“Çok gizli” dolar planında neler var neler!

Döviz bürolarının sayısı azaltılacak mı? Döviz geliri olmayanların döviz hesabı açması, döviz satın alması yasaklanabilir mi? Dudak uçuklatan tekliflerin yer aldığı "çok gizli" dolar planını YouTube kanalımda da anlatmıştım. Yazılı olarak da kayıtlara geçmesi için bu makaleyi kaleme alıyorum.

TURHAN BOZKURT 22 Haziran 2022 HABER ANALİZ

Ankara’da hazırlanan “çok gizli” dolar planına dair her gün dudak uçuklatacak yeni bilgiler sızıyor. Neler konuşuluyor? Döviz piyasalarının DNA’sı ile oynanırsa sonuçları herkes için şaşırtıcı olabilir.

Döviz bürolarının sayısı azaltılacak mı? Döviz geliri olmayanların döviz hesabı açması, döviz satın alması yasaklanabilir mi?

“Çok gizli” dolar planını YouTube kanalımda da anlatmıştım. Yine de yazılı olarak kayıtlara geçmesi için bu makaleyi kaleme alıyorum.

Sır gibi saklanan çok gizli dolar planından damla damla da olsa bilgi sızıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı, Merkez Bankası (TCMB) ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) teşkil ettiği üçlü masaya çalışma esnasında geçiş üstünlüğü tanınmıştı.

SIRADA DÖVİZ PİYASASINA MÜDAHALE Mİ VAR?

Masaya her kurum doğrudan ve en süratli şekilde bilgi, belge ve destek sağlamakla mükellef. Aksi hâlde idarecilerin kendilerini kapının önünde bulabileceği baştan tebliğ edildi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan üçlü masanın sevk ve idaresini Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’ye verdi. Hazırlanan raporlar Nebati tarafından Erdoğan’a sunuluyor.

Kur korumalı mevduat ile başlayıp, gelire endeksli devlet iç borçlanma senetleri (GES) ile devam eden malî icat serisinde döviz talebini kısmaya dönük tekliflerde var.

İlk başta “Bu kadarı da olmaz.” dedirten teklifler üzerinde ciddi ciddi hazırlıklar yapılıyor. Uzmanlardan görüş alınıyor. Avrupa’daki döviz piyasaları inceleniyor. Mevcut hâli ile döviz arzının artırmanın tek başına kâfi gelmeyeceği, döviz talebine dönük keskin kararlar alınması gerektiği belirtiliyor.

Üçlü masada müzakere edilen en çarpıcı tekliflerin başında döviz alım-satış işlemlerine dair madde geliyor.

Başta İngiltere, Fransa ve Almanya olmak üzere Avrupa ülkelerinde yatırım yapmak maksadıyla bankadan döviz alınıp satılmasına müsaade edilmediği, bu yüzden döviz gelir olmayanların döviz işlemi yapmasının yasaklanması gerektiği belirtiliyor.

DÖVİZ GELİRİ OLMAYANA DÖVİZ HESABI YASAK!

Masada başka neler mi var? Kaynaklarımın aktardığı bilgileri biraz harmanlayarak özet hâlinde aktaracağım. Kaynaklarımın başına bir iş gelmemesi için açık kaynaklardaki bazı bilgiler ile üçlü masa bilgilerini harmanlıyorum. Cümleler birebir alıntı değildir.


 

Pek çok kanun, içtihat ve teamülü içine alan son derece teknik bir mevzunun özünün anlaşılabilmesi için teklifleri sadeleştirerek aktarıyorum.

Ankara’da sınırlı sayıda bürokrat ve siyasetçinin haberdar olduğu plana dair satır başları…

Hesap açmak istediğiniz zaman, eğer yabancı bir parayla alışveriş yapılması için geçerli bir ticari faaliyetiniz yoksa mazeretsiz olarak reddedilirsiniz.

Döviz hesabı açılması için zorlayabileceğiniz hiç bir kurum veya kuruluş da yoktur. Hiçbir Avrupa ülkesinde Türkiye’de olduğu kadar döviz bürosu da yoktur.

Yerli şahısların ve şirketlerin yatırım yapmak maksadıyla bankada tuttuğu 215 milyar dolar atıl para sebebiyle TL değer kaybediyor.

“Daha fazla kazanç” diye satın alınan döviz kişiye hayat pahalılığı olarak geri dönüyor.

