“Çok gizli” faiz ve dolar planı

Recep Tayyip Erdoğan, 3’üncü defa Cumhurbaşkanı olarak seçildi. Gözler kabinede. Ekonominin dümenine kim geçecek?

Erdoğan, 13’üncü Cumhurbaşkanı olarak ekonominin sevk ve idaresinde kimlere vazife tevdi edecek?

Mehmet Şimşek’in bakanlık için şu ana dek ikna edilemediği belirtiliyor. Ancak “Erdoğan’ın yardımcılarından biri olabileceğine” dair iddia kulaktan kulağa yayıldı.

Şimşek’in Saray’da görev alması hâlinde aşağıda ayrıntıları yer alan faiz planı çok daha ilginç hâle gelecek.

Bir şerh düşeyim: Değil Şimşek, Amerikan Merkez Bankası’nın (Fed) başkanı ve “doların patronu” Jerome Powell bile gelse ekonomiyi kurtaramaz. Türkiye duvara tosladı.

DÖVİZ KALMADIĞI İÇİN DOLARA MÜDAHALE YOK

Seçim geride kalınca daha evvel ifade ettiğim gibi seti yıktılar. Dolar Türk Lirası (TL) kuru 30 Mayıs Salı günü bankalarda (INTERBANK) 20,47’ye kadar yükselirken; euro 22’yi geçti.

Arka kapıdan herhangi bir müdahale yok. Serbest piyasada dolar 20,50-21,00 arasında alınıp satılıyor.

Anlaşılan o ki INTERBANK ile serbest piyasa arasındaki fark kapanacak. Tabiî seçime kadar resmî kuru olduğundan düşük gösteren Merkez Bankası (TCMB) bu defa bankaların da yukarı çıkmasına müsaade edecek.

Nasıl olsa Saray’ın artık “oy ütme” derdi kalmadı. Seçim gitti, gelsin yüksek kur ve zamlar.

Doların seyri biraz da yeni ekonomi bakanlarının profiline ve TCMB’nin faiz politikasının seyrine bağlı.

ŞOK FAİZ VE DOLAR PLANINDA NELER VAR?

Türkiye halının altına süpürdükleri ile yüzleşecek. Dolayısı ile faiz de döviz kuru da bu seviyelerde kalmayacak.

Seçimden evvel TCMB’ye karşılıksız para bastırarak seçim ekonomisinde kendi rekorlarını geride bırakan Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da acı hakikati kabullenecek.

Kaynaklarımın aktardığına göre, faiz artışının yanı sıra dövizin dizginlerinin gevşetilmesinden başka çare kalmadığına dair bir plan Erdoğan’a sunuldu.

Dün YouTube kanalımda kısaca bahsettiğimiz faiz ve dolar planını biraz metne dökeceğim.

Faiz Raporu’nda özetle swap mekanizması ile gelen dolarların bile tükendiği, şok müdahale olmazsa ithalat ödemelerinin aksayabileceği vurgulandı. Raporda üç ihtimalli bir çözüm paketi yer aldı.

ERDOĞAN ÜÇ ŞIKTAN HANGİSİNE ONAY VERECEK?

1) Önden yüklemeli faiz artışı: Ben bu paketi “radikal paket” diye nitelendireceğim. Buna göre, ilk faiz artışı için 22 Haziran’da düğmeye basılacak. 650 baz puanlık artışla haftalık repo faizi yüzde 15’e çıkarılacak.

Para Politikası Kurulu’nun toplantı özet metinde “faiz artışına devam edileceği” ibaresinin altı çizilecek.

Böylece sözlü iletişim vasıtası ile TL mevduat, bono ve tahvil faizlerinin artacağı mesajı da verilmiş olacak.

Radikal pakete göre faiz kasım sonunda yüzde 30-yüzde 35 aralığına çıkarılacak. Kasımdan itibaren 31 Mart 2024 Mahallî İdareler Genel Seçimi’ne hazırlık yapılacak.

seçim arefesinde iktisadî faaliyeti canlandırmak için faiz indirimi perdesi yeniden aralanacak. Faizler yüzde 25’e kadar inecek.

2) Kademeli faiz artışı: Ilımlı/mutedil pakette ise, faiz 22 Haziran’da yüzde 10 ile yüzde 12,50 arasına çıkarılacak. Kasım sonuda yüzde 20-yüzde 25 aralığında karar kılınacak.

21 Aralık’tan itibaren faiz indirimi patikasına geçilecek. 21 Mart 2024 tarihli toplantıda faiz yüzde 15’e kadar çekilebilecek.

3) Kur korumalı mevduat (KKM) teşvikli faiz artışı: “Ultra faiz paketi” demek mübalağa sayılmaz. Radikal faiz paketine ilaveten KKM hesapları için bazı teşvikler masaya getirilecek.

21 Eylül’de KKM vade sınırının 30 güne kadar çekilmesi planlanıyor. Aralıktan itibaren yine faiz indirimi dönemi başlayacak.

Nihaî faiz 2024 yılı mart ayında yüzde 25’e gerileyecek ve KKM’de vade asgari yeniden 90 güne çıkarılacak.

DOLARDA EN FAZLA KORKULAN SENARYO

Faiz cenahının hülâsası böyle. “Riskli” senaryoda faizin yüzde 8,50’de sabit kalması halinde dolar TL kuru hazirandan itibaren önce 24’e yükselecek.

Temmuzda 25-27 arasında bir yere oturması beklenen dolar TL kuru sonbahardan itibaren yeniden yükselişe geçecek. Yıl sonunda ise, dolar 35 TL’yi bulacak.

Ilımlı senaryonun omurgasını faizi kademeli olarak yüzde 35’e çıkarılması ihtimali teşkil ediyor. Bu senaryoya göre, dolar TL haziran ayında 22-23 civarında kalacak.

Kur 2023 yılı yaz sonunda 25’te, yıl sonunda 27-28 arasında kalacak.

Ultra kaotik senaryoda ise, KKM kalesinin çökme ihtimaline binaen müzakere ediliyor. KKM’de ilave teşvikler verilmezse dolar TL haziranda 25’i geçecek. Kur eylülde 30, 2023 sonunda 37-40 arasında bir seviyeye tırmanacak.

Tabiî bunların hepsi resmiyet kazanana dek tahminden ibaret. Erdoğan hiçbirini kabul etmeyebilir ve kendince şapkadan yine tavşan çıkarabilir.

2020 yılı kasım ayı ile 2021 yılı mart ayı arasında geçen 4 ay zarfında olup bitenleri hatırlayın!

Murat Uysal’ın yerine TCMB Başkanlığı koltuğuna oturttuğu Naci Ağbal’a faizi yüzde 8,50’den yüzde 19’a çıkarma müsaadesi veren Erdoğan bu defa hangi düğmeye basacak?

Deniz tükendi, kasa tam takır kuru bakır.