Seçimin akabinde kur şoku kaçınılmaz. Sandıktan kim 1’inci çıkarsa çıksın Türkiye ya faizi keskin bir şekilde artıracak ya dolar şokuna razı olacak. Başka bir ifade ile politika faizini yüzde 35-40 seviyelerine çıkarmadan TL’den kaçış ve dövize hücum bitmeyecek.
Merkez Bankası (TCMB), dolar TL kurunu olduğundan daha düşük göstermek için hamle üstüne hamle yapıyor. Ancak her bir hamle ters tepiyor. Piyasada 10’dan fazla kur teşekkül etti.
Türkiye, 200 dolardan fazla döviz çekmenin yasaklandığı ve döviz ödemelerinin durdurulduğu bol kurlu Arjantin’in izinde…
Şirketler ödemelerinde serbest piyasa kapanış kurunu esas almaya başladı. Bankalar arasında (INTERBANK) döviz işlemlerinde alım ile satım arasında fiyat farkı yüzde 5’i buldu.
Bütün bunlar kur korumalı mevduat (KKM) tutarı 100 milyar doları (2 trilyon Türk Lirası’nı/TL) bulduğu bir dönemde cereyan ediyor.
DOLARDA 1 TL, ALTINDA 100 TL FARK
Dolardan sonra altın ve gümüş cenahında da bankalar ile serbest piyasa arasındaki uçurum büyüyor. Altının gramında fark 100 lirayı geçti. Dolar tabelada 19,42 TL, çarşıda 20,50 TL. Euro bankada 21,45 TL, çarşıda 22,57 TL.
28 Nisan Cuma günü döviz bürolarına telefonda nakit döviz işlemlerini biraz azaltın.” talimatı verilince gün içinde dolar 20,20 TL’ye kadar geriledi.
Ancak mesai bitimine yakın saatlerde dolar yeniden 20,50 TL’ye doğru tırmandı.
Banka şubelerinde fiziki altın talepleri ya yüksek masrafla ya da “Haftaya verebiliriz.” diyerek geri çevriliyor.
TCMB’nin mevduatın yüzde 60 TL mevduat olacak” ısrarı bankacıları çıldırttı. Hedefi tutturamayan banka ağır para cezaları ile karşı karşıya kalacak.
Bu yüzden banka şube müdürleri döviz ya da altın hesabı bulunan mudiye, “Paranızı derhal gelin alın, yoksa kur korumalı mevduat (KKM) hesabına aktaracağız.” diyor.
KREDİ FAİZLERİ YÜZDE 40’I GEÇTİ, KKM TIRMANIYOR
KKM’de yıllık faiz yüzde 32’ye kadar tırmandı. TL mevduatta yüzde 35 veren bankalar var. Bazı bankalar döviz zengini müşterilerine yıllık yüzde 20 faiz verip aldıkları döviz KKM’ye TL olarak aktarıyor.
Diğer taraftan kredi faizleri tırmanıyor. Ticarî kredilerde yüzde 40’ı geçti. Vadeler ise, 6-12 aya kadar indi. Tefecinin eline düştü tüccar.
İhtiyaç kredisi aylık maliyet yüzde 5,04. Merkez Bankası’nın talimatından beri bankalar ihtiyaç kredisinde 70 bin TL’yi geçemiyor.
250 bin TL’den fazla da konut kredisi tahsis edilmiyor. Hem faiz yükseliyor hem de kredi bulmak imkânsız hâle geliyor.
Halkın sandık başına gideceği 14 Mayıs tarihi yaklaştıkça nakit döviz (efektif) talebi artıyor. Firmalar ödemelerde doları 24 TL’den hesaplıyor.
İstanbul Kapalıçarşı’da güvenlik görevlileri eşliğinde ilerleyen dört tekerlekli devasa kasalar, aralarında piyasanın en büyük döviz alıcısı Boru Hatları İle Petrol Taşımacılık Anonim Şirketi’nin (BOTAŞ) de bulunduğu büyük şirketlere ait dolar banknotlarını taşıyor.
KAPALIÇARŞI’DA DA DOLAR BULMAK DAHA ZOR
Kapalıçarşı’da da nakit döviz temin etmek zorlaştı. Düne kadar 15 dakika içinde verilen döviz alımları T+2 gün valör ile veriliyor. Döviz ve değerli metal piyasalarında tek kelime ile kaos var.
TCMB hatalı kararlarda ısrar ederse döviz rezervlerindeki erime devam edecek. 1,5 ayda 72 ton altın satması da gösteriyor ki TCMB döviz talebini karşılamak için dolardan sonra altın da satıyor.
Brüt döviz rezervi 126 milyar dolardan 116 milyar dolara geriledi. Martta Suudi Arabistan’dan gelen 5 milyar doların üzerine 5 milyar dolar daha harcandı.
Swap (dolar-TL takası) hariç net döviz rezervi -50 milyar dolar seviyesine indi. Hazine’nin mevduatı da hariç tutulduğunda TCMB’nin net döviz rezervi -70 milyar dolar.
Bankalar ile döviz bürosu arasındaki 1 liralık fark KKM mudisini mağdur ediyor. Bu yüzden 100 milyar dolar, KKM kalesini terk etmeye karar verirse kızılca kıyamet kopar. Böyle bir dövizi temin etmek mümkün değil.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Döviz kurunun 19,50 TL’den 20,50 TL’ye çıkması 100 milyar TL’ye yakın ilave maliyet demek. Tabeladaki kur ile serbest piyasa arasındaki farkın bir sebebi de bu maliyet.
Seçimin akabinde kur şoku kaçınılmaz. Sandıktan kim 1’inci çıkarsa çıksın Türkiye ya faizi keskin bir şekilde artıracak.
Başka bir ifade ile politika faizini yüzde 35-40 seviyelerine çıkarmadan TL’den kaçış ve dövize hücum bitmeyecek.
Bütün mücadele kurun önüne set çekip, seçime kadar vaziyeti idare edebilmek için… Gelin görün ki vaziyet çok ciddi. Kimse dolar ve altın için bu kadarına beklemiyordu.
—————————————
İletişim için:
https://www.youtube.com/turhanbozkurt
Twitter: @turhanbozkurTV
https://www.facebook.com/TurhanBozkurt/
e-posta: [email protected]
