Güneydoğu’da kuraklık sebebiyle Türkiye'nin toplam buğday, arpa ve mercimek üretiminin yüzde 20 azalması bekleniyor. Üretici ve tüccar yeni tip koronavirüs (COVID-19) şartlarına bir de kuraklığın eklenmesi üzerine bölgede "afet" ilan edilmesini istiyor. Rekolte düşüşü fiyatları artıracak, saman krizi de kapıda.
Güneydoğu’da susuz tarımı kuraklık vurdu. İnsan eliyle yapılmayan sulama ile yetişen ürünlerin ekildiği tarlaların yüzde 80’inin çeşitli oranlarda zarar gördüğü belirtiliyor.
Ekilen ürün başak vermeden kurudu. Bazı alanlarda ise bu yıl hiç hasat yapılamayacak. Diyarbakır, Mardin, Şanlıurfa, Şırnak, Siirt ve Batman illerinde buğday ve arpa rekoltesinde yüzde 80, mercimekte ise yüzde 60 kayıp yaşandığı belirtiliyor.
KURAKLIK BUĞDAY ÜRETİMİNİ DÜŞÜRECEK, SAMAN KRİZİ KAPIDA
Kuraklık sebebiyle Türkiye geneli buğday rekoltesinde yaklaşık yüzde 20’lik düşüş bekleniyor. Diğer taraftan İç Anadolu Bölgesi’nin bazı yerlerinde yağmurdan sonra lodosun etkisiyle toprakta nem kaybıyla birlikte kuraklığın etkili olduğu belirtiliyor.
Çiftçiler bu yıl hasat yapılamaması sebebiyle büyükbaş hayvanlar için saman da olmayacağını, kuraklığın etkilerinin büyüyerek katlanacağını söylüyorlar.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde kuraklık sebebiyle çiftçi bölgede afet ilan edilerek, çiftçilerin borçlarının ertelenmesini, tohum ve nakit desteği verilmesini istiyor.
AVŞAR: HASAT OLMAYINCA ÇİFTÇİNİN BORÇLARI KATLANACAK
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Erdal Avşar, tarlaların yüzde 80’inde ürün hasadı yapılamayacağını, aldıkları borçlar ile tarlalarını süren çiftçiler ve çiftçilere girdi sağlayan ancak ödemelerini alamayan işletmelerin ciddi zararlar ile karşı karşıya olduğunu söyledi.
Avşar, “Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre; Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin su/tarım yılı yağışı 303.3 mm, normali 418.7 mm ve 2020 su/tarım yılı aynı dönem yağışı 507.5 mm. Bu yıl yağışlarda normaline göre yüzde 28, 2020 su/tarım yılı yağışlarına göre yüzde 40 azalma gerçekleşti. 3 milyon dekar tarım alanı kuraklıktan etkilendi ve binlerce çiftçi bu yıl hasat yapamayacak durumda.” dedi.
Avşar, “Çiftçiler ekim döneminde kullanacakları girdiler için işletmelere borçlanıyor, kredi kullanıyor. Aldıkları mazot, gübre gibi girdi destekleri piyasa fiyatlarına göre oldukça yetersiz. Hasat yapamayınca borçları katlanıyor. Yaşanan bu kuraklık bir doğal afettir. Bu doğal afetten zarar gören tüm kesimlerin acil desteklenmesi gerekir. Rekoltenin düşmesi tüketici fiyatlarına yansıyacağı gibi, ithalatın da artmasına sebep olacak.” ifadelerini kullandı.
DELİL: 1,5 MİLYON TON REKOLTE KAYBI OLABİLİR
Diyarbakır Çınar Ziraat Odası Başkanı Mehmet Ali Delil, kuraklık sebebiyle ekimi yapılan arazilerin yüzde 80’inin zarar gördüğünü belirtti. Yüzde 20’lik kısmın ise önceki yıllardan kalma nadas alanları ve pamuk ile mercimek arazilerinin oluşturduğunu ifade eden Delil, söz konusu tarlaların bir hafta içinde yağış alması halinde kısmen verimli olabileceğini söyledi.
Diyarbakır’da kuru tarım yapılan buğday, arpa ve mercimek ekim alanlarının tamamen kuruduğunu kaydeden Delil, “Ekinler 4-5 santim uzamış ve tamamen yanmış durumda. Diyarbakır’da 7 milyon dönüm tarım arazinin yaklaşık yüzde 25’inde sulu tarım yapılıyor. Geri kalanı ise kuru tarım yapılan arazilerden oluşuyor. Yıllık 2 milyon ton buğday üretiminin sadece 500 bin tona ulaşacağını, 1,5 milyon ton rekolte kaybı olabilir.” dedi.
