Avrupa genelinde, 30 yaş altındaki gençler enflasyonla tanıştı. Hükümetler peş peşe destek programları açıklıyor. İspanya, bu yıl 23 bin eurodan az kazanan gençlere ayda 250 euro kira yardımı yapacağını duyurdu. Öğrenciler için Madrid civarındaki toplu taşıma ücretlerinde indirim başladı.
Uzun yıllardan beri enflasyonun yıllık yüzde 2-4 arasında seyrettiği Avrupa ülkelerinde yaşı 30’un altındaki gençler ilk defa enflasyonla tanıştı. Sık sık değişen fiyatlar nedeniyle bütçe denkleştirmekte zorlanan gençler, iki yakalarını biraraya getiremiyor.
Önce Korona krizi dünyadaki dengeleri altüst etti. Özellikle Asya’dan gelen ucuz mal sevkiyatı aksayınca Avrupalılar uzun yıllardan sonra ufak tefek fiyat artışlarıyla karşılaştı. Daha Korona’nın açtığı yaraları saramayan Avrupa ekonomileri bu yılın başlarında Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle şoka uğradı. Avrupa’nın gaz ihtiyacının temel tedarikçisi Rusya ile gerilen ilişkiler enerji fiyatlarını hoplatınca, Avrupalılar yıllardan sonra yeniden enflasyon canavarıyla tanıştı. Yaşı 30’un üzerindekiler hayal meyal de olsa enflasyonu hatırlıyordu ancak 30’un altındakiler için enflasyonla yaşamak çok yeni bir tecrübe.
EKONOMİLER DARALIYOR
Aslında dünya hala Corona salgınıyla boğuşurken OECD gelecek yılların gençler için zor geçeceği uyarısında bulunmuştu. Mayıs 2021’de, gençlerin krizden orantısız bir şekilde etkilendiği, kariyerlerinde ve ekonomik hayatlarında ‘uzun vadeli yara izi bırakma’ riski olduğu konusunda uyarılar yapmıştı. Bu dönemde gerçekleştirilen araştırmalar, birçok gencin, iş ve kişisel mali durumlarıyla ilgili artan depresyon ve kaygı durumlarından muzdarip olduğunu da ortaya koyuyordu.
30 YAŞ ALTINDAKİLER ŞAŞKIN
Bahsedilen endişeler henüz ortadan kalkmadı, ancak pandemiden ziyade bir anda katlanan yaşam maliyeti, gençler üzerindeki en büyük stress kaynağı olmaya başladı. Kötüleşen ekonomik koşullar nedeniyle Avrupa genelinde, 30 yaş altındaki gençlerin gelecekten beklentileri ve hayallerini boşa çıkıyor. Bazıları, iş ve okul arasında denge kurmakta zorlanırken okula ara verenlerin sayısında dikkat çekici artışlar gözleniyor.
GENÇLER İŞ BULAMIYOR
Kamuoyu araştırmaları, İspanya’da yüksek kiralar, düşük ücretler ve yüksek işsizlik nedeniyle, yirmili yaşlarındaki pek çok insanın yeniden ebeveynleriyle yaşamayı başladığını ortaya koyuyor. İspanya, yüzde 32 ile hem AB’de hem de OECD’de en yüksek genç işsizlik oranına sahip ülke. Üniversite okurken ailesinden ayrı ev tutan ve çalışarak geçimini sağlayan çok sayıda öğrenci bu süreçte ya okuluna ara verdi ya da geri ailesinin yanına taşındı.
ÖĞRENCİLERE AYLIK 250 EURO KİRA YARDIMI
Üniversitede okurken düzenli bir işte çalışma imkanı bulamayan gençlere, kalıcı bir işi olmadığı için şu günlerde kimse daire de kiralamıyor artık. Öğrencilerin yaşadığı sıkıntıların farkında olan İspanyol hükümeti, bu yıl 23 bin eurodan az kazanan gençlere ayda 250 euro kira yardımı yapacağını duyurdu. Öğrenciler için Madrid civarındaki toplu taşıma ücretlerinde indirim başladı.
KİRALAR KATLANDI
İspanyol emlak arama motoru Idealista’ya göre, başkent Madrid’de ortalama kira 2021 ile Ağustos 2022 arasında yüzde 14 arttı. Londra’da bu rakam yüzde 17 ile Avrupa’nın en yüksekleri arasında. Sadece kira değil her türlü gıda maddesi ile tüketim malzemesinde de görülen yüzde 10’ları bulan fiyat artışları birçok genç tarafından ilk kez hissediliyor. Avrupa genelinde, Kasım ayında ortalama yüzde 11 olan enflasyon, 40 yıldır hiç bu kadar yüksek olmamıştı.
YILLIK YÜZDE 20 ENFLASYON ŞOKU
Yüzde 20 ile enflasyonun en çok vurduğu yerlerin başında Ukrayna savaşından ve Rusya ambargolarından en çok etkilenen Baltık ülkeleri geliyorAsgari ücretin aylık 720 euro olduğu Litvanya’da birçok genç, çalışmak için İngiltere başta olmak üzere diğer Avrupa ülkelerine göç ediyor. Çünkü 2 yıldır derinden hissedilen fiyat artışlarına karşılık çalışanların ücretlerinde enflasyon oranında artışlar yapılmadı. Litvanya’da 15-25 yaş arasındaki gençlerin yüzde 40 kadarının ülke dışında yaşadığı tahmin ediliyor. Ülkede kalan gençler de, düşük maaş gerekçesiyle işlerinin bir kısmını Litvanya’ya kaydıran başka ülke şirketlerinde çalışmak istiyor.
FİYATLAR DÜŞER Mİ?
Korona krizinin ardından enerji kriziyle belini doğrultamayan iş dünyası artan maliyetler nedeniyle ürettiği ürünlere zam üstüne zam yaparken, ortaya çıkan enflasyonun ne zaman yavaşlayacağını kestirmek, Ukrayna’da devam eden işgalin belirsizliği nedeniyle çok zor. Ekonomistler, ‘Savaş yarın bile bitse, bu fiyatlar bir daha gerilemez. Dünya bir süre enflasyonla yaşamayı öğrenmek zorunda’ uyarısında bulunuyor.