Döviz talebini azaltmak ve dövizin bir yatırım aracı olmaktan çıkarılması için bankalar kritik bir rol üstlenebilir.

DÖVİZİ KISMA OPERASYONUNA BANKALARDAN BAŞLANACAK

Türkiye’de herkes getirdiği Türk Lirası karşılığında bankadan istediği yabancı parayı satın alır.

Hatta bankalar müşteri kazanmak için dövize yatırım yapmaya yönlendiriyor.

Döviz mevduatı ister bankalarda olsun, ister şahısların özel bulundurdukları yerlerde olsun atıl vaziyette.

Bankalar, devletin uygulayacağı tedbirlere destek vererek, Avrupa bankaları gibi ülkesinin parasının değerini koruyacak adımlar atmalıdır.

Avrupa bankaları bunu yazılı kurallar çerçevesinde yapmıyor. Yetkili kurumlarının çizdiği çerçevede yazılı olmayan teamüller de belirleyici oluyor.

Ne sahibine ne de ekonomiye reel anlamda faydası olan atıl döviz mevduatının uzun süre taşınması sürdürülemez. Gerekli ticari kriterlere sahip, döviz kazandırıcı faaliyetleri olmayanların döviz hesabı açmasına sınırlama getirilebilir.

İster bireysel ister kurumsal olsun, satılan dövizlerden gelecekte oluşacak lehte kur farklarından caydırıcı oranda vergi alınabilir.

Bankalardaki döviz mevduatına işlem tahdidinin başlatılacağı tarihten itibaren lehte kur farklarına vergi konularak, mevduatın çözülmesi sağlanabilir.

Türkiye bütçesinin iki katına ulaşmış yabancı para mevduatı korunarak dövizin artışı durdurulamaz. Talep serbest ise, arz ile karşılamak mecburiyetinde kalınır.

Üretimi olmayan, devletin sağladığı ihracat destekleri ve zorluklarla elde edilmiş döviz kaynakları,

“Serbest piyasa ekonomisi var. İnsanların para kazanması engellenemez.” diyerek bankalarda atıl şekilde tutulamaz.

Sosyal medyada veya YouTube kanallarında “Döviz yükselecek, bankadan kredi çekin döviz alın!” diyenlere izin verilmemeli.

KRİTİK İSİMLER ANKARA’DA, ÇANTADA NELER VAR?

Ezcümle: Döviz mevduatı, lehte kazançlara vergi uygulamasıyla çözülmesi sağlanarak ekonomiye kazandırılmalı. Döviz talebini kısmak için acı reçete bir kere yudumlanmalı. Dövizin bir yatırım aracı olarak görülmesine son verilmeli.

Sosyal medyaya sansür getiren ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda müzakere edilen son kanun teklifi ile “gizli dolar” planı arasında irtibat olmasa şaşırırdım.


 

Dudak uçuklatan tekliflerin bazılarına katılsam da ekseriyetine dair eleştirilerim mahfuz kalsın. Daha fazla uzatmamak için tekliflere dair mütalaamı müstakil bir makaleye bıraktım.

Bununla birlikte seçimden evvel böyle bir paketin resmîyete kavuşma ihtimali son derece zayıf.

Dolar 20 TL’yi aşarsa kerhen de olsa yukarıda özetlediğim keskin kararlar 20 Aralık 2021 tarihinde olduğu gibi bir gece ansızın yürürlüğe konulabilir.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile Amerika Birleşik Devletleri Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo kritik müzakerelerde bulunmak üzere bugünlerde Ankara’da.

TCMB Para Politikası Kurulu’nun 23 Haziran 2022 Perşembe günü politika faizini yüzde 14’te sabit tutması beklenirken, kritik isimlerin ziyaretlerinin akabinde Saray’ın “çok gizli” dolar planında bazı maddeler tadil edilebilir mi?

Yoksa aha radikal maddelere tahvil edilmiş bir plan ile serbest piyasa tamamen rafa kaldırılabilir mi?

“Dolar 20 TL” olmasın diye şapkadan daha kaç tavşan çıkarılabilir? Siz ne dersiniz?

—————————————

İletişim için:

https://www.youtube.com/turhanbozkurt

Twitter: @turhanbozkurTV

https://www.facebook.com/TurhanBozkurt/

e-posta: [email protected]