Dünyada her şey yolunda gitse bile gerçek enflasyonun yüzde 100'ü aşacağı bir dönemde ortalama dolar/TL kuru hedeflerinin tutması mümkün değil. 1 Nisan 2024 sabahından itibaren hükûmet kendisi o tahminleri çöpe atacak. Ufukta bütçe açığını kapatmak için daha fazla vergi zammı var.
Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) hükûmeti 2024-2026 dönemi hedeflerini Orta Vadeli Program (OVP/2024-2026) ile ilan etti.
Toz pembe hedefleri okurken, “Orta vadeli hayaller.” demekten kendimi alamadım. OVP temenniler manzumesinden ibaret.
OVP dünyadaki jeopolitik ve malî riskleri fazla dikkate almayan bir temenniler manzumesinden ibaret. Bütçe ve enflasyon kalemleri başta olmak üzere vatandaşa bakan tarafı hayli can yakıcı.
OVP’den çıkarılacak ilk mesaj: Türkiye’de hayat pahalılığı artacak, bütçe açığında Cumhuriyet tarihinin yeni rekorları kırılacak ve Amerikan Doları, Türk Lirası (TL) mukabilinde değer kazanmaya devam edecek.
Enflasyon (TÜFE) 2023 yılı sonunda yüzde 65’e çıkacak. Ağustos sonu itibarıyla yüzde 59’a yükselen TÜFE için Merkez Bankası’nın (TCMB) TÜFE tahmini yüzde 58-yüzde 62 aralığında idi.
TCMB’nin enflasyon raporu iki ay geçmeden hükmünü kaybetti. Faiz artışında TCMB’ye çizilen hududun ipuçları da görünüyor.
BÜYÜMEDEN TAVİZ YOK, FİNANSMAN NEREDEN?
TÜFE, 2024’te yüzde 33’e, 2025 sonunda yüzde 15,20’ye inecek. Vatandaş asgari iki yıl daha yüksek enflasyonla yaşamaya alışacak.
Enflasyonla mücadelede bir kararlılık yok. Zira ekonomik büyüme (GSYİH) oranları yüzde 4-yüzde 5 aralığında tutuldu.
Büyümenin nasıl finanse edileceği ise, meçhul. Dış ticaret açığı OVP döneminde artmaya devam edecek. Cari açığın milli gelire oranı 2023’te yüzde 4 ve 2024’te yüzde 3,10. İşsizlik yüzde 10 civarında tur atacak.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Döviz açığı verilirken, büyümenin iç kaynaklarla finanse edilmesi mümkün değil. Hem büyümeden taviz verme hem de aynı hızda büyü!
Şaşıranlara şaşırıyorum. 31 Mart 2024 Mahallî İdareler Seçimi programın üzerine kâbus gibi çöktü. İşsizliği artırmadan, büyümeyi düşürmeden enflasyonu kim düşürmüş?
2024 YILINDA BÜTÇE AÇIĞINDA KIZILCA KIYAMET KOPACAK
Esas felaket bütçe açığı kaleminde. Ek bütçenin kabul edildiği 2023 yılının sonunda bütçe gelirleri 4 trilyon 270 milyar TL iken; 2024 için bütçe gelirleri neredeyse iki katına yakın artarak, 7 trilyon 407 milyar TL’ye çıkacak.
Dolayısı ile gelsin yeni vergi zamları. Altta kalanın canı çıkacak.
Cumhurbaşkanı Seçimi’nin (14/28 Mayıs 2023) hemen akabinde Özel Tüketim Vergisi’nden (ÖTV) Katma Değer Vergisi’ne (KDV) fahiş zamlar yapıldı. Motorlu Taşıtlar Vergisi’ni (MTV) ödeyen bir daha ödeyecek.
Vergi yükü zaten arttı. Ancak vatandaşın sırtına ilave yükler binecek. Buna rağmen bütçe açığı 2023 yılında 1,6 trilyon TL’ye çıkacak. 2024 yılı tam bir felaket. Bütçe açığı 2024 yılında 2,65 trilyon TL’ye yükselecek.
İşsizlik tahmini 2023 için yüzde 10,1, 2024 için yüzde 10,3, 2025 için yüzde 9,9, 2026 için yüzde 9,3 oldu.
ORTALAMA DOLAR KURU HEDEFLERİ İYİMSER
OVP’nin en kırılgan göstergesi ne? Ortalama dolar/TL kuru hayli iyimser. Ortalama dolar/TL kuru 2023 için 23,88, 2024’te yüzde 54 artışla yüzde 36,78 olarak tespit edildi.
2025 yılı ortalama dolar/TL kuru 43,93, 2026 yılında ise, 47,79. Kur korumalı mevduattan (KKM) çıkması beklenen 128 milyar dolar, ortalama kur tahminlerini altüst edebilecek kadar devasa bir risk faktörü.
2023’te bugüne kadar ortalama kurun 21,5978 olduğu hesaplandığında yılın kalan bölümünde 23,88’i tutturmak için gereken yıl sonu dolar/TL kurunun 30,40 eşiğini aşmaması lazım.
Tutması mümkün değil. Net döviz rezervi -68 milyar dolara gerilemiş bir TCMB kuru daha fazla baskı altında tutamaz. Emanet dövizleri yakma pahasına tutarsa da acısı katmerli olarak çıkar.
2020 yılında ilan edilen OVP’de 2023 yılı ortalama dolar/TL kuru 8,02 idi. Bugün arka kapı satışlarına ve politika faizinin yüzde 25’e çıkarılmış olmasına rağmen dolar 26,82 TL.
Bu hesaba göre, fert başına gelir 12 bin 415 dolara çıkacak. Başka bir ifade ile 2013 yılındaki fert başına gelir ile aynı seviyede kalacak. Aradan geçen 10 yıl “kayıp dönem” olarak kayıtlara geçti.
BALLI İHALELER İLE SERVET TRANSFERİNE DEVAM
OVP’de kamuda tasarruf yok, havuzun dibindeki deliği günden güne büyüten ballı ihale sistemine neşter vurulmuyor. Geçmeyen arabaya, gelmeyen yolcuya dolar ve euro üzerinden milyarlarca TL ödenecek.
Yandaş işadamları ihya olurken, orta ve dar gelirli kesimler elde avuçta ne varsa hepsini kaybedecek.
Vatandaşı yeni vergi zamları ve hayat pahalılığı bekliyor. Onca fedekârlığa rağmen 85 milyon, fert başına gelirde 2013’teki refaha razı olacak.
Dünyada her şey yolunda gitse bile gerçek enflasyonun yüzde 100’ü aşacağı bir dönemde ortalama dolar/TL kuru hedeflerinde isabet kaydedilmesi mümkün görünmüyor.
Dolar OVP’nin aşil topuğudur. Hükûmet bundan evvelki OVP hedeflerini ne kadar tutturmuşsa yeni OVP de o kadar isabet kaydedecektir.
Belediye seçiminin akabinde 1 Nisan 2024 sabahından itibaren pek çok hedef çöpe atılmış olacak.
Hükûmet ismi konulmamış Uluslararası Para Fonu (IMF) programı ile vatandaşa acı reçeteyi üç yıl daha yudumlatacak.
Ezcümle kemerleri bağlayın.
—————————————
İletişim için:
https://www.youtube.com/turhanbozkurt
Twitter: @turhanbozkurTV
https://www.facebook.com/TurhanBozkurt/
e-posta: [email protected]
