AKP iktidarında en az 364 çocuk, ‘devlet dersi’nde öldürüldü

Roboski’deki gibi üzerine bomba yağan, Ceylan gibi karakollardan atılan hava mermisiyle öldürülen, panzer altında ezilen, Berkin Elvan gibi polisin polis şiddetinin kurbanı, ekmek almaya çıkarken ayağında terlikte vurulan Uğur Kaymaz gibi bir kurşunun hedefi olan… Devlet dersinde öldürülen çocuklar…

Türkiye’de çocuklar, on yıllardır süren Kürt sorununun çözümsüzlüğü kaynaklı çatışmalarda hayatını kaybediyor. Ya da polisin aşırı güç ve orantısız şiddeti nedeniyle şehirlere yayılan şiddet nedeniyle çocuklar yaşamlarından oluyor.

Ancak Türkiye’deki çatışma ve çatışma kaynaklı diğer olaylardan kaynaklı çocuk ölümleri net verilerle ortaya konamıyor. Zira bu konuda çalışma yapan birçok sivil toplum örgütü 15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen Olağanüstü Hal (OHAL) döneminde çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnamelerle (KHK) kapatıldı. Başta Gündem Çocuk Derneği olmak üzere bu kurumların tuttuğu veriler 2015 yılından sonra adeta bıçak gibi kesildi. Ancak yeni çıkan bir rapor son 5 yılda en az 123 çocuğun çatışma kaynaklı yaşamını yitirdiğini ortaya koyuyor.

HAARETZ VE NEW YORK TİMES FİLİSTİNLİ ÇOCUKLARI MANŞETE TAŞIDI, TÜRKİYE’DE DURUM NE?

İsrail’de yayınlanan Haaretz gazetesi ile ABD’de yayınlanan The New York Times gazetelerinin Filistin’de on yıllardır devam eden çatışmalardan kaynaklı ölen 67 çocuğun fotoğrafını yayınlaması Türkiye’deki çatışma kaynaklı çocuk ölümlerini gündeme getirdi. Çocuk istatistikleri tutan derneklerin KHK’larla kapatılması nedeniyle net veri bulunamasa da AKP’nin görevde olduğu 2004-2015 yılları arasında en az 241, 2015-2020 yılları arasında ise en az 123 çocuk hayatını kaybetti.

THİV: 2004-2015 ARASINDA EN AZ 241 ÇOCUK ÇATIŞMA KAYNAKLI ÖLDÜ

Çocuk ölümlerine ilişkin dikkat çekici veriler 2015 yılında CHP Milletvekili Sezgin Tanrıkulu ile Türkiye İnsan Hakları Vakfı (THİV) tarafından kamuoyuna duyurulmuştu. THİV’in raporlamasına göre 2004-2015 yılları arasında en az 241 çocuk çatışmalar, polis ve asker şiddeti gibi nedenlerle yaşamını yitirdi. Ancak CHP’li Tanrıkulu ve başka sivil toplum kuruluşları ise bu yıllar arasındaki çocuk ölümlerinin sayısının en az 477 çocuğun öldüğü iddiası gündeme getirildi.

TANRIKULU 95 ÇOCUĞUN TEK TEK İSİMLERİNİ AÇIKLADI

Sezgin Tanrıkulu’nun 2015 yılında açıkladığı ve tek tek isimlerini saydığı 95 çocuk, 11 yılda Türkiye’de çatışma kaynaklı ölen çocuk sayısının Filistin’de 50 yıla yakın devam eden çatışmalardan kaynaklı çocuk ölümlerinden daha fazla olması dikkat çekti. Tanrukulu’nun açıkladığı listede Diyarbakır’da 2006 yılındaki polisin orantısız gücü yüzünden hayatını kaybeden 6 aylık Şilan Demir ile Roboski’de savaş uçaklarının bombalamasıyla hayatını kaybeden 22 çocuk da vardı. 12 yaşındaki Uğur Kaymaz, 14 yaşındaki Berkin Elvan, 12 yaşındaki Ceylan Önkol, 15 yaşındaki İbrahim Aras gibi birçok çocuk bulunuyordu.

2015-2020 ARASINDAKİ EN AZ 123 ÇOCUK ÖLDÜRÜLDÜ

Friedrich-Ebert-Stiftung (FES) Derneği Türkiye Temsilciliği’nin desteğiyle Fisa Çocuk Hakları Merkezi’nden Ebru Ergin ve Ezgi Koman tarafından hazırlanan ‘Taş, Kâğıt, Makas: Çatışma Dönemlerinde Çocuklara Yönelik Psikososyal Destekte Sanatın Rolü’ başlıklı raporda ise 2015-2020 tarihleri arasındaki çatışma kaynaklı çocuk ölümlerine yer verildi. Rapora göre 2015 ile 2020 yılları arasında yaşanan çatışmalı süreçte Kürt illerinde 123 çocuk hayatını kaybetti.

