Togg piyasaya çıktı: Dünyada elektrikli otomobil satışları ne durumda?

Türkiye’nin “yerli ve milli” olarak nitelebdirilen elektrikli otomobil markası Togg, ilk modelinin satışına başladı. Resmi fiyatların belli olmasının ardından T10X modelini satın almak isteyen vatandaşlar, Togg’un resmi sitesinden ve Trumore uygulaması üzerinden başvurularını yapıyor. Otomobilin seri üretimi ile ilgili henüz net bir açıklama ve veri mevcut değil. Durum böyle olunca markanın dünya pazarında nasıl bir yer edineceği merak konusu oldu.

Peki, Togg’a kaç kişi başvurdu? Türkiye ve dünyada elektrikli otomobil satışları ne durumda?

Elektrikli otomobillerin benimsenmesi konusunda dünya son on yılda büyük bir ilerleme kaydetti. Statista ile Dünya Ekonomik Forumu’nun ortaklaşa hazırladığı rapora göre, küresel elektrikli otomobil satışları son on yılda neredeyse her yıl yüzde 30 arttı. Söz konusu döneme bakıldığında 2012 ve 2021 yılları arasında dünya çapında 17 milyon 607 bin 610 elektrikli aracın satışı gerçekleşti.

Küresel otomobil satışlarının pandemiden dolayı yüzde 16 düştüğü bir konjonktürde trafiğe kaydı yapılan elektrikli otomobil oranı 2020’de bir önceki yıla göre yüzde 41 artış kaydetti.

Elektrikli otomobillerin satışı pandeminin ardından da artışa geçti. Birim satışlar açısından elektrikli otomobiller için açık ara en büyük pazar Çin olurken, ülkede elektrikli otomobiller binek otomobil satışlarının yüzde 6,2’sini oluşturuyor. ABD’de ise bu oran yüzde 2,3 oldu.

EN FAZLA SATIŞ AÇIK ARA ÇİN’DE GERÇEKLEŞTİ

Küresel ölçekte 2022 yılında satılan elektrikli otomobillerin sayısı hakkında net bir veri henüz bulunmuyor. Fakat, bazı analistlere göre, 2022 yılında 9,5 milyon adet elektrikli otomobilin satılacağı tahmin ediliyor. Dünyada elektrikli otomobil üretiminin en fazla olduğu ülke Çin, satışlarda da zirvede yer aldı. Çin’de her ne kadar dünya çapında Tesla kadar bilinen bayrak bir elektrikli araç markası olmasa da Çinli firmaların sektörde öncü rol oynama arzuları dikkat çekiyor. Herkesin cebine uygun otomobil üreten Çin’de 2021 yılında toplam 3,5 milyon elektrikli araç satıldı.

Bu alanda Çin’in en önemli rakibi Almanya. Otomotiv sanayisinde öncü ülkeler arasında yer alan Almanya’da Volkswagen, 2025 yılına kadar elektrikli otomobil satışlarında küresel pazar lideri olmayı hedefliyor. Ülke genelinde 2021 yılında yapılan toplam elektrikli otomobil satışı ise 695 bin 657 olarak gerçekleşti.

Öte yandan, 2021 yılında Avrupa genelinde toplam 2,3 milyon adet elektrikli otomobil satıldı. Kıta, en büyük ikinci elektrikli araç pazarı olarak kayıtlara geçti.

TÜRKİYE’DE NE KADAR ELEKTRİKLİ OTOMOBİL SATILDI?

Türkiye’de elektrikli otomobillere olan ilgi Avrupa’ya ve dünyaya kıyasla daha az. Togg’un resmi satışlara başlaması ve bununla birlikte elektrikli şarj istasyonlarının ülke genelinde yayılması ile birlikte satışların artması bekleniyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, Türkiye’de 2021 yılında elektrikli otomobil sayısı 2020 yılına göre yüzde 132,2 artış gösterdi ve 14 bin 552’ye ulaştı.

TÜİK verilerine göre, 2021 yılında trafiğe kaydı yapılan 566 bin 280 otomobilin yüzde 70,1’i benzinli, yüzde 18’i dizel, yüzde 8,5’i hibrit, yüzde 2’si LPG’li ve yüzde 1,4’ü elektrikli olarak kayıtlara geçti.

