Birçok tarihi eser sömürgecilik döneminde Bali Kraliyet Sarayı’ndan Hollandalı askerler tarafından yağmalanmıştı. Hollanda, sömürgecilik döneminde Endonezya ve Sri Lanka'dan yağmalanan yüzlerce değerli tarihi eserin, ait olduğu ülkelere iade edileceğini duyurdu.
Hollanda Kültür bakanlığı, Sri Lanka ve Endonezya’nın talebi üzerine Hollanda’nın 478 sanat eserini ülkelerine iade edeceğini duyurdu. 2020 yılında hazırlanan bir rapor, Hollanda Hükümeti’ne, sanat eserlerinin ait olduğu ülkelerin talep etmesi halinde, eserleri iade etme çağrısı yapmıştı. Hollanda hazırlanan bu rapordan sonra ilk kez iade işlemi yapacak.
2020 tarihli raporda, “Hollanda, bu adaletsizliğin tanınmasını ve düzeltilmesini, sömürge tahsilatları politikasının temel ilkesi haline getirerek sömürgeci geçmişinin sorumluluğunu üstlenmelidir” ifadeleri yer alıyordu.
HOLLANDA KÜLTÜR BAKANI, “BURAYA HİÇ GETİRİLMEMESİ GEREKEN ESERLER İADE EDİLECEK” DEDİ
Hollanda Kralı Willem-Alexander 1 Haziran Cumartesi günü Amsterdam’da bir konuşma yaptı. Kral, ülkenin kölelik geçmişi nedeniyle özür diledi.
Hollanda Kültür ve Medyadan Sorumlu Devlet Bakanı Günay Uslu; “Bu tarihi bir an. Hollanda’ya asla getirilmemesi gereken nesneleri iade etmek için komitenin tavsiyelerini ilk kez uyguluyoruz. Ama sadece nesneleri iade etmiyoruz. Aslında Endonezya ve Sri Lanka ile daha yoğun işbirliği yaptığımız bir döneme başlıyoruz” açıklamasını yaptı.
Singhasari’nin eski Java Hindu krallığından 4 taş heykel, Klungkung krallığından 1 “keris” hançeri ve Pita Maha koleksiyonu olarak bilinen Bali’den 132 modern sanat eseri de dahil olmak üzere eserler, resmi olarak Endonezya Hükümeti tarafından 10 Temmuz’da Leiden Ulusal Etnoloji Müzesi’nde restore edilecek.
HANGİ ESERLER İADE EDİLECEK?
Endonezya’ya iade edilecek koleksiyonlar arasında, 1894’te Endonezya’nın Lombok adasındaki bir Kraliyet Sarayı’ndan, Hollanda Sömürge Ordusu tarafından yağmalanan mücevherler, değerli taşlar, altın ve gümüşten oluşan bir hazine olan “LOMBOK HAZİNESİ” bulunuyor.
Sri Lanka, şu anda Amsterdam’da bulunan Rijksmuseum’da sergilenmekte olan ve 1740’larda Sri Lankalı bir aristokratın Kandy Kralı’na hediye ettiği tahmin edilen, 18. yüzyıldan kalma bir bronz topu iade alacak. Topun, Hollandalı birliklerin Sri Lanka’nın Kandy krallığına saldırıp fethettiği 1765’te Hollandalıların eline geçtiğine inanılıyor.
BATILI ÜLKELER ÇALINAN ESERLERİ İADE EDİYOR
Bu yılın başlarında Berlin Müzesi, yüzlerce insan kafatasını Doğu Afrika’daki eski Alman kolonisine iade etmeye hazır olduğunu duyurdu. 2021’de Fransa, Batı Afrika ülkesi Benin’den alınan heykelleri ve kraliyet tahtlarını iade edeceğini söyledi. Geçen yıl Belçika, Kongolu bağımsızlık kahramanı Patrice Lumumba’ya ait altın kaplama bir dişi iade etti.
