Goldman Sachs, DEM’i değerlendirdi: Enflasyonu ve döviz kurunu istikrara kavuşturmaz

İktidarın uygulamaya koyduğu ve 1967 senesinden 1977’ye kadar yürürlükte kalan dövize çevrilebilir mevduatı (DÇM) çağrıştıran dövize endeksli mevduat (DEM) uygulaması ile ilgili tartışmalar devam ediyor. Amerikan yatırım bankası Goldman Sachs analistleri Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan uygulamayı 4 maddede değerlendirdi. 

Goldman Sachs raporunda şu ifadelere yer verildi:

1 – Açıklamanın TL üzerinde kayda değer bir etkisi olmasına ve mudilerin endişelerinin hafifletilmesine katkıda bulunabilmesine rağmen, önlemler para biriminin değer kaybetmesinin ve enflasyon artışının temel nedenine cevap vermiyor. Repo oranına yakın oranlarda krediye erişimi olan herhangi bir kurum veya hane, mevcut ve beklenen enflasyan oranları dikkate alındığında, gayrimenkul veya döviz satın almak için borç alma teşvikine sahiptir. Dolayısıyla, bu önlemin enflasyonu veya döviz kurunu yapısal olarak istikrara kavuşturmasının mümkün olmadığını düşünüyoruz.

2 – Önlem esas olarak mevduat piyasasındaki dolarizasyon oranını düşürmeyi hedefliyor gibi görünüyor. Ancak, ne Türk Lirası üzerindeki baskının buradan kaynaklandığını ne de mevduat piyasasının dolarizasyonunun potansiyel finansal istikrarsızlığın ana kaynağı olduğunu düşünmüyoruz. Önlemin şu anda bankaların dışında döviz veya diğer varlıklarda tasarruflarını elinde bulunduran tasarruf sahiplerini, tasasrruflarının daha fazlasını bankalara yatırmaya nasıl teşvik ettiğini net olarak bilmiyoruz.

3 – Lira’nın değer kaybertmesi durumunda, mudilerin zararlarının Lira ödemeleri yoluyla tazmin edilmesi, tazmin eden kurum için büyük kayıplara yol açabilir. Kimin ve kim tarafından tazmin edileceği bilinmeden riskin boyutunu tahmin etmek zordur.

4 – Hazinenin veya Türkiye Merkez Bankası olası zararları telafi edeceğini varsayarsak, bu durum kamu bilançosuna ek kur riski getirdiği için kredi açısından olumsuz bir gelişmedir.