Türkiye’de üretilen Togg’un ön siparişleri 16 Mart 2023 tarihi itibariyle başladı. Sürecin başlamasıyla birlikte şu ana kadar 7 bin 734 adet ön sipariş başvurusu yapıldı. Bu sayı, geçen yıl Türkiye’de satılan toplam elektrikli araç sayısından 1 fazla. Ve Türkiye’deki toplam elektrikli araç sayısının hemen hemen yarısına denk.

Türkiye’de Togg satışlarının başlamasıyla birlikte elektrikli otomobillere olan ilginin artması bekleniyor. Ancak açıklanan resmi satış fiyatları dudak uçuklatıyor. Türkiye’de otomobillerden alınan vergiler ve döviz kurlarında yaşanan artış da satış miktarını etkileyecek. Dahası, Avrupa ülkeleri gibi vatandaşları elektrikli otomobillere teşvik edecek kanunlar da henüz bulunmuyor.

AVRUPA’NIN EN BÜYÜK İKİNCİ PAZAR OLMASININ NEDENİ NE?

Çevreci kimlikleri ile bilinen Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, 2050 yılına kadar sıfır karbon emisyonu hedefi ile bazı kararlar aldı. Bunlardan birisi de vatandaşlarını içten yanmalı motorlu araçlardan elektrikli otomobillere geçirebilmek için uygulanan teşvikler. Buna en iyi örnek Norveç olabilir.

Norveç, Avrupa’nın en elektrikli otomobil dostu ülkesi olarak öne çıkıyor. Hükümetin çeşitli destek ve teşvikleri nedeniyle, birçok Norveçli elektrikli arabaları tercih ediyor. Norveç’te elektrikli otomobil kullanmanın sürücülere sağladığı pek çok avantaj var. Bunun başında daha az vergi ödemek geliyor. Bununla birlikte Norveçli elektrikli otomobil sürücüleri trafikte ayrıcalıklı bir statüye sahip. Örneğin köprülerde geçiş ücreti ödemek zorunda değiller, ücretsiz olarak feribotlara biniyorlar ve birçok noktada otomobillerini ücretsiz park ediyorlar.

İngiltere’de elektrikli otomobil satın alan sürücüler devletten 4 bin 500 pounda kadar destek alabiliyorlar. Fransa, elektrikli otomobillere olan talebi canlandırmak için son dönemde birden fazla girişim başlattı. Örneğin, ülkede elektrikli ve hibrit otomobiller için 6 bin Euro’ya kadar satın alma desteği ve eski bir dizel araç için de 4 bin Euro’ya kadar takas programı var.

ELEKTRİKLİ OTOMOBİLLER İÇİN PLAN 2030 YILI

Tüm dünya ülkelerinin 2050 yılına kadar sıfır karbon emisyonu hedeflerine odaklandığı bir ortamda, 2023 yılı elektrikli otomobiller için ciddi anlamda bir dönüm noktası olacak. BloombergNEF’in elektrikli otomobillerle ilgili son raporuna göre; sıfır karbon emisyonu senaryosuna bağlı kalabilmek için dünya çapındaki yeni otomobil satışlarının yüzde 60’ının 2030 yılına kadar elektrikli olması gerekiyor. Bu, yılda yaklaşık olarak 40 milyon elektrikli otomobilin satılması demek. Bu rakam dünyanın en büyük elektrikli araç üreticisi Tesla’nın 2021’deki otomobil üretiminin yaklaşık 40 katı.

Yaşanan gelişmelerle birlikte otomotiv sektörünün devleri de elektrikli araç üretiminde bazı kararlar aldı. VW, Audi, Porsche, Cupra, Seat, Lamborghini, Bentley, Ducati ve Skoda’yı çatısı altında tutan Avrupalı otomobil grubu Volkswagen AG, 2025’e kadar elektrikli otomobil satışlarında küresel pazar lideri olmayı planlıyor.

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), 2030 yılına kadar yollarda 145 milyon elektrikli araç olabileceğini söylüyor. Ayrıca, dünya hükümetlerinin uluslararası enerji ve iklim hedeflerine ulaşma yolunda ciddi adımlar atması durumunda bu sayının 230 milyona kadar çıkabileceği öngörülüyor.