Hangi VPN’ler ne kadar güvenli?

Taksim, İstiklal Caddesi’ndeki patlamadan sonra Türkiye’de internet yavaşlatıldı, sosyal medya sitelerine erişim kısıtlandı. RTÜK bombalı saldırıdan kısa bir süre sonra, saldırıya yayın yasağı getirdi. Birçok kişi bombalı saldırı ile ilgili haberi sadece televizyonlardan alabildi. Sosyal medya platformlarını kullanmak isteyenler ise VPN kullanmak zorunda kaldı. Peki VPN nedir, ne işe yarar? VPN kullanarak ne kadar güvenli?

Bu tweeti VPN sayesinde paylaşabiliyorum.

Güya halkın paniğe kapılmaması için yayın yasağı getirenler, tüm medyayı baskılayarak herkesi daha çok korkutuyor.@tcbestepe Halkın haber alma özgürlüğünü baltalamayın, milleti korkutmayın.

— Ali Babacan (@alibabacan) November 13, 2022

VPN NEDİR?

Türkiye, VPN ile yeni tanışmıyor. Türkiye’de hükümet zaman zaman internete ve sosyal medyaya sansür uyguluyor. Halk ise bu sansür duvarını yıkmak için VPN gibi alternatif yöntemlere başvuruyor.

VPN (Virtual Private Network) yani Sanal Özel Ağ, temelde fiziksel olarak bulunmadığınız bir yerdeki ağa sizi sanal olarak bağlayan bir hizmettir. Yani VPN, İstanbul’da internete bağlanan bir cihazı sanki bir tünel vasıtası ile Londra’daki bir internet ağına bağlamasıdır. Dünya genelinde VPN, en çok gizliliği korumak ve sansürleri aşmak amacıyla kullanıyor. Fakat VPN başka birçok amaçla kullanılabiliyor.

VPN NASIL ÇALIŞIYOR?

VPN, aralarında güvenli şifrelenmiş bağlantılar bulunan bir bilgisayar ağı gibi çalışır. Gönderilen web istekleri önce şifrelenmiş bir kanaldan geçer ve ardından diğer taraftan çıkar. Bu da VPN kullanıcısını farklı bir IP adresinde gösterir. VPN sayesinde kimse internette yaptığınız işlemleri göremez. Bu işlemleriniz şifrelidir. Ne internet servis sağlayıcınız ne de yetkililer sizi izleyemez. Fakat tabii ki VPN bile yüzde 100 anonimlik sağlamaz.

VPN HER ZAMAN KULLANILMALI MI?

VPN hizmeti, genelde ihtiyaç halinde kullanılıp sonrasında kapatılıyor. Fakat sanılanın aksine VPN, birçok yerde kullanılması gerekiyor. Başlıca kullanılması gereken yerlerin başında Public Wi-Fi’ler yer alıyor. Bir siber korsan için en kolay hedeflerden biri toplu alanlarda, cafelerde veya kampüslerlerde herkesin kullanımına açılmış ücretsiz Wi-Fi’lerdir. Açık ağlarda birkaç yöntem ile sosyal medya hesaplarınız, internet bankacılığı ve kredi kartı bilgileriniz elde edilebilir. VPN kullanımında bu verileri sanal olarak başka bir ağda girdiğiniz için güvenliğini sağlamış olursunuz.

ÜCRETSİZ VPN TUZAĞI

VPN seçerken en çok dikkat edilmesi gereken unsur hizmeti sağlayan firmadır. Çünkü ‘güvenli’ olduğunuzu düşünerek yaptığınız internet eylemlerini bu şirketler yedekleyebilir. Sonuçta internete bu şirketin ağı ile bağlanıyorsunuz. Firmaların yedeklediği bu verileri satması veya herhangi bir hükümet, emniyet gücü veya istihbarat örgütü ile paylaşması mümkün. Bu yüzden VPN sağlayıcı firmayı seçerken oldukça dikkatli olunmalıdır.

