Herkesin vergi, enflasyon ve dolar tahminlerine kilitlendiği Orta Vadeli Program'da (OVP) milyonlarca çalışanı birebir ilgilendiren bir madde var.
Hükûmetin 2024-2026 dönemi için hazırladığı Orta Vadeli Program’da (OVP) enflasyon ve döviz kuru hedefleri “fazla iyimser” bulunurken, OVP’de çalışanları endişelendiren bir madde yer aldı.
OVP’de çalışanların kıdem tazminatı hakkı ellerinden alınacak. “Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES)” ismi verilen Kıdem Tazminatı Fonu teklifi, 2024 yılı sonunda Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBBM) sunularak, kanun hâline getirilecek.
Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) hükûmetinin 31 Mart 2024 Mahallî İdareler Seçimi öncesinde oy kaybetmemek için kıdem tazminatını lağvetme hamlesini 2024 yılı sonuna bıraktığı belirtiliyor.
Kıdem tazminatı sisteminde brüt ücretinin yüzde 8,33’ünü kıdem tazminatı olarak alan işçi, karma TES’te yüzde 5,33’ü kıdem tazminatı, yüzde 3’ü işveren katkısı olmak üzere toplamda yüzde 8,33’lük hakka sahip olacak.
Yüzde 3’lük işveren katkısı bireysel fon hesabında toplanacak.
60 YAŞINI DOLDURMADAN KİMSEYE KIDEM (FON) YOK
Karma TES’te yüzde 5,33’lük kıdem hakkı ve yüzde 3 işveren katkısı alınırken, isteğe bağlı TES’te yüzde 4 işveren katkısının yanı sıra yüzde 1 (asgari prime esas kazanç üzerinden) devlet katkısı uygulanacak.
Sistemde çalışan katkısı, katkı payına esas aylık kazancı asgari ücret olan çalışanlar için yüzde 0,50, katkı payına esas aylık kazancı asgari ücretle asgari ücretin iki katına kadar olan çalışanlar için yüzde 1,50 olarak tespit edildi.
Katkı payına esas aylık kazancı asgari ücretin iki katından fazla olan çalışanlar için ise, yüzde 2,50 olarak belirlendi.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Çalışanın talepte bulunması halinde, çalışan katkı payı, katkı payına esas aylık kazancın yüzde 6’sına kadar artırılabilecek.
Çalışan adına ödenen katkılar kişinin bireysel fon hesabında yer aldığı için her çalışan emeklilik yaşını doldurduğunda hesabındaki birikime hak kazanmış olacak.
Başka bir ifade ile 5 yıl çalışana da 30 yıl çalışana da 60 yaşını doldurduğunda bireysel fon hesabındaki birikim kapsamında ödeme yapılacak.
SENDİKALAR KIDEM TAZMİNATI FONU’NA KARŞI ÇIKIYOR:
1) Kıdem tazminatı fonu bugüne kadar kurulamadı. Çünkü fon, kıdem tazminatının yarısının gasp edilmesi anlamına geliyor.
2) Kıdem tazminatı işçinin güvencesidir. Kıdem tazminatı sadece para ile alakalı bir konu değil, dolaylı bir iş teminatı sistemidir. Kıdem tazminatının fona devri işten çıkarmaları kolaylaştırır.
3) Kıdem tazminatı işverenlerin bireysel sorumluluğudur, bireysel borcudur ve öyle kalmalıdır. Kıdem tazminatının fona devri işçi çıkarmayı kolaylaştıracak, esnekliği artıracaktır.
4) Fon kıdem tazminatını 10-15 güne düşürecek. İşçi lehine diye sunulan fonun gerçek amacı kıdem tazminatını düşürmektir.
5) Fon, kıdem tazminatının son ücretle bağını koparır ve düşmesine yol açar.
İşçiler kıdem tazminatını son ücretleri üzerinden ve 30 gün olarak almaktadırlar dolayısıyla çalışma hayatında aldıkları zamlar kıdem tazminatına yansır.
İŞÇİNİN SON ÜCRETLE BAĞI KOPACAK, PARASI PULA DÖNECEK
6) Fon kurulması durumunda kıdem tazminatının işçinin son ücretiyle bağı kopar ve alacağı kıdem tazminatı miktarı düşer.
7) Kıdem tazminatı işverenin bireysel borcudur bu yüzden kamu kaynaklarından ve İşsizlik Sigortası’ndan kurulacak fona kaynak ve pirim kesintisi aktarılmasına karşıyız.
İşverenlerinin borcunun halkın sırtına yıkılmasına “Hayır!” diyoruz.
8) Yüzde 80 kıdem tazminatından faydalanamıyors kanun hâkimiyetini sağlayın.
9) Kıdem tazminatı hakkı güçlendirilmelidir. Kıdem tazminatı işçinin geleceğine yapmış olduğu bir yatırımdır.
İşverenlerin ise kıdem tazminatı ödememek için onlarca yöntem geliştirdikleri bilinmektedir.
10) Mesele kıdem tazminatı fonu değil, işverenlerin kanunî yükümlüklerinden kaçınmasıdır. Kıdem tazminatına teminat getirilmesi “kıdem tazminatının fon” ismi altında yarıya düşülmesini gerektirmez.
11) Kıdem tazminatı ve işçilik alacakları ilk sıraya alınsın. Kıdem tazminatının işverenlerin istismarına karşı korunmasının yolu vardır.
12) Uluslararası Çalışma Teşkilatı’nın (ILO) 173 Sayılı Sözleşmesi onaylanmalı. Hükûmet kıdem tazminatı fonu inadını bir kenara bırakmalı.
13) Kıdem tazminatının ve diğer işçi alacaklarının işverenin suistimaline ve ödeme güçlüğüne karşı korunması için ILO’nun 173 sayılı İşverenin Ödeme Güçlüğüne Düşmesi Hâlinde İşçi Alacaklarının Korunması Sözleşmesi onaylanmalıdır.
