AP Milletvekili Strik: Geri itmelerde AB kurumları suç ortağı

Önceki gün Yunanistan Yurttaş Koruma Bakanı Takis Theodorikakos’un çırılçıplak soyulup bırakılmış 92 göçmen için Türkiye’yi suçlaması, Türkiye’nin ise bununla ilgili Yunanistan’ı sorumlu tutması, Avrupa Birliği (AB) sınırlarındaki geri itmeleri (pushback) bir kez daha gündeme getirdi.

Solidarity With Others’a konuşan Avrupa Parlamentosu’nun (AP) Hollandalı milletvekili Prof. Dr. Tineke Strik, AB sınırlarında yaşanan geri itmelerle ilgili dikkat çekici ifadeler kullandı.

AB kurumlarını yasadışı geri itmelerde “suç ortağı” olmakla suçlayan Strik’in üyesi olduğu AP Yeşiller Grubu, yakın zamanda geri itmelere karşı harekete geçmesi için Avrupa Komisyonu’na baskı yapmayı amaçlayan bir imza kampanyası başlattı. İmza kampanyasının başarılı olmasını istediklerini, bu sadece üye ülkelere daha fazla baskı yapmayı umduklarını söyleyen Strik, Avrupa Birliği sınırları içerisindeki herkesi imza vermeye çağırdı.

‘GERİ İTMELER SİSTEMATİK HALE GELDİ, CEZASIZLIK VAR’

Yunanistan ve Avrupa Birliği kurumlarının inkâr ettiği geri itmeleri yıllardır belgelediklerini söyleyen Strik, “Kesinlikle, durum böyle. Yıllardır bu geri itmeleri belgeliyoruz. Avrupa Komisyonu’nun ve AB üyesi devletlerin bu uygulamaları sessizce izlemesi ve zımnen cesaretlendirmesi nedeniyle bunlar daha sistematik ve daha aleni bir şekilde yapılır oldu. Halihazırda bu konuda bir cezasızlık atmosferi var. İltica hakkının en temel unsurunun ihlalinden söz ediyoruz. Çünkü iltica sürecine girmenize ve iltica talep etmenize izin verilmezse, korunma ihtiyacınız değerlendirilemez ve karşılanamaz. Bu yüzden Komisyon’un bu raporları göz önüne alması ve Yunanistan’a karşı harekete geçmesi hayati önemde” şeklinde konuştu.

‘FRONTEX SUÇ ORTAĞI’

Tineke Strik, Avrupa Birliği’nin sınır koruma ajansı olan Frontex’in de geri itmelerde suç ortağı olduğunu söyleyerek, “Frontex’in geri itmelere fiilen dahil olduğuna dair bazı raporlar da olmakla birlikte, bence esas olarak kaygılandıran husus sahada olmalarına ve yaşananları görmelerine rağmen müdahale etmemeleri, geri itmeleri engellemeye çalışmamaları. Frontex tarafından gözaltına alınıp yerel makamlara teslim edilen kişilerin yerel sınır güçleri tarafından geri itildiklerine dair raporlar bile görüyoruz. Eğer bunlar yaşanıyorsa, eğer Frontex bu geri itmeleri engellemek ve ihbar etmek, bunlara karşı sesini yükseltmek ve somut adımlar atmak konusunda yetersiz veya gönülsüzse, bize göre tek yapmaları gereken ev sahibi ülkeyi terk etmektir. Çünkü aksi takdirde iş birliği yapmak onları suç ortağı haline getirir” dedi.

‘KUZEY AVRUPA HÜKÜMETLERİ GERİ İTEMELERİ DESTEKLİYOR’

Avrupa Komisyonu’nu Frontex’e göz yummakla suçlayan Strik, “Benim hissiyatıma göre Avrupa Komisyonu genellikle üye devletlerden oluşan AB Konseyi’nin nabzına göre hareket ediyor, onların ne istediğini ve ne yaptığını esas alıyor. Komisyon üye devletlerle anlaşmazlığa düşmek istemiyor. Bu noktada bazen kuzey Avrupa’daki hükümetler bu güçlü sınır kontrolü politikasına vurgu yaparken geri itmeleri de destekliyor. ‘Doğru olanı yapıyorsunuz, bizim için de iyi bir şey yapıyorsunuz’ gibi şeyler söylüyorlar. Çünkü eğer insanları geri iterseniz kuzey Avrupa’ya da gidemezler” ifadelerini kullandı.

‘AVRUPA DEĞERLERİ AÇISINDAN ÇOK CİDDİ PROBLEM’

Avrupa Komisyonu lideri Von Der Leyen’in bir buçuk yıl önce Yunanistan’dae “Sizler Avrupa’nın kalkanısınız” dediğini hatırlatan AP Milletvekili Strik, “Sınır bölgelerindeki yerel makamlar açısından buradaki sembolizm çok açık ve yerel makamlar diğer üye devletlerin kendilerinden beklentisini iyi biliyorlar. Dolayısıyla bu anlamda AB kurumlarının da halen devam eden bu ciddi ihlallerde suç ortağı olduğu söylenebilir. Bu da tabii ki yaşatma iddiasında olduğumuz Avrupa değerleri açısından çok ciddi bir problem” dedi.

‘İNSANLAR ZULÜM ÇEMBERİNDE MAHSUR KALMIŞ DURUMDA’

Türkiye’deki hukuksuzluklar nedeniyle Yunanistan üzerinden Avrupa’ya geçmeye çalışan kişilerin engellenmesi, geri itilmeleri ve Türkiye tarafında tutuklanmalarını da hatırlatan Tineke Strik, şunları söyledi: “Türkiye’de kendilerine mahkumiyet verilmiş veya terörle ilişkilendirilmiş kişilerle temaslarım oldu. Bu kişilerin adil yargılanma hakkına erişimi yok ve bu nedenle, orantısız yaptırımlardan veya eziyetten kaçınmak için ülkeyi terk etmek zorundalar. Bu şekilde geri itildiğinizde Türk polisinin veya güvenlik güçlerinin eline düşmemek için çok şanslı olmanız gerek. Aynı zamanda bu kişiler ülkeyi normal, yani resmi yollardan da terk edemez çünkü örneğin havalimanına giderlerse yine yakalanıp tutuklanacaklar. Bu insanlar bir zulüm çemberinde mahsur kalmış durumda ve bu çok ciddi bir şey. Bu konuyu da Yunan yetkililerle görüşmelerimde gündeme getirdim ve sadece şunu dediler ‘Hayır, elbette onları geri itmiyoruz çünkü Türkiye’yi hasım olarak görüyoruz vs.’ Ancak yaşanıyor bunlar, sınırda sürekli olarak yaşanıyor. Uyruk bazında bir ayrım gözetilmiyor. Bu kişiler tamamen korumasız. Bu gerçek bir mesele çünkü bu kişiler AB’ye girmeyi başardığında ve iltica talebinde bulunduğunda birçoğu kabul alıyor. Dolayısıyla üye devletlerin de bu kişileri Türkiye’den kaçmak zorunda olan meşru mülteciler olarak tanıdığı çok açık.”