Fahiş fiyatlar nedeniyle Türkiye'de sofrada et görmek artık hayal oldu. Peki, Türkiye’de et fiyatları ne kadar, bu durum tüketimi nasıl etkiledi? Dünyada en fazla et tüketen ülkeler hangileri?
Türkiye derin bir ekonomik krizden geçiyor. Yüksek döviz ve yüksek enflasyon nedeniyle maliyetlerin her geçen gün atması, beraberinde peş peşe zamları da getiriyor. Temel gıda ürünlerinde oluşan fahiş fiyatlar nedeniyle alım gücü giderek daha da zorlaşıyor.
Fiyatları uçan temel gıda ürünlerinin başında et geliyor. Etin fiyatı son 6 senede dört kat birden arttı. Türkiye’de biraz daha ucuza et alabilmek için Et ve Süt Kurumu’nun önünde uzun kuyrukların oluştuğu görüntüler yaşandı. Yüksek fiyatlar nedeniyle Türkiye’de et tüketimi o kadar düştü ki, AKP iktidarında kırmızı et ‘karne hediyesi’ oldu.
Karnesini aldıktan sonra kasapta röportaj veren bir çocuğun “Annem karne hediyesi et aldı” dediği anlar ülkenin gündemine oturdu.
Peki, Türkiye’de et fiyatları ne durumda, bu durum tüketimi nasıl etkiledi? Dünyada en fazla et tüketen ülkeler hangileri?
ALTI YILDA YÜZDE 400’ÜN ÜZERİNDE ARTIŞ
Türkiye’de et fiyatları, son yıllarda ciddi artış gösterdi. Ulusal Kırmızı Et Konseyi’nin (UKON) açıkladığı fiyatlara göre, karkas et fiyatları kilogram başına Ocak 2017’de 25.04 TL iken Ocak 2023’te 126.87 TL’ye yükseldi. Böylece altı yılda yaşanan artış yüzde 406’yı buldu. Karkas et, kasaplık işlem gördükten sonra sofralara 200 TL üzerinden ulaşıyor. Fiyatlarda yaşanan artışın ardından et ithalatı yeniden gündeme geldi. Türkiye, Macaristan’dan 5 bin canlı hayvan sipariş etti.
DÜNYADA EN FAZLA KIRMIZI ET ABD VE ARJANTİN’DE TÜKETİLİYOR
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) verilerine göre, 2022 yılında dünyada en fazla kırmızı et tüketen ülkeler Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Arjantin oldu. Yıllardır ekonomik krizlerle boğuşan Arjantin ve ABD’de 2022 yılında kişi başına 49,5 kilogram kırmızı et tüketildi. Bu alanda iki ülkenin ardından 46,4 kilogram ile Şili geliyor.
Türkiye ise 35 ülke arasında 24. sırada yer alıyor. OECD’nin verilerine göre, Türkiye’de 2022 yılında kişi başına düşen kırmızı et tüketimi 14,2 kilogram oldu. Türkiye, hem OECD üyesi ülkelerin hem de dünya ortalamasının altında yer aldı. OECD üyesi ülkelerde bir kişi ortalama 38,3 kilogram kırmızı et tüketirken bu oran dünyada 19,2 kilo olarak açıklandı.
Dünyada kırmızı etin en az tüketildiği ülke Hindistan oldu. Dünyanın en kalabalık ülkesi Hindistan’da 2022 yılında kişi başına düşen et tüketimi 1,2 kilogram oldu. Bu alanda Hindistan’ın ardından 3 kilo ile Etiyopya geliyor.
KÜMES HAYVANLARINDA ZİRVE İSRAİL’İN
Türkiye’de sadece kırmızı et değil, kümes hayvanlarının da fiyatları yükseldi. Artan fiyatların ardından artık beyaz ete ulaşabilen vatandaşın sayısı da düştü. OECD’nin verilerine göre, Türkiye’de 2022 yılında bir kişi 19,8 kilogram kümes hayvanı eti tüketildi. Türkiye, bu alanda 32 kilo olan OECD ortalamasının gerisinde yer aldı.
Dünyada en fazla kümes hayvanı eti tüketen ülke İsrail oldu. İsrail’de 2022 yılında bir kişi ortalama 65,4 kilogram kümes hayvanı eti tüketti. Bu alanda İsrail’in ardından 50,1 kilo ile Malezya, 47,3 kilo ile Peru, 44,5 kilo ile Avustralya ve 40,7 kilo Brezilya geldi.
Kümes hayvanı etinin en az tüketildiği ülke ise 0,1 kilogram ile Afrika ülkesi Etiyopya oldu. Nijerya ise 0,8 kilogram ile sondan ikinci sırada yer aldı. Tavuk yemekleri ile ünlenen ve dünya mutfağına birçok lezzet sunan Hindistan’a ait veriler ise şaşırtıcı. Hindistan’da 2022 yılında kümes hayvanı eti tüketimi kişi başına sadece 2,7 kilo olarak gerçekleşti.
KIRMIZI ET İTHALATINDA ZİRVE 2018 YILI
Türkiye’de et ithalatı 2018’de zirveye yükseldi, 1 milyar 768 milyon dolarlık canlı hayvan ithalatı gerçekleştirildi. İlerleyen yıllarda kademe kademe düşen ithalat, 2022’nin ilk 11 ayında 118 milyon dolar ile en düşük seviyeye geldi. 2023’ün başında başlayan ithalatın yıl sonunda ne kadarlık rakama ulaşacağı ise merak konusu.
