon yasası Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda AKP ve MHP’li milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi. 40 maddelik teklifte en çok tartışılan 29. madde oldu. Buna göre yasa “gerçeğe aykırı bilgiyi alenen yayan” kişilere bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası öngörüyordu.

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından onaylanan yasa, 18 Ekim 2022’de Resmi Gazete’de yayımlandı. Yasanın, yasaklar ve sınırlamalar getiren maddeleri 18 Ekim tarihi itibariyle, Basın İlan Kurumu ve ilanlarla ilgili düzenlemeler de 1 Nisan 2023’te yürürlüğe girdi.

Yasa TBMM’de kabul edildikten iki gün sonra Hürriyet’ten Hande Fırat’a konuşan AKP Grup Başkanvekili Mahir Ünal, dezenformasyon hükmünün Ceza Kanunu’na eklenirken hükmün gerçekleşmesi için beş koşul olduğunu belirterek, “Adalet Bakanlığı’ndan toplantılara katılan arkadaşların tamamının söylediği bir şey var: ‘Bu beş unsurun bir araya gelmesi kolay değil yani suçun teşekkülü zor” dedi.

Peki bu unsurlar ne?

“1) Yayılan haber gerçek olmayacak.

2) Ülkenin güvenliği ve kamu sağlığı ile ilgili gerçek dışı haber olacak.

3) Halk arasında panik, korku ve endişe oluşturma kastı taşıyacak.

4) Kamu barışını bozmaya elverişli olacak.

5) Bunlar aleni biçimde yapılacak.”

DEZENFORMASYONLA MÜCADELE YASASI’NIN AMACI NE?
İnternet haber sitelerinin süreli yayın kapsamına alınması, resmi ilan ve reklamların internet haber sitelerinde de belirli kurallar çerçevesinde yayınlanmasının sağlanması, Erişim Sağlayıcıları Birliği’nin görev ve yetki alanının genişletilmesi, erişim engelleme konusunda içerik ve yer sağlayıcının nerede bulunduğu ile değişen yetki farkının giderilmesi, sosyal ağ sağlayıcılarının yükümlülük ve sorumluluklarına ilişkin ilave düzenlemeler yapılması, anlık mesajlaşma uygulamaları gibi şebekeler üstü hizmetlere ilişkin gerekli düzenlemelerin yapılması amaçlanmaktadır.

İNTERNET MEDYASI
İnternetten yayın yapanlar da gazeteler ve televizyon kanalları gibi Basın Kanunu kapsamına alınacak.

Yeni yasa ile künye belirtmeksizin internet haberciliği yapmak mümkün olmayacak.

Bir gazete için geçerli kurallar internet sitesi için de geçerli olacak. Dolayısıyla haber siteleri de içeriklerinden yasal olarak sorumlu tutulacak. Bu yasal zemin aynı zamanda internet medyasının ilan almak suretiyle gelirlere kavuşması anlamına da geliyor.

Ek olarak “internet haber sitesi” ibaresi Basın Mevzuatı’na girecek. Böylece bu platformlarda çalışan kimseler artık Basın İş Kolu üzerinden mesleklerini icra edebilecekler.

İnternet medyası bu güne kadar ticaret odalarına “telefoncu” “bilgisayarcı” hatta ”tesisatçı” gibi faaliyet alanlarıyla ilgisiz alanlar üzerinden kaydediliyordu zira kendileri için tanımlanmış bir NACE Kodu yoktu.

İNTERNET EDİTÖRLERİ DE BASIN MENSUBU OLACAK
İnternet medyası mensupları basın kartı başvurusunda bulunabilecek.

Bu yasaya dek internet merkezli haber sitelerinde çalışan medya emekçileri Basın Kanunu ile gazetecilere tanınan haklardan yararlanamamaktaydı. Gazetecilere tanınan hak ve imtiyazlardan faydalanmak için sahip olunması gereken Basın Kartı yeni yasayla birlikte şartları karşılayan internet habercilerine, spikerlerine, editörlerine ve yayıncılarına da verilebilecek.

Dolayısıyla Basın Kanunu kapsamına alınmaları ile fiili durum, hukuki duruma uygun hale gelecek.

İÇERİKLERİN KORUNMASI
Haberin yayınlandığı hali ve uğradığı her değişikliği tarih bilgisi ile birlikte kaydetme zorunluluğu getirilecek.

İnternet medyasında üretilen haber içerikleri, yayınlandıkları ilk hali ve uğradığı değişiklikleri kapsayacak şekilde internet medyasınca kayıt altında tutulacak. Böylece içerik cezai yaptırımdan sıyrılmak maksadıyla değiştirilemeyecek ya da silinemeyecek. Bu içerikten doğacak sorumluluklar açısından tarih tespiti mümkün hale getirilecek.

Diyelim ki aleyhinize bir haber yayınlandı ve bu konudaki içerik sizin uyarınıza rağmen değiştirilmedi. Konu mahkemeye taşındı. Mahkeme içerikleri istedi. İçeriklerin değiştiğini ve aleyhinize olan içeriğin silindiğini düşünün. Davanız reddedildi ve haberi yapan ceza almaktan kurtuldu. Bu mağduriyet artık yaşanmayacak çünkü içeriğin tüm kayıtları tutulmak zorunda olacak. Kayıtlar tutulmazsa veya kayıtlara müdahale edilirse bu durumdan internet yayınını yapan medya kurumu sorumlu olacak.

YALAN HABER YAYMA SUÇU TANIMLANIYOR
TCK’ya eklenen yeni madde ile ‘halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’ suçu tanımlandı.

TCK’ya “Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” başlığı ile Madde 217/A eklenecek.

“(1) Sırf halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.

(2) Suçun, failin gerçek kimliğini gizlemek suretiyle veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkraya göre verilen ceza yarı oranında artırılır.