Kur patladı, Süper Lig kulüpleri şokta

Fenerbahçe Başkanı Ali Koç’un, Türk Lirası’nın (TL) dolar ve Euro karşısında aşırı değer kaybetmesiyle ilgili yaptığı açıklamalar, spor camiasında gereken desteği bulmadı. Koç, Türk kulüplerinin gelirlerinin yüzde 100’ünün TL, giderlerinin yüzde 80’ine yakınının da döviz kuru olduğunun altını çizmiş, hükümet yetkililerine açıkça seslenmişti: “Önümüzü göremiyoruz.”

Ali Koç’un çığlığı her ne kadar gereken desteği henüz bulamasa da döviz krizi, başta futbol olmak üzere Türk sporunu yakından ilgilendiriyor. Çünkü ülkemizde futbol, basketbol, voleybol ve hentbol gibi branşlarda mücadele eden takımların kadrosunun yarısına yakınını yabancı oyuncular oluşturuyor. Bu oyuncularla yapılan anlaşmalar da Euro cinsinden olduğu için kurdaki her bir kuruş, takımların harcama kalemlerinde kara bir delik açıyor. Şimdi, başta dört büyükler olmak üzere bazı takımlarımızın kur şokunda nasıl bir enkazla karşı karşıya kalacaklarını açıklayacağız.

FUTBOL KULÜPLERİNİN ÖDEMELERİNE KUR ŞOKU

2020 ve 2021 yıllarını kapsayan iki yıllık futbolcu sözleşmelerine bir göz atalım. 2020 yılında Türkiye’de ortalama kur, dolar cinsinden 6,50, Euro cinsinden de 7,2 TL civarında işlem görüyordu. Başta Fenerbahçe, Beşiktaş, Galatasaray ve Trabzonspor olmak üzere kulüpler, kadrolarına kattıkları oyunculara esnek kur üzerinden anlaşma imzaladı. Milyon Euro’luk sözleşmelerle futbolcular kadrolara dahil edilirken, gelirler de ona göre belirlendi. Ancak futbol kulüpleri son birkaç aydır devam eden kur şokuyla birlikte büyük bir ekonomik krizin eşiğine geldi. Bir önceki yılda yapılan anlaşma 7,5 seviyesindeyken, bugün itibariyle Euro 19 TL’ye dayanmış bulunuyor. Bu da kulüplerin yabancı ve Türk oyunculara yaklaşık 2.5 kat daha fazla ödeme yapması anlamına geliyor.

440 OYUNCUYLA YENİ SÖZLEŞME

Süper Lig takımları, bu sezon 443 oyuncuyla yeni sözleşme imzaladı. Bu transfer için takımlar yaklaşık 80 milyon Euro bonservis ödedi. O günkü kurla ödenen TL karşılığı 550 milyon lira. Bugün gelinen noktada ise rakam 1.5 milyar liraya ulaşıyor. Bu rakama futbolcu ve menajerlerine ödenecek rakamlar dahi edilmiyor.

Geçtiğimiz yılı şampiyon tamamlayan Beşiktaş, kadrosuna 12 yeni oyuncu dahil etti. Bu transferlere 7.5 milyon Euro harcadı. Fenerbahçe ise 2020 sezonunda 10 futbolcuyla anlaştı, 19 oyuncuyu gönderdi. Bu futbolculara sözleşme bedeli olarak 10 milyon Euro’dan fazla bir rakamı kasasından çıkardı. Bu oyuncuların yerine dahil ettiklerine ise 16 milyon Euro, yani 304 milyon TL bonservis bedeli ödedi.

GALATASARAY TRANSFERE 450 MİLYON TL ÖDEDİ

Fatih Terim’in başında olduğu ve şampiyonluk şansını epey zora sokan Galatasaray ise kadrosuna 11 yeni oyuncu kattı. Sarı-Kırmızılılar, 17 oyuncuyla da yollarını ayırdı. Transfere Galatasaray 23.60 milyon Euro harcadı. Bu da yaklaşık 450 milyon liraya tekabül ediyor. Ödenen bu rakamlara oyuncularla yapılan uzun vadeli sözleşmeler dahil edilmiyor. Bu sezon iyi bir ivme yakalayan ve liderlik koltuğuna oturan Trabzonspor ise 9 futbolcuyu kadrosuna kattı, 9 oyuncu ile de vedalaştı. Bordo-Mavililer, alınan futbolcular için 6,12 milyon Euro harcama yaptı.