İŞTE YIL YIL (2004-2015) ÇOCUK ÖLÜMLERİ

Sezgin Tanrıkulu’nun 2015’te açıkladığı 95 kişilik liste şöyleydi:
2004 (Toplam: 1 çocuk)
21 Kasım: Uğur Kaymaz (12), Mardin
2006 (Toplam: 18 çocuk)
Zilan Demir (8) Diyarbakır
Şilan Demir (6 Aylık) Diyarbakır
Mizgin Demir (12) Diyarbakır
Evin Dilan Demir (10) Diyarbakır
Nazar Çetinkaya (2) Diyarbakır
Nazlı Çetinkaya (4) Diyarbakır
Abdullah Çetinkaya (9 Aylık) Diyarbakır
Hasan Marangoz (14) Diyarbakır
Emrah Fidan (18)
Mehmet Akbulut (18)
29 Mart: Abdullah Duran (9), Diyarbakır
30 Mart: Enes Ata (8), Diyarbakır
30 Mart: İsmail Erkek (8), Diyarbakır
Mart: Fatih Tekin (3), Batman
Mart: Ahmet Araç (17), Mardin
3 Nisan: Mahsum Mızrak (17), Diyarbakır
3 Nisan: Emrah Fidan (17), Diyarbakır
5 Eylül: Mizgin Özbek (10), Batman
2007 (Toplam: 3 çocuk)
19 Ocak: Orhan Güleç (14) Şanlıurfa-Bozova ilçesi Karacaören köyü
2 Mart: Yusuf Aydınalp (9) Siirt – Pervari – Belenoluk Köyü
21 Nisan: Süleyman Şengül (9) Şırnak
2008 (Toplam: 1 çocuk)
15 Şubat: Yahya Menekşe (12), Şırnak
2009 (Toplam: 12 çocuk)
23 Nisan: Abdülsamet Erip (14), Hakkâri
24 Nisan: Songül Karatogül (8), Diyarbakır – Silvan
25 Nisan: Maziye Aslan (8), Van
21 Mayıs: Nevzat Akçam (15), Siirt, Pervari
8 Temmuz: Şükrü Duman (12), Siirt, Eruh
5 Ağustos: Hakan Uluç (10), Siirt
9 Ağustos: Caziye Ölmez (16), Şırnak
11 Eylül: Mahsum Teğin (13), Diyarbakır-Kulp
12 Eylül: Mahsun Bayram (17), Diyarbakır
28 Eylül: Ceylan Önkol (12), Lice
8 Agustos Caziye Ölmez (16) Uludere
9 Ekim: Mehmet Uytun (18 aylık), Cizre
2010 (Toplam: 14 çocuk)
11 Mart: Zahir Ap (16), Şırnak-Uludere
31 Mart: Mehmet Nuri Tamçoban (14), Van – Çaldıran
22 Nisan: İzzettin Boz (14), Mardin Merkez – Kabala Beldesi
25 Mayıs: Oğuzcan Akyürek (13), Van’ın Özalp İlçesi
3 Haziran: Diren Basan (14), Şırnak
2 Temmuz: Ferhat Taruk (17), Diyarbakır – Lice
2 Temmuz: Çekdar Kınay (17), Diyarbakır – Lice
21 Temmuz: Canan Saldık (16), Van
16 Eylül: Nurullah Çiftçi (3), Hakkari Geçitli (Peyanis) Köyü
17 Eylül: Enver Turan (15), Hakkari
29 Eylül: İsa İbrahimzade (14) Hakkari
5 Ekim: Ahmet İmre (12), Şırnak – Güçlükonak
10 Ekim: Umut Furkan Akçil (7) – Silopi
11 Kasım: Nûjîyan İdem (4) – İdil
2011 (Toplam: 31 çocuk)
17 Nisan: Baran Özyolcu(12), Patnos
20 Nisan:İbrahim Oruç (17), Bismil
05 Mayıs: Murat Polat (17), Van – Erciş
7 Haziran: Umut Petekkaya (15, Diyarbakır – Çermik
19 Temmuz: Gökhan Çetintaş (16), Samsun-Havza
26 Temmuz: Doğan Taybopğa(13), Şırnak – Silopi
31 Temmuz: Sami İştenyılmaz (12), Van – Çaldıran
11 Eylül: Osman Erbaş (14), Hakkari-Şemdinli
26 Eylül: Sultan Doğrul (4), Batman
29 Aralık Uludere Katliamı’nda öldürülen 22 çocuk: (listeye 18 yaşından küçükler eklenmiştir)
Özcan Uysal (18)
Celal Encü (15)
Erkan Encü (13)
Adem And (15)
Mehmet Encü (15)
Şervan Encü (16)
Cemal Encü (16)
Şıvan Encü (14)
Bilal Encü (15)
Mahsum Encü (16)
Salih Encü (17)
Serhat Encü (17)
Savaş Encü (15)
Çetin Encü (12)
Bedran Encü (12)
Hüseyin Encü (18)
Aslan Encü (15)
Orhan Encü (15)
Fadıl Encü (16)
Vedat Encü (16)
Cihan Encü (16)
Erkan Encü (13)
2012 (Toplam: 10 çocuk)
Özgür Taşan (15), Hakkari – Yüksekova
Yusuf Yılan (9), Erzurum – Karayazı
Ertan Tilaver (14)
Nurhak Çartay (18), Diyarbakır
Mazlum Akay (11), Adana
Sera Yavuz (8), Muş
Veysi Demir (13), Van
Ramazan Kızılgöz (14), Bingöl
Sami Akti (13), Van
Selami Akti (9), Van
2013 (Toplam: 1 çocuk)
Behzat Özen (8), Şemdinli
2014 (Toplam: 3 çocuk)
Berkin Elvan (15), İstanbul
İbrahim Aras (15), Adana
Kadir Çakmak (16), Diyarbakır
2015 (Toplam: 1 Çocuk)
Ümit Kurt (14), Cizre
Nihat Kazanhan (12), Cizre