İnternette kulaktan kulağa yayılan bir bilgi vardır: Eğer internette bir hizmet ücretsiz ise ücret sizsinizdir. Yani burada ücretsiz iş yapan firmalar ücreti sizin verilerinizi satarak alıyor demektir. Yani herhangi bir ücretsiz VPN hizmeti güvenilir değildir demek yalan olmaz. Ayrıca ücretsiz VPN hizmetleri size bir de reklam izletiyorsa o hizmetten kaçınmanız gerekiyor. Çünkü bu hizmet size kişiselleştirilmiş reklam sunuyorsa, bu sizin verilerinizi toplayıp işlediğinin bir kanıtıdır.

VPN YÜZDE 100 ANONİMLİK SAĞLAR MI?

Hayır, hiçbir VPN size hizmeti yüzde 100 anonimliği ve güvenliği garantilemez. İnternette her eylem arkasında bir kırıntı bırakır ve bu kırıntılardan kullanıcılara ulaşmak her zaman mümkündür. Ama VPN kullanımı bunu oldukça zorlaştırır. Tabii ki burada kullanılan VPN hizmetinin güvenliği ve verilere olan mahremiyeti önemlidir.

HANGİ VPN’LER SEÇİLMELİ?

VPN seçiminde ilk dikkat edilecek kriter güvenilir sunuculardır. Bazı VPN hizmetleri çok fazla sunucularının olduklarını bunun da onları popüler ve güvenilir yaptığını iddia ediyor. Fakat asıl önemli olan sunucu sayısının sayısından ziyade bu sunucuların güvenliğidir.

Sunucuların güvenliğinde bakılacak unsurlardan biri de kullandıkları teknolojilerdir. PPTP (Noktadan Noktaya Tünel Protokolü) gibi eski teknoloji yerine OpenVPN protokolünü kullanan şirketler daha güvenilirdir. Ayrıca VPN şirketlerinin geçmişi ve itibarı iyi araştırılmalıdır.

BEŞ, DOKUZ VE ON DÖRT GÖZ ÜLKELERİNE DİKKAT

Beş, dokuz ve on dört göz ülkelerinde bulunan bir VPN hizmetinden yararlanıyorsanız bilgilerinizin farklı ülke istihbaratları ve şirketleri ile paylaşıldığını bilmenizde yarar var.

Gizlilik ve güvenliğe önem veriyorsanız bu ülkelerde bulunan hizmetlerden yararlanmamanız önemlidir.

Beş Göz: ABD, Birleşik Krallık, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda.

Dokuz Göz: Beş Göz + Danimarka, Fransa, Hollanda, Norveç.

On Dört Göz: Dokuz Göz + Almanya, Belçika, İtalya, İsveç, İspanya.

NE OLMUŞTU?

Dünya genelinde interneti gözlemleyen ve siber güvenlik gelişmelerini takip eden NetBlocks, RTÜK’ün İstanbul’daki saldırıya sansür getirmesinden sonra Türkiye’de internetin kısıtlandığını duyurdu.

⚠️ Confirmed: Live network data show that social media platforms Twitter, Instagram, YouTube and Facebook have been restricted in #Turkey after a deadly explosion in #Taksim, Istanbul; authorities issued a broadcast ban following the incident

📰 Report: https://t.co/Xww9RgoNlu pic.twitter.com/75DMsF5QLi

— NetBlocks (@netblocks) November 13, 2022

NetBlocks’un tespitine göre Türkiye’de Twitter, Instagram, YouTube ve Facebook gibi sosyal medya platformlarına erişim saldırı sonrasında kısıtlandı. NetBlocks ayrıca kısıtlamanın kalktığını ve internete erişimin 10 saat engellendiğini kaydetti.

ℹ️ Update: Metrics show that access to social media is being restored in #Turkey; Twitter, Instagram, YouTube and Facebook were restricted and a media ban imposed after a deadly bombing near #Taksim, #Istanbul; incident duration ~10 hours

📰 Report: https://t.co/Xww9RgoNlu pic.twitter.com/qUOrRWuLCR

— NetBlocks (@netblocks) November 14, 2022