Doğal SİT derecesi düşürülüp imara açılan Adalar için bakanlığın hazırladığı yeni imar planı hayata geçerse, 16 bin nüfusu olan 32 bine çıkacak.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın kararıyla doğal SİT derecesi düşürülüp imara açılarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi yetkisinden çıkarılan Adalar’a yeni imar planı yapıldı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın hazırladığı planlara göre 16 binden fazla kişinin yaşadığı adalardaki nüfus 32 bine çıkacak.
Prens Adaları, 1984’te doğal SİT alanı ilan edilmişti. O günden bugüne kadar Adalar’ın bir imar planı yoktu, bu nedenle inşai faaliyetler geçici yapılaşma koşullarına göre yapılıyordu. Erdoğan’ın kararıyla Adalar, Kasım 2021’de ‘Özel Çevre Koruma Bölgesi‘ ilan edildi ve imar planı yapma yetkisi de Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na verildi.
Bakanlık da Ekim 2021’de yine Erdoğan’ın kararıyla Prens Adaları’nın parçası Kaşık ve Sedef adalarının doğal SİT derecesini düşürmüş, böylece adalarda yapılaşmanın önü açılmıştı. Benzer biçimde Yassıada da SİT derecesi düşürülerek yapılaşmaya açılmıştı. Turizm ve kültürel tesis alanı ilan edilen adada yap-işlet-devret modeliyle otel, kongre merkezi, liman ve diğer turistik tesisler inşa edildi. 2018 yılında açılan beş yıldızlı otel, zarar ettiği için devredildi. Adanın tarihi ve doğal dokusundan ise geriye hiçbir şey kalmamıştı.
PLANIN AMACI
Diken’den Canan Coşkun’un haberine göre; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Kınalıada, Burgazada, Heybeliada, Büyükada ve Sedef adasıyla ilgili imar planlarını 1 Ağustos’ta askıya çıkardı. Açıklama raporunda planın amacı, ‘ilke kararları çerçevesinde yapılaşmaya izin verilen alanlarda, mevcut yapıların geleneksel dokuya uyumunun sağlanması, yeni yapılacak yapıların da geleneksel dokuya uyumunu sağlayacak kuralların oluşturulması‘ olarak tarif ediliyor. SİT derecesi düşürülerek imara açılan alanlardaysa ‘düşük yoğunlukta faaliyetler, turizm ve yerleşimlere izin vermeyi sağlayacak mekânsal ve yönetsel kararların üretilmesi’ öngörülüyor.
Rapordan öne çıkan başlıklar şöyle:
Yapı yüksekliği Sedef adasında 3,50 metreyi, diğer konut alanlarında 6,50 metreyi geçmeyecek. Sedef adası dışında konut alanı olarak gösterilen 500 metrekare ve üstü parsellerde de konaklama tesisi yer alabilir.
OLASI TEHLİKELER
Çalışma alanlarındaki olası tehlikeler arasında kütle kayması, deprem ve tsunami var. Kınalıada’nın batı ve güney sahil kesimiyle Burgazada’nın güney sahil kesiminde kütle kayma riski bulunuyor.
Beklenen İstanbul depremiyle ilgili hasar senaryoları da rapora yansıdı. Buna göre olası bir İstanbul depreminde Adalar’daki bina sayısına oranlandığında yüzde 15’i ağır ve çok ağır hasarlı, yüzde 26,67’si orta hasarlı, yüzde 25’iyse hafif hasarlı olacağı tahmin ediliyor. Büyükada’daki Maden Mahallesi’nde yapıların çok ağır hasarlı ve ağır hasarlı olması beklenirken, bu sayının Kınalıada’da en az olması öngörülüyor.
Tsunami senaryosundaysa sahil kesimlerinde meydana gelecek en yüksek dalga yaklaşık 3 metre olarak hesaplanıyor.
Sedef adasının SİT derecesinin düşürülmesi sonucu yapılaşmaya açılmasıyla ilgili davada bilirkişiler rapor hazırlamış, raporda yapılaşmanın deprem riskine karşı olumsuz etki yaratacağı, habitatın ve ekolojik dengenin olumsuz etkileneceğiyle ilgili uyarılar yapmıştı.
AFAD: AFATA MARUZ BÖLGE DEĞİL
Planlama aşamasında İl AFAD Müdürlüğü’nden görüş alındı. Müdürlük, 11 Temmuz 2018 tarihli görüşünde söz konusu alana ait ‘afete maruz bölge’ kararına rastlanmadığını belirtti. Oysa, plan açıklama raporunda Heybeliada’da bulunan ruhban okulunun 1894 İstanbul depreminde ağır hasar gördüğü aktarılıyor.
Heybeliada’da bir tane, Büyükada’da iki tane olmak üzere toplamda üç tabiat parkı buluyor. Büyükada Tabiat Parkı, Dilburnu Tabiat Parkı ve Değirmenburnu Tabiat Parkı planlama alanı içinde kalıyor. Raporda, bu alanlarla kullanılacak öğelerin ‘Ekolojik Kentsel Tasarım Rehberi‘ne uygun olması gerektiğine dikkat çekildi.
ÖNCELİK TURİZM
Plan açıklama raporunda turizm sektörüyle ilgili öneriler de sıralandı:
– Doğal SİT kıyı ve orman alanlarında mevcut alanların iyileştirilmesi ve yeni turizm çekim alanlarının oluşturulması
– Özellikle konaklamalı turizm işletmelerinin turizm sezonunu uzatmaya ve ortalama kalış süresini artırmaya yönelik faaliyetlerin desteklenmesi
– Airbnb ve ev pansiyonculuğunun kontrol altına alınması, yasal olmayan kiralamaların engellenmesi ve yerel konut piyasasında sebep olduğu olumsuz etkilerin giderilmesi
– Turizmin kitlesel olmaması ve adaların yerel yapısıyla uyumlu olması
– Dört mevsime yayılarak istihdamı artırması ve sosyal yaşamı desteklemesi
Doğal yapıyı bozmayacak ve demonte yapı niteliğinde tek katlı yapılaşmaların yer alabileceği günübirlik tesis alanları da turizm sektörüyle ilgili öneriler arasında yer alıyor.