UZUN VADELİ SÖZLEŞMEDE KUR ŞOKU

TL’nin dolar ve Euro karşısında erimesi en çok Galatasaray’ı yakından ilgilendiriyor. Sarı-Kırmızılı ekibin Fernando Muslera, Marcao, Van Aanholt, Ryan Babel, Feghouli ve Diagne ile uzun vadeli sözleşmesi bulunuyor. Bu futbolculara 1.5 milyon ile 3.5 milyon Euro arasında yıllık ödeme yapılıyor. Bu kapsamda bütün oyunculara toplam 30 milyon Euro ödeme planı bulunan Galatasaray, 7,5 TL’lik Euro kuru baz alındığında 270 milyon lira ödeme yapacaktı. Ancak mevcut kur dikkate alındığında bu rakam, 570 milyon liraya ulaşıyor. Bu da sadece maaş ödemelerinden kasadan fazladan 300 milyon liranın çıkması anlamına geliyor.

EN YÜKSEK MAAŞ MESUT ÖZİL’E

Fenerbahçe de Galatasaray’dan farklı değil. Sarı-Lacivertli takım, Tisserand, Min-jae Kim, Novak, Gustavo, Miha Zajc, Sosa, İrfan Can Kahveci ve Mesut Özil gibi yıldızlara yıllık 1,5 ile 3 milyon lira arasında maaş ödemesi yapıyor. Fenerbahçe’nin geçen yıl futbolculara ödediği toplam maaş limiti de 33 milyon Euro civarındaydı. 330 milyon lira olarak bütçeye eklenen maaş ödemesi, bugün itibariyle 620 milyon liraya ulaşmış durumda. Bu da kulübün ödemeler için yaklaşık 300 milyon liralık yeni bir gelir oluşturmak zorunda olduğu anlamına geliyor.

KARA KARTAL’A 300 MİLYONLUK EK YÜK

Beşiktaş ise 2021-22 sezonu için 35 milyon Euro civarında bir maaş planlaması yapmıştı. Geçen yıl kur planı dikkate alındığında bu rakam 355 milyonluk bir bütçe anlamına geliyordu. Şampiyonluk kulvarından da uzaklaşan Kara Kartal’a ikinci bir şok da kurdan geldi. Kurun güncellenmesiyle birlikte maaş ödemeleri 600 milyon liranın üzerine çıkmış durumda. Yeni gelirler bulunamadığı için de futbolcu maaşlarında ciddi sorunların olduğu herkesin malumu.

Son birkaç yıldır altyapıya önem veren Trabzonspor ise transferde bonservissiz oyunculara yöneliyor. Bunun yanında altyapıdan çıkardığı oyuncuları da Avrupa’ya satarak ciddi bir gelir elde ediyor. Kulüp Türk oyuncularla TL, yabancı oyuncularla da Euro bazlı anlaşmalar yapıyor. Trabzonspor TL cinsinden 44 milyon 834 bin TL maaş öderken, Euro ödemesi ise 12 milyon Euro. Kulübün yıllık toplam bütçesi ise 175 milyon TL.

DÖRT FUTBOL DEVİNİN BORCU 17 MİLYAR TL

Kulüp başkanlarının denetimsiz harcamaları ve plansız yapılan transferler başta Galatasaray, Fenerbahçe, Beşiktaş ve Trabzonspor’u batma noktasına getirdi. Son aylarda yaşanan kur şokuyla birlikte de borç hanesine milyon liralar eklenmeye devam ediyor. Dört büyük takımın Kamuoyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yaptığı açıklamalar da krizin boyutunu gözler önüne seriyor. KAP rakamlarına göre, sadece dört takımın borcu; 31 Mayıs 2021 itibarıyla 17,38 milyar TL. Fenerbahçe, 5 milyar 960 milyon TL ile en borçlu takım konumunda. Onu 5 milyar 470 milyon TL ile Beşiktaş izliyor. Galatasaray’ın piyasaya borcu ise 4 milyar 510 milyon lira seviyesinde. Trabzonspor’un ise toplam borcu 1 milyar 441 milyon TL.

Bu rakamlar, bugünlük. Kurun sürekli yükseldiği Türkiye’de kulüplerin borçları her geçen gün daha da artıyor. Faizler de cabası…