Gazeteci Fehim Taştekin: "Her şeyden önce Hamas’la temaslar ABD’nin bilgisi dahilinde. İptale gerekçe Hamas’ın ağırlanması değil muhtemelen bu ağırlamadan arzulanan sonucun çıkmaması. Türkiye'ye biçilen rol belli: Hamas’ı dönüştürmesi ve silahlara veda etmesi."
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Beyaz Saray’da ABD Başkanı Joe Biden’la yapması beklenen görüşmenin iptal edilmesi akabinde polemikleri de beraberinde getirdi. Bunlardan birinin de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye ile İstanbul’daki görüşmesi olduğu iddia ediliyordu. Erdoğan’ın Haniye’yi kabul ederek ziyaret planını kasten yaktığını öne sürenler bile oldu. Ancak Ortadoğu uzmanı gazeteci Fehim Taştekin, Türkiye’nin Hamas’la temasların ABD’nin bilgisi dahilinde olduğunu belirtti. Taştekin, Joe Biden’la görüşmenin iptal edilmesini sebebinin Hamas’ın ağırlanması değil, beklenen sonucun çıkmaması olduğunu söyledi. Fehim Taştekin’e göre ABD’nin Türkiye’ye bu konuda biçtiği rol belli: “Hamas’ı dönüştürmesi ve silahlara veda etmesi. Bunun için ev sahipliği işe yarayacaksa elbette yeşil ışık yakabilirler.”
Gazete Duvar‘daki yazısında Fehim Taştekin, “Her şeyden önce Hamas’la temaslar ABD’nin bilgisi dahilinde. Ziyaret gündeminde Gazze’nin olması da kaçınılmaz. İptale gerekçe Hamas’ın ağırlanması değil muhtemelen bu ağırlamadan arzulanan sonucun çıkmaması. Fakat iptal tamamen buna da bağlanamaz. Son yıllarda S-400 ve ABD’nin SGD-YPG’ye desteği başta olmak üzere Türk-Amerikan ilişkilerinde yük bindiren çelişkilerden kurtulmak için Washington iç siyasi denklemde değişim istiyor. Yeni bir Kürt açılımı ve siyasi tutukluların bırakılması buna dahil. Bu şekilde Erdoğan’ın milliyetçi çemberin dışına çıkacağı, manevra alanı bulacağı ve ilişkileri geren bağlamların değişeceği umuluyor” ifadelerini kullandı.
Erdoğan-Haniye görüşmesinin arka planını anlatan Taştekin, “Gazze’de soykırım savaşı sürerken İsrail’le ticareti kesemeyen Erdoğan’ın, ABD ile koordinasyon olmadan Hamas’la görüşeceğini düşünenler yanılıyor. 7 Ekim Aksa Tufanı’nın hemen ardından panikle Haniye’yi İstanbul’dan gönderten sanki Erdoğan değildi. Ama Hamas’la iletişim için Türkiye kanalına da ihtiyaç vardı ve ABD’nin talebiyle kapı yeniden açıldı” dedi.
‘BU DÖNÜŞÜM EL FETİH GİBİ HAMAS’I İSRAİL’İ TANIMAYA GÖTÜRÜYOR’
Son dönemdeki temas trafiğinin sadece ateşkes kapsamında olmadığını, Hamas’ın dönüştürülmesi hedefini de içerdiğini belirten Taştekin, özetle şöyle devam etti:
“Dışişleri Bakanı Hakan Fidan 17 Nisan’da Doha’da Haniye ile üç saat görüştü. Bu da Amerikalıların bilgisi dahilindeydi.
Esasen Hamas’ın silah bırakarak siyasi çözüme yönelmesi konusunda baskı taktikleri Fidan’ın selefi Mevlüt Çavuşoğlu döneminde de uygulandı. Hamas ‘nehirden denize Filistin’e özgürlük’ sloganını korusa da 2017’deki deklarasyonunda “1967 sınırları içinde Filistin devletinin kurulmasını” kabul ederek klasik çizgisini esnetmişti. Son zamanlarda Filistin Kurtuluş Örgütü’ne (FKÖ) katılma iradesini de daha belirgin hale getirdi. Bu dönüşüm özünde El Fetih gibi Hamas’ı İsrail’i tanımaya götürüyor. Yalnız Hamas silah bırakmayı Filistin devletinin kurulması koşuluna bağlıyor ki bu da ABD’nin hedeflediği taahhütten farklı bir yere çıkıyor. İsrail, 1993’teki Oslo Anlaşması’na rağmen Filistin devletinin kurulmasına asla izin vermezken anlaşmanın finansörü ABD de Filistinlilere taahhütleri Tel Aviv’in insafına bıraktı. Haliyle silahlı direnişe veda gerçekçi değil. İşgal sürdükçe silahlı direniş de sürecektir, Hamas olsun ya da olmasın. Hamas, El Fetih’in izinden gitse bile başka örgütler direnişin yükünü omuzlayacaktır.
Tutsaklarla ilgili uzlaşmazlıklar bir kenara Hamas’ın ateşkesin kalıcı olması ve İsrail’in Gazze’den tamamen çekilmesi şartları ABD’yi de geriyor. Biden bir taraftan Katar, Mısır ve Türkiye’den Hamas’ı bunaltmalarını isterken diğer yandan söz geçiremediği İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’yu sıkıştıracak kaçak yollar arıyor.”
