Bakan Mehmet Şimşek'in ekonomi programlarının üç temel bileşenini duyurduğu açıklamasında Maastricht Kriterleri'ne vurgu yapması sonrası bu kavram gündem oldu. Peki Maastricht Kriterleri nedir, ekonomide ne anlama geliyor?
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ekonomi programlarının üç temel bileşenini duyurduğu açıklamasında Maastricht Kriterleri’ne vurgu yaptı. Bu açıklamadan sonra Maastricht Kriterleri’nin ne olduğu merak konusu oldu.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ekonomi programlarının üç temel bileşeni olduğunu belirterek, bunları ‘düşük enflasyon’, ‘mali disiplin’ ve ‘finansal istikrar’ olarak sıraladı.
Şimşek, açıklamasında Maastricht Kriterleri’ne de vurgu yaparak, “Mali disiplinin yeniden tesis edilmesi; yani deprem etkisi hariç, bütçe açığının Maastricht kriterleri ile uyumlu bir seviyeye çekilmesi”ni kriterlerden biri olarak sıraladı.
MAASTRİCHT KRİTERLERİ NEDİR?
Şimşek’in vurguladığı Maastricht Kriterleri, Avrupa Birliği’ne üye ülkelerin Ekonomik ve Parasal Birliğe katılımı için öngörülmüş bulunan zorunlu koşulları belirtiyor.
9-10 Aralık 1991 tarihinde imzalanarak 1 Ocak 1993’te yürürlüğe giren Maastricht Anlaşması’nda Ekonomik ve Parasal Birliğin aşamaları, bu süreçte izlenecek ekonomik ve parasal politikalar ile bunların gerektirdiği kurumsal değişiklikler ayrıntılı olarak düzenlendi.
Bu düzenleme çerçevesinde Ekonomik ve Parasal Birliğin son aşamasına geçiş öncesinde, üye ülke ekonomileri arasındaki farklılıkların giderilebilmesini teminen bazı makro büyüklükler açısından yakınlaşma kriterleri tespit edildi ve bunlara uyulmaması durumunda yaptırımlar belirlendi.
Maastricht Antlaşması’nda üye devletlerin Ekonomik ve Parasal Birliğe katılımı için öngörülmüş bulunan zorunlu koşullar Merkez bankalarının aşamalı olarak bağımsız hale getirilmesi için yasal değişikliklerin yapılması belirtildi.
Maastricht Kriterleri’nden öne çıkanlar şöyle:
– Her üyenin yıllık ortalama enflasyon oranı, fiyat artışını en düşük üç üye devletin yıllık enflasyon oranı ortalamasını en fazla 1.5 puan geçebilecektir.
– Üye devletlerin planlanan ya da fiili kamu açıklarının gayri safi yurtiçi hasılalarına oranının yüzde 3’ü aşmaması gerekmektedir.
– Üye devletlerin planlanan, ya da fiili kamu borç stoklarının, gayri safi yurtiçi hasılalarına oranının yüzde 60’ı geçmemesi zorunludur.
– Her üye devlet, fiyat istikrarı bakımından en iyi sonucu sağlayan üç üye devletin ortalama nominal uzun vadeli faiz oranını en fazla 2 puan aşabilecektir.
– Üye devletlerin ulusal paraları, Avrupa Döviz Kuru Mekanizmasının izin verdiği “normal” dalgalanma marjı içinde kalmalıdır.
