Ekonomist Şeref Oğuz, kara para aklama, vergi kaçırma gibi suçlamalarla gündemden düşmeyen sosyal medya fenomenleriyle ilgili yazısında, "10 adımda kara para aklayıcısı fenomen nasıl olunur" formülü verdi.
Türkiye önce sosyal medya fenomenlerinin, ardından futbolcuların da dahil olduğu büyük bir ‘kısa yoldan para kazanma’ tartışmasının içinde. Kara para aklama, vergi kaçırma gibi pek çok suçlamanın havada uçuştuğu tartışmada, fenomenlerin rolü ise dikkat çekici. Ekonomist Şeref Oğuz ise 10 adımda kara para aklayıcısı fenomen olma formülünü açıkladı.
Ekonomi gazetesi yazarı Şeref Oğuz, ‘ponzi sisteminin yüksek kâr getiren bir üretim varmış gibi göstererek yatırımcıları sisteme katmayı amaçladığını belirterek, “Biri size gelse dese ki “dolarına %225 faiz vereceğim”, ne dersiniz? Uluslararası piyasada piranha fonların dahi %10’larla çalıştığı ekonomide, böyle bir öneriye ya güler geçersiniz ya da bunu önereni, dolandırıcı diye ihbar eder, toplumun zarar görmesine engel olmaya çalışırsınız. Ama kanmazsınız” diye yazdı.
KARA PARA İLE KAYITDIŞI FARKI
Fenomenlerin, sosyal medya üzerinden kazandıklarını iddia ettikleri kara paraları sisteme dahil ettiklerini kaydeden Oğuz, “Fakat bizde buna kanıyorlar ya da kanar gibi yapıp, ilk yatırımcı olmanın avantajıyla kirli paradan nemalanıyorlar. Aslında kirli para dediğimiz, sisteme nereden girdiği pek belli olmayan, bir tür kara para aklama mekanizmasının ürettiği, aklanası, yıkanası paralar… Ancak sonra gelenler kaybediyor.
Kara para, yasadışı yollardan kazanılmış, kirli işlerden edinilmiş gelirlerin adı… Uyuşturucu, organ ticareti, kadın, çocuk kaçakçılığı, en fazla da silah ve benzeri ticaretten kazanılan paralar. Kayıtdışı ise sisteme girmek istemeyen para… Kara para sisteme girmek, kayıtdışı ise sistemden çıkmak ister” ifadelerini kullandı.
KARA PARA SON YILLARDA NEDEN TIRMANIŞTA?
Şeref Oğuz, yazısını şöyle sürdürdü:
“Enflasyonun yüksek seyrettiği dönemlerde kara para aklama adımları da tırmanır. Yasadışı yollardan gelen kaynaklar fazlalaşınca ve ülkelerin kaynak ihtiyacı tırmanınca, aklama girişimleri hızlanır. Varlık barışı da bir tür kara parayı “af yolu ile” aklamaktan ibarettir. Hatırlayın; yurt dışından dövizini getirene; “%2 vergi karşılığında” sorgu sual olmayacağı kampanyalar yaşamıştık. En sonuncusu; 50 milyar $ gelir beklentisiyle uygulanmış ve sadece 2 milyar $ gelebilmişti.”
FENOMEN SALGINI KARA PARAYLA MI İLGİLİ?
“Olmaz mı? Öyle ki birkaç yıl öncesine dek mütevazı hayat sürenleri, bir anda güzellik merkezi açarken, kozmetik pazarlarken görüyor ve sosyal medyanın üzerinden oluşturulan kanallar sayesinde, kazandıklarını iddia ettikleri kara paralar; sisteme dâhil ediliyor. Son fenomen pandemisi, bunun en canlı örneğidir ve her geçen gün yeni fenomenler, kara para veya vergi soruşturmasına dahil oluyor.”
10 ADIMDA NASIL KARA PARA AKLAYICISI FENOMEN OLUNUR?
Oğuz, “10 adımda kara para aklayıcısı fenomen nasıl olunur” notuyla şu maddeleri sıraladı:
“1-Öncelikle sosyal medyada bir profil oluştur.
2-Güzellik merkezi aç ve kozmetik ürün tedarik edip pazarla.
3-Hacca veya umreye git, tavaftan ziyade özçekime ağırlık ver, paylaş.
4-Bol bol dua ederken fotoğraf çektir.
5-Takipçi sayını arttırmak için ajans tut, profesyonellerle çalış.
6-Sana para yağmaya başlayacaktır. Onlarla at, kat, yat, daire, dükkan al.
7-Pahalı arabaların olsun ama bunların görünmesini sağla.
8-Lüks hayatını sergile ki sisteme para sokarken milyon dolarların meşru zemini oluşsun.
9-Masak’ın radarına girmemek için büyük paraları küçük parçalara bölerek harca.
10-Tutuklanınca her şeyi inkâr et. Başkasını suçla. Sana destek verenleri de kızdırma.”
