İşkence ve kötü muamele başvuruları bir önceki yıla göre yüzde 22 arttı. Bin 201 şikayet arasında 3 yaşındaki bir çocuk için yapılan başvuru da var. Veriler, 1990 yılından bu yana işkence eve kötü muamele vakalarını raporlayan THİV'in tarihindeki en yüksek ikinci başvurusu sayısına ulaştı.
Foto: Erdem Şahin/EPA
Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın (TİHV) 2022 Yılı Tedavi Merkezleri Raporu yayımlandı. Rapora göre işkence ve kötü muamele gördüğü için 2022 yılında TİHV’e başvuranların sayısı önceki yıla göre yüzde 22 arttı. Bin 201 kişi, kendisi ya da bir yakını işkence ve kötü muameleye maruz kaldığı için vakfa başvuru yaparken, adına başvuru yapılanlardan en küçüğün 3 yaşında olduğu kaydedildi.
Raporda 1990 yılından bu yana işkence görenler ve yakınları için tedavi ve rehabilitasyon çalışmaları yürüten TİHV’in tarihinde, 2001 yılındaki en yüksek başvuru sayısından sonraki en yüksek ikinci başvuru sayısına ulaşıldığı vurgulandı. TİHV Başkanı Metin Bakkalcı da raporun sunuş yazısında bu verinin insan hakları konusundaki kötü gidişatın bir göstergesi olduğunu belirtti.
3 YAŞTAN 76 YAŞA İŞKENCE
Rapora göre, vakfa başvuran 1201 kişiden 1117’si kendisi, 84’ü ise bir yakını işkence ve kötü muamele gördüğü için TİHV temsilciliklerine ulaştı. Başvuranların 756’sı 2022 yılı içinde, diğerleri ise önceki yıllarda işkence ve kötü muamele gördüğünü ifade etti. Raporda gördüğü işkence ve kötü muamele nedeniyle başvuranların en küçüğünün 3 yaşında, en büyüğünün 76 yaşında olduğu belirtilirken yüzde 56,9’unun erkek, yüzde 39,1’inin kadın, yüzde 4’ünün ise LGBTİ bireyler olduğu açıklandı.
TERS KELEPÇE, CİNSEL TACİZ, TECAVÜZ…
Vakfa başvuranların yüzde 70,2’sinin fiziksel müdahaleye, yüzde 83,4’nün tehdit ve hakarete, yüzde 45,2’si pozisyonel işkenceye uğradığı belirtildi. Rapora göre 497 kişi ters kelepçeli halde bekletildi, 80 kişi fiziksel cinsel tacize, 3 kişi tecavüze uğradı. Başvuranların yüzde 43,5’inin cinsel işkence gördüğü tespit edildi.
GÖZALTINDA İŞKENCE VAKALARI ARTTI
Raporda barışçıl toplantı ve gösterilere yönelik baskı ve engellemelerin arttığı ifade edilirken gözaltı sürecinde işkence görenlerin yarısından fazlasının sokakta ya da açık alanda işkence ve kötü muamele gördüğü belirtildi. Gözaltı sürecinde işkence gördüğünü belirten her iki kişiden birinin götürüldüğü emniyet müdürlüklerinde işkenceye ve kötü muameleye maruz kaldığı tespit edildi. Vakfa başvuranlardan 131’i İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nde, 103’ü Van Emniyet Müdürlüğü’nde işkence ve kötü muamele gördüğünü belirtti.
İŞKENCE YÖNTEMLERİ…
Rapora göre vakfa başvuranların maruz kaldıklarını söyledikleri işkence yöntemleri arasında şunlar var: Hakaret-aşağılama, tehdit, öldürme tehdidi, işkenceye tanıklık ettirme, itaat etmeye zorlama, marş dinletme, kaba dayak, sıkı kelepçe, boğma girişimi, saç-sakal yolma, haya burma, kırbaç-hortum, ters kelepçe, düz askı, Filistin askısı, ayak askısı, havasız bırakma, soğukta-sıcakta bekletme…