Banka ve kooperatiflerden 1 veya 2 yıl sıfır faizsiz erteleme ve nakdi destek beklediklerini kaydeden Delil, “2007 yılında yaşanılan kuraklıkta devlet dönüm başına buğdayda 22, arpada 13, mercimekte 22, nohutta ise 30 lira destek vermişti. Aynı şartlarda destek verilmesi çiftçimize nefes aldırır. Ayrıca motopompa ile sulama ücretlerinin düşürülmesi için Dicle Elektrik’ten yardım bekliyoruz.” dedi.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
DOĞRU: MARDİN’DE SUSUZ ARAZİLERİN YÜZDE 100’Ü KURUDU
Bölgelerinde susuz olan ekinlerin tamamının kuruduğunu söyleyen Nusaybin ilçe Ziraat Odası Başkanı Mehmet Ali Doğru, tarlalara biçerdöver girilmeyecek şekilde kuraklığın etkili olduğunu aktardı.
Mardin’de 1,5 milyon dönüm kuru arazide başta mercimek, nohut, arpa ve buğday üretiminin yapıldığını ifade eden Doğru, “Kuraklık yüzünden bu yıl hiç verim alamayacağız. Mazıdağ gibi yüksek kesimlerde olan ekinler için de bu hafta yağmur yağmasa onlar da kuruyacak. Bölgede bir afet durumu yaşanıyor. Ekinler olmadığı için hayvanlara verilecek saman da olmayacak.” diye konuştu.
İPAR: ŞANLIURFA’DA REKOLTE KAYBI YÜZDE 60
Arpa ekinlerden umutlarını kestiklerini kaydeden Hilvan Ziraat Odası Başkanı Hikmet İpar, birkaç gün içinde yağmur yağması halinde belki mercimek ve buğday ekinlerin yüzde 20’sini kurtarabileceklerini belirtti.
Kuru tarım yapılan alanların tamamının risk altında olduğunu aktaran İpar, Şanlıurfa bölgesinde ortalama sulanmayan alan miktarının 3.5 milyon dönüm olduğuna işaret etti. Bölgedeki rekolte kaybının Türkiye genelinde yaklaşık yüzde 15 ile 20 arasında yansıyacağına dikkat çeken İpar, “Mercimek üretiminin yüzde 70’i Güneydoğu’da yapılıyor. Sadece Şanlıurfa’da Türkiye toplamının yüzde 32’si üretiliyor. Arpada yüzde 70 ve buğday yüzde 60 kayıp rekolte kaybı öngörüyoruz.” ifadelerini kullandı.
Çiftçilere alan bazlı destek verilmesi gerektiğini söyleyen İpar, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri borçlarına yönelik, faizsiz ertelemenin önemine dikkati çekti.
ACİL EYLEM PLANI ÇAĞRISI
Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ali Çullu, Dünya’ya verdiği mülakatta bölgede hububat verimi için çok önemli olan mart-nisan yağışlarının mevsim normallerinin çok altında olması sebebiyle hissedilir verim kayıplarının olacağını belirtti.
Çullu, şöyle konuştu: “SHayvancılık yapan çiftçilerimiz sıkıntı içerisinde. Özellikle merada otlar bir karışı dahi olmadı. Bununla birlikte süt üretimi, peynir üretimi ciddi anlamada etkilendi.”
SADECE KIRMIZI MERCİMEĞİN YÜZDE 3’Ü DİYARBAKIR’DAN
Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) 2019 yılı Hububat Sektör Raporu’na göre bölgeler bazında bakıldığında Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 2 milyon 198 bin ton ekmeklik buğday, 1 milyon 23 bin ton makarnalık buğday üretildi.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2020 yılı tahminine göre buğday üretimi 2019 sezonuna göre yüzde 7,9’luk artışla söz konusu rakamın 3,5 milyon tonu aştığı görüldü. Arpa üretimi de 1 milyon tonun üzerinde olduğu belirtiliyor. Türkiye’de 2019 yılında kırmızı mercimek üretiminin yüzde 33’ü 103 bin ton ile Diyarbakır’da, yüzde 29,4’ü 91 bin ton ile Şanlıurfa’da, yüzde 13’ü ise 40 bin ton ile Mardin’de gerçekleştirildi.
Diyarbakır’da üretim 2019 yılında bir önceki yıla göre yüzde 18 oranında azalırken, Şanlıurfa’da yüzde 27 oranında artmıştı. Güneydoğu ilerinde toplamda 2019’da 289 bin ton mercimek üretimi yapıldı.
