14 Mayıs'taki seçimlere kısa bir süre kala, sosyal medya platformu Twitter'ın tanınmış ve etkili 'muhalif' hesaplarının taklitlerinde ciddi artış yaşanıyor. Son dönemde 'bot hesaplar'da artış da gözleniyor. Bu gelişmeler, seçimde manipülasyon endişelerini de beraberinde getirdi.
14 Mayıs’ta yapılacak cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimleri öncesinde sosyal medya platformu Twitter’da bot hesapların sayısında ciddi bir artış yaşanıyor. Twitter’da özellikle yüksek takipçili ‘muhalif’ isimler adına açılan onlarca sahte hesap ise ‘manipülasyon’ iddialarını da beraberinde getirdi.
Ücret karşılığında yönetilen profesyonel-kampanyacı (astroturfer) hesaplar ve botların birlikte hareket ederek kamuoyunu şekillendirmek için ağırlıklı olarak muhalifleri hedef aldığı ve seçmen davranışlarını etkilemeye çalıştığına yönelik endişeler de bu sebeple gündeme geldi.
Bu seçime damgasını vuracak olan botlar, manipülative hesaplar ve #fakenews#şeffafveadil bir seçim şart #secim2023
Halkın iradesinin sandığa yansımasından korkmayın https://t.co/f2cmVHFFaa— Oya Özarslan (@OyaOzarslan) March 19, 2023
‘AMAÇLARI SEÇİM SÜRECİNİ MANİPÜLE ETMEK’
DW Türkçe’den Pelin Ünker’in haberine göre; NewsLabTurkey Direktörü Dr. Sarphan Uzunoğlu, bot hesapların sosyal medyada çeşitli roller üstlendiklerini belirtiyor. Uzunoğlu, siyasal iletişim için kullanılan astroturfer-profesyonel hesapların ise gerçek anlamıyla demokratik bir süreç olan siyasal iletişim süreçlerini manipüle etmek için güdümlenmiş hesaplar olduğunu ifade ediyor.
Twitter gibi iletişimsel mesajın çok hızlı bir şekilde manipüle edilebileceği mecralarda profesyonel hesapların bot networku ile birlikte çalıştığına işaret eden Uzunoğlu, “Astroturferlar, şöyle yaparlar. Muharrem İnce, Kemal Kılıçdaroğlu’ndan daha iyi mesajını yayarlar, işte solcu olsam Muharrem İnce’ye oy veririm mesajını yayarlar ve bunları gerçek fotoğraflarla, gerçek kullanıcı olarak yaparlar çoğu zaman. Çoğunlukla Google’dan toplanan random scriptler ve yazılımlar üzerinden bir kimlik inşa edilen bot hesaplar ise bu mesaj trafiğini artırırlar” diyor.
Taklit hesaplarımın biri “avare” olmakla övünüyor, biri özlü sözler fışkırtıyor.
(Canım taklitlerim benim, sizi engelleyince kendimi engellemiş gibi oluyorum ama yapacak bir şey yok. Bay bay) pic.twitter.com/umKSwcfaPt
— Yekta Kopan (@yektakopan) March 20, 2023
‘YENİ BİR BOT HESAP NETVORKU GİRİŞ YAPTI’
Yakın zamanda sosyal medyaya böyle bir bot akışı olduğunu dile getiren Uzunoğlu, “YektaKopan5 diye de hesap geldi mesela. Şunun için geldi. Görünür olan, çok fazla aratılan kullanıcıların isimlerini baz yapan bir bot networku giriş yaptı” diye konuşuyor. Teknik olarak bu kullanıcıların catchpa ve benzeri sistemlerle yakalanıp kaba tabirle imha edilmesinin çok kolay olduğuna işaret ediyor.
‘TWİTTER ŞEFFAFLIKTAN ZUAKLAŞACAK’
Son dönemde bot hesap sayısındaki artışın dikkat çekici olduğunu belirten bilişim hukuk uzmanı Prof. Dr. Yaman Akdeniz de Twitter’ın sistemi üzerinden şu anda bot hesaplar için araştırma yapabildiklerini ancak kuruluşun bu sistemi araştırmacılar için paralı hale getirmek üzere olduğunu vurguluyor. Akdeniz, “Twitter bunun için çok yüksek fiyatlar açıkladı. Dolayısıyla, bu tip araştırmaları yapmak da neredeyse imkansızlaşacak. Twitter şeffaflıktan uzaklaşacak” ifadelerini kullanıyor.
Pek tesadüf gibi gözükmüyor. Bot mu başka bir şey mi bilemem. İlginçtir ki bu yıl Şubat ve Mart ayında twitter'da iktidar karşıtı yoğun içerik paylaşımı yapmamın sonrasına denk gelen 4 hesap.. Birinin biosu da çok ilginç.. =) pic.twitter.com/Z4io8hEdMM
— Volkan Ağır (@Volkan_Agir) March 19, 2023
‘PROPAGANDA BAKANLIĞI’NIN ARTAN HARCAMALARI NEYE İŞARET EDİYOR?
Sosyal medyada bot hesapların etkisi artarken son dönemde muhalefet partilerinin emsilcileri tarafından ‘Propaganda Bakanlığı’ olarak anılan Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın harcamalarındaki keskin artış da dikkat çekiyor.
Başkanlığın ocak ayında 44 milyon 331, şubatta ise 188 milyon 810 bin lira harcamada bulunduğu belirlendi. Birgün’den Mustafa Bildircin’in haberine göre Şubat 2022’de 50 milyon 415 bin lira harcayan başkanlığın harcamaları bu yılın şubat ayında yüzde 274 olarak kaydedildi. İki ayda toplam harcama 233,1 milyar TL’ye ulaştı. İletişim Başkanlığı’nın 2023 yılı için bütçesi ise 1,6 milyar lira.
Başkanlığın 2021 yılında, “Temsil ve Tanıtma” adı altında 6,6 milyon lira, 2022 yılının ilk yarısında da 144,7 milyon TL’lik temsil ve tanıtım harcamasına imza attığı biliniyor. Kuruma 2023 yılı için ise 327 milyon TL’lik temsil ve tanıtma ödeneği öngörülüyor.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
MUHARREM İNCE’NİN ‘BEĞENİLERİ’ BOT ÇIKMIŞTI
Öte yandan, geçtiğimiz günlerde, Cumhurbaşkanlığı adaylığını açıklayan Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce’nin Twitter’daki paylaşımlarındaki beğeni ve paylaşımların büyük bir kısmının ‘bot hesaplarca’ yapıldığı ortaya çıkmıştı.